وقتی زنگ آشتی به‌صدا درمی‌آید

زهره نیلی
روزنامه نگار
سی‌ام شهریور، «روز جهانی صلح» است. شاید اولین چیزی که با شنیدن این کلمه به ذهن ما می‌رسد این باشد که صلح را مخالف و متضاد جنگ بدانیم. شاید هم یکی از معروف‌ترین رمان‌های دنیا یعنی«جنگ و صلح» نوشته لئون تولستوی را هم به‌خاطر بیاوریم. شاید به فیلم‌ها و داستان‌هایی که از دو جنگ جهانی اول و دوم دیده و خوانده‌ایم فکر کنیم یا به مرور هشت سال جنگ تحمیلی ایران و عراق بپردازیم و شهرهایی که ویران شدند و جان‌های عزیزی که از بین رفتند. نخل‌هایی که خشکیدند؛ مادرانی که داغدار فرزند خود شدند و بچه‌هایی که برای همیشه حمایت و مهربانی‌های پدران خود را از
دست دادند. اما صلح، تنها به معنی «ضد جنگ» نیست و معنا و مفهومی فراتر دارد. پدر و مادرها از کودکی می‌توانند روش‌های کنترل خشم و ارتباط صلح‌آمیز با دیگران را به بچه‌های خود یاد بدهند؛ مثلاً به آنها بگویند ناراحتی و حتی اعتراض خود را می‌توانند مؤدبانه مطرح کنند و نیازی به پرخاشگری نیست؛ یا اینکه می‌توانند به‌ جای داد و فریاد کردن چند لحظه مکث کنند و نفس عمیق بکشند یا به نوشتن درباره آنچه خشمگین‌شان کرده پناه ببرند.
اما همه چیز در صلح با خود و دیگران خلاصه نمی‌شود. خوب است پدر و مادرها به دختران و پسران خود، آشتی با طبیعت را هم یاد بدهند. امروز بسیاری از ما به شهرنشینی و زندگی آپارتمانی عادت کرده و از کوه و درخت و رودخانه دور شده‌ایم در حالی‌که دوستی با طبیعت، ما را با خودمان مهربان‌تر و حس و حال‌مان را بهتر می‌کند.
خوب است به بچه‌های خود یاد بدهیم به محیط‌ زیست خود احترام بگذارند و مراقب درخت‌ها و جنگل‌ها و رودخانه‌ها باشند. آخر زمین، خانه همه ماست و همه ما با هر‌ نژاد و مذهب و ملیتی برای زیستن به زمینی سالم و شاداب احتیاج داریم.
راستی کتاب‌های خوبی منتشر شده‌اند که از شباهت میان آدم‌ها در سراسر جهان می‌گویند. «ما این طوری زندگی می‌کنیم» نوشته مت لموث، یکی از این کتاب‌هاست. این داستان را سحر ترهنده ترجمه و کتاب‌های طوطی، بخش کودک و نوجوان انتشارات فاطمی منتشر کرده؛ در این کتاب به زندگی واقعی هفت کودک از هفت کشور مختلف در طول یک روز پرداخته شده؛ جالب اینکه یکی از این بچه‌ها یک پسر ایرانی و اهل گرگان است. نویسنده با پرداختن به شباهت‌ها تلاش کرده تا آدم‌ها را با هم آشتی دهد و به یکدیگر نزدیک کند.
شاید کم‌تر کسی بداند که در پارک شهرتهران، موزه‌ای به‌ نام موزه صلح وجود دارد. پیش از کرونا، این موزه کوچک و متفاوت را جانبازان هشت سال دفاع مقدس و خانواده شهدا اداره می‌کردند تا با نشان دادن چهره زشت جنگ، فرهنگ آشتی را رواج دهند. اما امروز صلح را در تضاد با جنگ معنا نمی‌کنیم؛ اصلاً همیشه و همه جا، درپی یک دشمن خارجی و بیرونی نیستیم؛ ما گاهی خودمان با خودمان یا کسانی که دوست‌شان داریم؛ حتی با زمینی که بر آن زندگی می‌کنیم می‌جنگیم.