«مومو» قهرمانی سرکش، اما در جست‌و‌جوی زندگی

مریم شهبازی
خبرنگار
«زندگی در پیش رو» از آن رمان‌هایی است که به‌رغم کم‌حجم بودن تا مدت‌ها ذهن خواننده‌اش را گرفتار می‌کند؛ البته نه از این بابت که نوشته‌ای پیچیده با داستانی عجیب باشد! به این خاطر که روایتگر بخشی ناپیدا از آن چیزی‌ است که زیرلایه‌های پنهان زندگی شهری جریان دارد؛ درباره آدم‌هایی با دنیایی متفاوت از آن‌ چیزی که دیده یا شنیده‌ایم. «زندگی در پیش رو»، ماجرای پسربچه‌ای است که تازه قدم به دنیای نوجوانی گذاشته و هنوز نمی‌داند کیست و گذشته‌اش چه بوده! «مومو»، قهرمان کوچکی با شخصیت سرکش و البته بددهن است که در ابتدا بیشتر به ضد قهرمان‌ها می‌ماند تا آدم خوب‌ قصه‌ها. او خیلی سریع دست‌تان را می‌گیرد و به قعر محله‌‌ای قدیمی و آسیایی‌نشین ‌در فرانسه می‌کشد. آنجا فرصتی برای آشنایی با افرادی را پیدا می‌کنید که بخشی از زندگی این پسر عرب- فرانسوی را تشکیل می‌دهند. اما اثرگذارترین فرد از میان همه اینها، مادام رزا است، زنی که سال‌هاست سرپرستی او و چند بچه دیگر را به عهده دارد. پیرزن از بازماندگان اردوگاه «آشویتس» است، هنوز باور نکرده که آن روزگار به پایان رسیده و همچنان می‌ترسد که به خانه‌اش یورش برده و او را ببرند. با این که جوانی‌اش به خوشنامی نگذشته اما حالا در تلاش است از بچه‌هایی که سرپرستی‌شان را بر عهده دارد به‌گونه‌ای نگهداری کند تا دچار سرنوشتی مشابه نشوند. هرچند این کار را چندان هم بی‌مزد و مواجب انجام نمی‌دهد و ماهانه مبلغی دریافت می‌کند. این بخشی از حقیقتی است که پی بردن به آن «مومو» را غرق غم می‌کند چرا که هرگز دلیل دلسوزی‌ها‌ و محبت مادام رزا را بابت پول نمی‌دانسته! خالق این کتاب، «رومن گاری»، نویسنده و کارگردان شهیر فرانسوی است، تنها داستان‌نویسی که برای دو مرتبه موفق به کسب جایزه ادبی گنکور شده و نوشته‌اش با ترجمه لیلی‌گلستان و چند مترجم دیگر در دسترس علاقه‌مندان ایرانی قرار گرفته است. فیلمی سینمایی هم به اقتباس از آن ساخته شده که کارگردانی‌اش را «ادواردو پونتی» برعهده داشته و سوفیا لورن هم در آن نقش مادام رزا را ایفا کرده است. پونتی تلاش کرده تا اقتباسی نزدیک به اصل اثر را پیش روی مخاطبان بگذارد؛ هرچند که اگر بعد از مطالعه رمان، سراغ تماشای آن بروید شاید برخی تغییرات در ابتدا کمی دلزده‌تان کند. چه به سراغ رمان بروید و چه اقتباس سینمایی آن را ببینید همچنان یکی از زیباترین صحنه‌های زندگی مومو را آنجایی خواهید یافت که رابطه مادام رزا و مومو از تقابل دائمی و گاه خصومت‌وار به وابستگی و رابطه‌ای مادر و فرزندی می‌رسد؛ بویژه وقتی که به یکدیگر برای التیام دردهای گذشته‌شان کمک می‌کنند. نسخه صوتی این رمان هم با صدای آزاده صمدی در دسترس علاقه‌مندان کتاب‌های گویا قرار دارد.
زندگی در پیش رو
نویسنده: رومن گاری
مترجم: لیلی گلستان
نشر ثالث