«خوشنواز»ی‌های مکتب تبریز

 داوود آزاد
آهنگساز، خواننده و نوازنده تار
در میان آثار ارزشمند موسیقی ایران، برخی کارها از ویژگی‌های منحصربه فردی برخوردار هستند که هر بار شنیدن آن خالی از لطف نیست، مانند آلبوم «خوشنواز» اثر استاد غلامحسین بیگجه خانی که به علاقه‌مندان ژانر موسیقی سنتی پیشنهاد می‌شود.
این اثر تک‌نوازی یکی از استادان بنام موسیقی ایران از مکتب تار تبریز است که سال 1380 ازسوی مؤسسه فرهنگی و هنری ماهور منتشر شد و درواقع شاید بتوان گفت در این آلبوم با بزرگ‌ترین، بنام‌ترین و برجسته‌ترین نماینده مکتب تارنوازی سنتی درتبریز مواجه هستید.
سازبندی آلبوم روی تار نقش گرفته و یکی از ویژگی‌های آن، این است که گوش نوازنده‌ها و مردم عادی را با یکی از اصیل‌ترین شیوه‌های تارنوازی آشنا می‌کند، در واقع سونوریته بسیار زیبا و نواختن تمیز این ساز در این شیوه کاملاً نمایان است و قطعات مشخص، منظم و اصیل و ریشه دراصالت دارند و فضایی ازیک موسیقی آوازی با تار را می‌شنویم، چرا که شیوه نوازندگی استاد بیگجه خانی از مکتب تبریز برخاسته و آن زمان هم بیشتر نوازنده‌ها با خواننده‌های بزرگ تبریز چون استاد غلام‌رضا قیطانچیان استاد هریسچی می‌نواختند و تحت تأثیر موسیقی آوازی قرار گرفته بودند و دراین آلبوم تارنوازی را می‌شنوید که روایتی از حنجره دارد و یکی از زیباترین شیوه‌های تارنوازی را به گوش شنونده می‌رساند و به اعتقاد من و بسیاری از دوستان از ویژگی‌های جالب آلبوم «خوشنواز» که شامل 12 قطعه است: «دستگاه شور، دستگاه سه گاه، آواز بیات اصفهان، تصنیف ترکی، آواز دشتی، تصنیف محلی (رشید خان) و...» این شیوه تارنوازی آن به گونه‌ای است که عوام و اهل فن و اهل موسیقی همه ازشنیدن این آلبوم لذت خواهند برد و علت آن هم همان‌طور که اشاره کردم فضای آوازی است که در تارنوازی استاد بیگجه خانی دیده و شنیده می‌شود. اما درخصوص مکتب تبریز باید بگویم سونوریته ساز، جمله‌‌بندی‌ها، نوع مضراب گرفتن، شیوه به دست گرفتن تار و نوع جواب آواز آن هم کاملاً متفاوت با دیگر مکاتب موسیقی است و درواقع این نت‌های زینتی در مکتب تبریز کاربرد دارد و در مکتب تهران و مکتب اصفهان دیده نمی‌شود.
«خوشنواز»
اثر استاد غلامحسین بیگجه خانی
سال: ۱۳۸۰
ناشر: مؤسسه فرهنگی هنری ماهور