چرا دیوار می‌سازیم؟

مجید سالاری‌نسب
نویسنده
مجله «سیزده» نشریه‌ای ادبی - فرهنگی است که هم نوجوانان آن را تولید می‌کنند و هم مخاطب آن‌ هستند. سیزده هر شماره به موضوعاتی می‌پردازد و آنها را به پرونده اصلی خود تبدیل می‌کند که به نوعی با دغدغه‌های این نسل همخوانی دارد و سعی دارد به زبان خود نوجوانان به سؤالات آنها پاسخ دهد و افق‌هایی پیش روی‌شان بگذارد و تجربه‌ای به تجربه‌های آنها اضافه کند. مثلاً این شماره، «سیزده» بیشتر به موضوعاتی مثل دیوار و مرز پرداخته و تیتر روی جلد مجله را هم این‌طور انتخاب و ثبت کرده است: «چرا دیوار می‌سازیم؟» البته جز این پرونده در این شماره مثل دو شماره قبل می‌توانیم داستان‌ها و شعرهایی نوجوانانه بخوانیم و با کتاب‌های تازه‌ای که معرفی شده آشنا شویم. سیزده فقط یک مجله برای نوجوانان نیست؛ بیشتر شبیه یک آکادمی است که در آن ایده، طرح، پروپوزال ارائه می‌شود و درباره‌اش در تحریریه به بحث و گفت‌وگو می‌نشینند و مثل این شماره، موضوع پرونده از آن بیرون می‌آورند و این شماره هم به همین شیوه وسبک و سیاق پیش رفته است. آن‌طور که سردبیر این مجله نوشته عنوان شماره‌ سوم مجله‌ سیزده به پیشنهاد دیبا حکیم‌الهی، یکی از اعضای تحریریه، انتخاب شده است. او در پروپوزالی که برای این عنوان ارائه کرده بود، آورده که این اثر موسیقایی در یک نمایش به نام شهر هادس ، اثر آنیاس میچل، استفاده شده است. در این اثر، هادس، پادشاه جهان زیرین، در گفت‌وگویی با ارواح مرده‌ کارگران جهانش، شعر را روایت می‌کند. قصد هادس از این پرسش‌ و پاسخ، آن است که کارگران را به ساخت دیوار بزرگی در پیرامون‌شان راضی کند. با این استدلال که این دیوار شما را از دشمنان و فقر محافظت می‌کند... و در ادامه این سؤالات را مطرح و به آنها پاسخ داده‌اند که «آیا کارکرد دیوار محافظت است؟ یا ترس دلیل ساخت آن است؟ ما انسان‌ها در جای‌جای زندگی با ترس دست‌و‌پنجه نرم می‌کنیم. فقر برای هرکدام از ما تعریف جداگانه‌ای دارد و هرکدام‌مان آزادی را با ذهنیت متفاوتی می‌بینیم.» همه این‌ها کنار هم آمده تا سیزده در این شماره ترس‌ها و عوامل بازدارنده‌ رشد و آزادی را بررسی کند. صاحب امتیاز، مدیرمسئول و سردبیر مجله «سیزده» زکیه شادلو است و طرح جلد این شماره «سیزده» هم تصویری از پیتر فچتر، نوجوان آلمانی ۱۸ ساله ای که در راه رسیدن به آلمان غربی با ضرب گلوله‌ای کشته شد. او بیست و هفتمین شخص شناخته شده‌ای است که هنگام تلاش برای عبور از دیوار برلین درگذشت.