آژانس، استقلال، بی‌طرفی و حرفه‌ای‌گری خود را حفظ کند

کاظم غریب آبادی، نماینده دائم ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به گزارش اخیر این سازمان درباره فعالیت‌های هسته‌ای کشورمان واکنش نشان داد و گفت که همه فعالیت‌های هسته‌ای ایران، از جمله غنی‌سازی در سطوح مختلف و تولید فلز اورانیوم، در چارچوب حقوق هسته‌ای ایران تحت معاهده عدم اشاعه صورت می‌گیرد و کاملاً همراستا با تعهدات پادمانی است. به گزارش ایسنا «رافائل گروسی» در گزارش محرمانه‌ای مدعی شده است که فعالیت‌های آژانس در ایران به طور جدی تضعیف شده است. گروسی در این گزارش با ابراز نگرانی از حل نشدن مسائل مربوط به سایت‌های اعلام نشده ایران خبر داد که آژانس سه‌شنبه گذشته در دو گزارش محرمانه اعلام کرده است که ایران دسترسی بازرسان آژانس به سایت‌های مرتبط هسته‌ای را مسدود کرده و به توسعه فعالیت‌های هسته‌ای خود ادامه می‌دهد. مدیر کل آژانس در یکی از این گزارش‌های فصلی خود به طور فزاینده‌ای ابراز نگرانی کرده است که حتی پس از دو سال، موضوعات پادمانی در ارتباط با چهار سایت در ایران که به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اعلام نشده بود، حل نشده باقی مانده است.«گروسی» در دومین گزارش گفته است که ایران باید موضوعات مهم در ارتباط با سایت‌ها که شامل سؤالاتی درباره موقعیت چهارم بوده و آژانس از آن بازدید نکرده را بدون تأخیر بیشتر، حل کند.
بنا بر این گزارش که خبرگزاری رویترز منتشر کرده است، تهران مانع از دسترسی به تجهیزات نظارتی شده و تجهیزات نظارتی را در یکی از سایت‌ها برداشته است و هیچ تعامل جدی در زمینه پادمان‌ها و فعالیت‌های هسته‌ای نداشته است. بنا به این ادعا آژانس در هفتم شهریورماه تنها امکان دسترسی به یکی از سایت‌ها را داشته است. همچنین ذخایر اورانیوم 60 درصد غنی‌سازی شده ایران به 10 کیلوگرم رسیده که این میزان در ماه مه 7.6 کیلوگرم بوده است.
ساعاتی بعد از انتشار این گزارش بود که نماینده ایران در آژانس با بیان اینکه چهار موضوع پادمانی بین ایران و آژانس وجود دارد، به این سازمان توصیه کرد که استقلال، بی‌طرفی و حرفه‌ای‌گری خود را حفظ کند و گفت:‌ هیچکس نمی‌تواند خواستار توقف فعالیت‌های هسته‌ای ایران شود. غریب آبادی همچنین گفت که تمامی فعالیت‌های هسته‌ای ایران، از جمله غنی‌سازی در سطوح مختلف و تولید فلز اورانیوم، در چارچوب حقوق هسته‌ای ایران تحت معاهده عدم اشاعه صورت می‌گیرد و کاملاً همراستا با تعهدات پادمانی ایران انجام می‌شود.
وی افزود: از آنجا که سایر طرف‌ها به تعهدات خود تحت توافق هسته‌ای در حوزه رفع تحریم عمل نکردند و سیاست اعمال تحریم‌های غیرقانونی و یکجانبه امریکا نیز ادامه دارد، هیچکس نمی‌تواند توقف این فعالیت‌ها را در چارچوب این توافق از ایران طلب کند.
نماینده دائم کشورمان در همین زمینه، از اقدام مدیرکل در گزارش موضوع مربوط به ثبت داده‌های فراتر از پادمان انتقاد کرد و گفت: این اقدام فقط برای سه ماه با آژانس تفاهم شده بود و مبنای آن نیز کاملاً سیاسی بوده است، موضوعی که نه حقی برای آژانس ایجاد می‌کند و نه تکلیفی برای ایران.
غریب آبادی درخصوص گزارش مدیرکل آژانس در خصوص چند موضوع باقی مانده پادمانی نیز گفت: صرفاً چهار موضوع پادمانی بین ایران و آژانس وجود دارد که مربوط به حدود دو دهه قبل است و ایران تاکنون، تعاملات مناسب و سازنده‌ای را در خصوص آنها با آژانس، با هدف حل و فصل این موضوعات، به عمل آورده است. او از اینکه آژانس با وجود بازرسی‌های گسترده از تأسیسات هسته‌ای ایران که افزون بر یک پنجم تمام بازرسی‌های آژانس در سطح جهانی می‌شود و هیچ مشکل پادمانی نیز در فعالیت‌ها و تعهدات جاری هسته‌ای وجود ندارد، تحت فشار برخی اعضای خاص خود درصدد بزرگنمایی این موضوعات است، انتقاد کرد و گفت: آژانس باید استقلال، بی‌طرفی و حرفه‌ای‌گری خود را حفظ کند و اعضای آژانس نیز باید از اعمال فشار بر آژانس و تلاش برای استفاده ابزاری از آن در جهت مقاصد سیاسی خود، به طور جدی پرهیز کنند.
