تحریم نفت و گاز روسیه، سخت‌ترین سناریو روی میز دولت‌ها

گروه اقتصادی -  قیمت هر بشکه نفت خام در دو روز گذشته با 4 دلار افزایش دوباره به بالای 108 دلار رسید. به طوری که در زمان تنظیم این گزارش قیمت معاملات آتی هر بشکه نفت خام شاخص برنت 108،39 دلار و هر بشکه نفت خام شاخص WTI حدود 104،08 دلار بود. علت افزایش مجدد قیمت‌ها در بازار ملتهب نفت خام، احتمال تحریم‌های بیشتر علیه مسکو در پی درگیری‌ها بین روسیه و اوکراین و به‌دنبال آن تشدید نگرانی‌ها درباره اختلال در زمینه عرضه نفت بود.
رویترز در گزارشی می‌نویسد: در حالی که مذاکرات هسته‌ای ایران با غرب نیز به درازا کشیده، احتمال تحریم‌های بیشتر روسیه، نگرانی‌ها را در خصوص عرضه نفت بیشتر کرده است.
در حال حاضر بازار جهانی نفت و گاز، تحولات جنگ روسیه و اوکراین و همین‌طور مذاکرات هسته‌ای ایران را به دقت رصد می‌کند و آن‌طور که رویترز گرازش می‌دهد، تولید نفت روسیه و همین‌طور صادرات این کشور در حال کاهش است و بازار به دنبال تأمین کننده جایگزین می‌گردد. بسیاری از کشورها افزایش تولید و صادرات نفت خود را در دستور کار قرار داده‌اند، اما در خصوص گاز طبیعی، بازار محتاط‌‌ تر و تحریم روسیه برای واردکنندگان سخت‌تر است.
کاهش تولید روسیه به زیر 10 میلیون بشکه در روز
تولید نفت و میعانات گازی روسیه در ماه مارس از 11،06 میلیون بشکه در روز در فوریه، به 11،01 میلیون بشکه در روز کاهش یافت. روز جمعه، منابع مطلع اعلام کردند که در ۳۱ مارس، تولید نفت به 10،6 میلیون بشکه در روز کاهش یافت که پایین‌ترین سطح روزانه از سپتامبر ۲۰۲۱ است. در همان زمان، بارگیری نفت یورال روسیه، از بنادر غربی در دریای بالتیک به دلیل لغو برخی محموله‌ها، ۵ درصد نسبت به برنامه اولیه در ماه گذشته کاهش یافت.
معاون نخست‌وزیر روسیه روز جمعه گفت: کاهش تولید نفت در روسیه به تغییرات لجستیک و تأمین مالی مربوط می‌شود. از آنجایی که مشتریان اروپایی در برخورد با نفت روسیه رویکرد محتاطانه‌ای اتخاذ کرده‌اند، تحلیلگران انتظار دارند که روسیه ممکن است مجبور شود تولید خود را در ماه جاری بین ۱ تا 1،5 میلیون بشکه در روز کاهش دهد.
در همین حال، به گفته جو بایدن، رئیس‌جمهور امریکا بیش از ۳۰ کشور به ایالات متحده پیوسته‌اند تا با آزاد‌سازی ذخایر نفت خود، بازارهای جهانی انرژی را که به خاطر پیامدهای تهاجم روسیه به اوکراین آسیب دیده حمایت کنند.اما در خصوص گاز، خبرگزاری اینترفاکس روز دوشنبه، به نقل از یک منبع آگاه، اعلام کرد که تولید گاز طبیعی روسیه در ماه مارس 0،8 درصد نسبت به سال قبل افزایش یافت و به 67،5 میلیارد مترمکعب رسید.
کشورهای واردکننده، بر سر یک دوراهی سخت
از زمان آغاز جنگ روسیه و اوکراین قیمت انرژی بارها افزایش داشته و این افزایش تأثیر منفی بر اقتصاد اکثر کشورهای مصرف کننده گذاشته است. به طوری که اکنون کشورها تحریم نفت و گاز روسیه را سخت‌ترین سناریو روی میز دولت‌های خود می‌دانند.
