پیشنهادهایی خواندنی از ادبیات دفاع مقدس برای کتاب‌دوستان

اکبر صحرایی
نویسنده ادبیات جنگ
در این روزها که مصادف با برپایی هفته دفاع مقدس شده بنا بر تجربه یکی- دو سال گذشته‌ام چند پیشنهاد خواندنی برای علاقه‌مندان دارم. حدود دو سال قبل دبیری انتشار 10 رمان برتر برای مؤسسه انتشاراتی «به‌نشر» آستان قدس رضوی را بر عهده گرفتم. در این طرح بنا را بر انتشار آثار داستانی برخوردار از استانداردهای ادبی با محور جنگ و دفاع مقدس گذاشتیم. کار بسیار سختی بود، تصور می‌کردیم نویسندگان شاخص این حوزه استقبال زیادی کنند که چندان هم نکردند. متأسفانه مدتی است جنگ نویسان مطرح کم‌ کار شده‌اند. با این‌ حال در نتیجه اجرایی کردن این طرح شاهد انتشار چند اثر خواندنی شدیم که عنوان سه جلد آن را به‌عنوان پیشنهادهایی خوب با شما در میان می‌گذارم. نخستین کتاب پیشنهادی‌ام از این طرح، «خانوم ماه» نوشته «ساجده‌تقی‌زاده» است؛ این زندگینامه داستانی تقریباً در قالبی شبیه به رمان نوشته‌ شده که راوی آن همسر یکی از شهدای مشهور جنگ تحمیلی است. شهید «شیرعلی سلطانی» مشهور به سردار بی‌سر، از جمله رزمندگان دفاع مقدس است که به سبب شیفتگی مثال‌زدنی‌اش به امام حسین(ع) همواره در آرزوی شهادتی مشابه سالار شهیدان بوده است. عجیب این‌ که حتی نحوه شهادتش و رسیدن پیکر بی‌سرش به خانواده‌ خود را پیش‌بینی کرده بود که همین‌طور هم می‌شود. شب خاکسپاری‌اش او را به محل دفنی که خودش پیش‌تر در مسجدی در شیراز آماده کرده بوده می‌برند ولی با اتفاقی عجیب روبه‌رو می‌شوند، او حتی ابعاد قبر را به‌گونه‌ای حفر کرده بوده که فقط پیکر بی‌سرش در آنجا جا می‌شده! اما دو رمان بعدی پیشنهادی‌ام نوشته‌های محمد محمودی، از نویسندگان خوب این عرصه هستند که اینها را هم «به‌نشر» منتشر کرده است. رمان‌های «رُنجهور» و «نوشانوش». رمان نخست درباره فردی است که مرتکب قتل می‌شود و برای فرار از عواقب جرم خود روانه جبهه می‌شود؛ برادر مقتول هم برای انتقام از او همین مسیر را می‌رود. جالب این‌که هر دو جوان به‌رغم آن‌که اتفاقی رهسپار جبهه می‌شوند اما طی حضور در جبهه، دچار تحول روحی عظیمی می‌شوند و هر دو نیز در نهایت جان خود را در راه وطن از دست می‌دهند. رمان بعدی، «نوشانوش» اما روایتی از زندگی یک نوجوان رزمنده بسیجی، از زمان اعزام تا شهادت او است. مطالعه این سه رمان را نه‌تنها به علاقه‌مندان ادبیات دفاع مقدس، بلکه به همه ادبیات‌دوستان پیشنهاد می‌دهم؛ این رمان‌ها در کنار برخورداری از مضمونی زیبا، نثر و زبان فوق‌العاده‌ای نیز دارند.