پژواک آوای دختران ایران در کوه‌های اساطیر

  امیر صفایی‌پور
نویسنده و منتقد ادبی
«ساعت دنگی» شاید یکی از مهم‌ترین کتاب‌های «اسماعیل حاجی علیان سمنانی» باشد که با همراهی انتشارات «سوره مهر» روانه کتابفروشی‌ها شده است. این کتاب شامل 9 سه‌گانه هم بن و ریشه است که چه بسیاری از موتیف‌های تکرار شونده رمان‌های او را هم می‌توان در همین سه‌گانه‌ها پی گرفت. مواردی مثل عشق، فراق، زیستن زنانه در جغرافیای شهری و روستایی سمنان و از همه مهم‌تر زنانی که تار‌ و‌ پود تن پوش زندگی‌شان را تقدیری ازلی و سرنوشتی اساطیری به هم بافته است. حاجی علیان در این کتاب چون رفو گری زبردست به‌ دنبال تجربه و جست‌و‌جوی فرم‌های بدیع روایت است تا هر بار به رنگی تازه این نقش‌های کهن خفته نادیده را از پس ذهن قهرمانانش بیرون بیاورد و در چشم حیرت زده ما کلافی کهنه بگشاید و گره یی تازه ببافد.
او این جست‌و‌جو را با تنوع کارکردهای لحن و زاویه دید از آغاز تا پیوستگی ناپیدای شخصیت‌های ناهمزمان و متفاوت در مکان‌های گوناگون پیش می‌برد.
همچنین همانگونه که از نام اثر پیداست زمان و کارکرد‌های روایی‌ این اثر محور همین نوبافی، جست‌و‌جو، کشف و باز تعریف است؛ جریانی که هم برای زنان محوری داستان‌ها صدق می‌کند و هم برای مخاطب و خواننده‌ای که تکه‌های روح زنانه زندگی را باز می‌جوید و با کلمات کتاب به کاوش می‌رود.
از پریناز و تیشتر خاتون سه گانه‌ اوستراکا که مرزهای زمان دایره‌ای اساطیر و ساعت و دقیقه‌های عددی مدرن را در هم می‌آمیزند تا حوری، لیلی و اقلیمای سه‌گانه بی‌بی برگ‌بید که در کشاکش کشتار مردانه جنگ ساعت عشق، آرزو و صلح را کوک می‌کنند یا کژال، مهری، نازی، حوا و گل اندام که هر کدام به تپشی از عمق جان عقربه‌های زنگار بسته، این ساعت دنگی را به مصاف می‌طلبند.
همین است که اطلاق عنوان داستان کوتاه به این اثر راحت نیست و خود کتاب هم در مرزی ما بین رمان و داستان کوتاه همچون آونگ هشداری حرکت می‌کند.
همین در مرز بودن و کشف زمین و زمان‌های ناشناخته یکی از لذت‌های زاینده این اثر است. همچنین برای آنها که پیگیر داستان معاصر فارسی هستند این کتاب می‌تواند آورده‌ جالب توجهی داشته باشد، چنانکه تا مدت‌ها پس از خواندن هم می‌توان از توشه شیرین ته‌نشین در ذهن نوشید و به آن اندیشید؛ داستانی که می‌تواند همیشه  در گوشه‌ای از یادها بماند و هر ازگاهی یادآور لحظه‌هایی باشد که هر کدام از این دختران در قصه روایتش کرده‌اند.
ناشر:سوره مهر
نویسنده: اسماعیل حاجی علیانِ سمنانی
ساعت دنگی