پیش‌تر شبکه امریکایی «بلومبرگ» به نقل از چند مقام گزارش داد که «رافائل گروسی» مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به‌دنبال ملاقات با «محمد اسلامی» رئیس جدید سازمان انرژی اتمی ایران پیش از کنفرانس وین است.
ایران و آژانس اتمی اسفندماه سال گذشته در پی تصمیم کشورمان به توقف اجرای پروتکل الحاقی به توافقی برای ارائه دسترسی‌های داوطلبانه از سوی ایران به دو مکان مشخص شده و تسهیل فعالیت‌های راستی آزمایی آژانس دست یافتند. این توافق، یک بار قبل از منقضی شدن بمدت یک ماه و تا تاریخ سوم تیرماه تمدید شد اما ایران بعد از آن تاریخ، توافق مذکور را تمدید نکرد.
آژانس اینک گفته است پروتکل الحاقی به این نهاد بین‌المللی اجازه دسترسی گسترده‌تر به اطلاعات و اماکن موجود در ایران را می‌داد و حالا با توقف اجرای آن، نظارتش بر برنامه‌های هسته‌ای کشورمان تضعیف شده است. این در حالی است که دیپلمات‌ها در وین به خبرگزاری امریکایی بلومبرگ گفته‌اند آژانس اکنون می‌تواند توافق جداگانه خود با ایران را که در آن دفعات بازدید از سایت‌های محل فرآوری اورانیوم مشخص شده‌اند به‌روزرسانی کند.
هشدار روسیه درباره امتیازگیری غرب از آژانس
در پی انتشار گزارش آژانس، «سرگئی ریابکوف»، معاون وزیر خارجه روسیه گفت که مسکو به غرب در خصوص گرفتن امتیازات از مسأله احیای برجام از جمله از طریق شورای حکام آژانس هشدار می‌دهد و این موضوع را در دیدار خود با «رابرت مالی» نماینده امریکا در امور ایران مطرح می‌کند. ریابکوف در گفت‌و‌گو با خبرگزاری اسپوتنیک با اشاره به نشت اطلاعات در این خصوص در رسانه‌های امریکایی گفت: ما به همکاران غربی خود نسبت به امتیازگیری بیشتر در زمینه تدوین برخی فرمول‌های محکوم‌کننده علیه ایران که ممکن است در قطعنامه فرضی شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گنجانده شود، هشدار می‌دهیم. او ابراز امیدواری کرد طرف امریکایی رویکردی متعادل و منطقی را اتخاذ کند و با اظهارات و اقدامات خود اوضاع را پیچیده‌تر نکند.
معاون وزیر خارجه روسیه همچنین تأیید کرد که برنامه هسته‌ای ایران در حال توسعه است اما به گفته او این روندی برگشت‌پذیر است. ریابکوف همچنین از تهران خواست درک لازم را در خصوص از سرگیری همکاری با آژانس اتمی نشان دهد.
این مقام روسیه همچنین در پیامی که در صفحه توئیتری خود منتشر شد، تأکید کرد که در جلسه روز دوشنبه هفته آینده (۲۲ شهریور ماه) شورای حکام آژانس که بر موضوع ایران متمرکز است، اعضا نباید تحت هیچ‌ شرایطی موجب شوند که این جلسه تأثیر منفی بر چشم‌انداز مذاکرات وین درباره احیای برجام بگذارد. همچنین ریابکوف روز گذشته در مسکو با رابرت مالی نماینده امریکا در امور ایران دیدار کرد.
مشکلات جاری میان ایران و آژانس در حالی مطرح است که ایران و کشورهای طرف برجام تاکنون شش دور مذاکره در شهر وین برای احیای این توافق و تسهیل بازگشت امریکا به برجام انجام داده‌اند. طرف‌ها می‌گویند پیشرفت‌های ملموسی در این مذاکرات حاصل شده اما پاره‌ای اختلافات کماکان باقی است. ایران آمادگی خود را برای حضور در مذاکرات اعلام کرده اما ازسرگیری مذاکرات وین را منوط به تجدید نظر واشنگتن در تصمیمش برای تحقق منافع ملی کشورمان دانسته است.