اخیراً بانک‌های آلمانی هشدار داده‌اند که توقف عرضه نفت و گاز روسیه، آلمان بزرگترین اقتصاد اروپا را وارد رکود خواهد کرد. طبق گزارش رویترز، بانک‌های آلمانی به دلیل جنگ اوکراین انتظار کاهش شدید رشد اقتصادی در سال‌جاری به حدود ۲ درصد را دارند که این میزان در صورت ادامه عرضه است. کریستین سووینگ، مدیر اجرایی بانک Deutsche، به رسانه‌ها گفت: «اگر واردات یا عرضه نفت و گاز روسیه متوقف شود، وضعیت حتی بدتر می‌شود. در این صورت رکود اقتصادی قابل توجه در آلمان عملاً اجتناب ناپذیر خواهد بود.» وی افزود: «مسأله اقدامات کمکی دولت برای شرکت‌ها و صنایع حتی ضروری‌تر خواهد شد.» در همین راستا، صدراعظم اتریش طی اظهاراتی اعلام کرد که این کشور گزینه ممنوعیت واردات گاز از روسیه را در نظر نخواهد گرفت.
به گزارش خبرگزاری تاس، کارل نهمر، صدراعظم اتریش طی اظهاراتی در شبکه تلویزیونی پولس 24 اعلام کرد که این کشور گزینه ممنوعیت واردات گاز از روسیه را در نظر نمی‌گیرد.
پیش از این، رئیس شرکت اتریشی اوام‌وی OMV که در حوزه انرژی فعال است، اعلام کرده بود که این کشور نمی‌تواند امسال خرید گاز روسیه را متوقف کند.
جولان تولیدکنندگان نفت و گاز در بازار صعودی
در همین حال، برخی تولیدکنندگان نفت و گاز، افزایش تولید و صادرات را در پیش گرفته‌اند تا در نبود روسیه صادرات خود را حداکثر کنند. برای مثال صادرات ال‌ان‌جی امریکا در هفته‌های اخیر رکورد زد و کشورهای تولیدکننده نفت نیز به دنبال افزایش صادرات هستند. برای مثال، مؤسسه پلتس در گزارشی پیش‌بینی کرد که عمان، بزرگ‌ترین تولیدکننده نفت خاورمیانه غیرعضو سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک)، تا سال ۲۰۲۵ تولید نفت خود را نسبت به سال ۲۰۲۱، ۱۸،۶ درصد افزایش می‌دهد و به یک میلیون و ۱۳۵ هزار بشکه در روز می‌رساند. در حال حاضر هر کشوری که توان تولید نفت بیشتری را دارد، در حال افزایش تولید و صادرات است.
خریداران انرژی ارزان روسیه
در همین شرایط که برخی واردکنندگان به دنبال جایگزین‌های نفت روسیه می‌گردند، برخی واردکنندگان از جمله چین و هند، به دنبال خرید نفت و گاز ارزان‌تر از روسیه هستند. چراکه روسیه برای فروش بیشتر انرژی بویژه نفت، تخفیف می‌دهد. برای مثال، معامله‌گران اعلام می‌کنند که هند یک میلیون بشکه نفت خام اورال روسیه را برای بارگیری در ماه مه خریداری کرده است.
به گزارش رویترز، سه منبع تجاری اعلام کردند که شرکت دولتی پالایش نفت و پتروشیمی مانگلور هند، یک میلیون بشکه نفت خام اورال روسیه را برای بارگیری در ماه مه از طریق یک مناقصه خریده است؛ خرید این محموله‌ها در پی تخفیف ارائه‌ شده از سوی روسیه رخ داده است.
رویترز می‌نویسد: تخفیف نفت اورال نسبت به قیمت روز نفت خام برنت از زمان تجزیه اتحاد جماهیر شوروی سابق بی‌سابقه بوده زیرا خریداران از نفت روسیه دوری می‌کنند، برخلاف کشورهای غربی، هند واردات نفت روسیه را ممنوع نکرده است.
شبکه خبری بلومبرگ نیز به‌ نقل از منابع آگاه گزارش می‌دهد که بزرگترین واردکننده گاز طبیعی مایع (LNG) جهان یعنی چین به‌دنبال خرید محموله‌های بیشتر از روسیه است که پس از تحریم‌ها قیمت آنها کاهش یافته است.
معامله‌گران می‌گویند که LNG روسیه با بیش از 10 درصد تخفیف نسبت به محموله‌های عادی شمال آسیا در بازار نقدی معامله می‌شود. قیمت‌های لحظه‌ای برای این سوخت فوق‌العاده سرد میان کاهش عرضه به بالاترین حد خود رسیده است.