صنعت هستهای در مسیر توسعه تولید و اشتغال دانشبنیان
ادامه از صفحه اول
پرتودهی محصولات کشاورزی و مواد غذایی موجب افزایش ماندگاری (انبار مانی) با حذف آفات (حشرات و میکرو ارگانیزمها)، تأخیر در رسیدن میوهها و جلوگیری از جوانهزنی میشود.
استفاده از تکنیک نر عقیمی در کنترل آفات میوهها، تولید رادیوواکسنها، تولید بذرهای هیبریدی، تولید گلهای زینتی اصلاح شده، قابلهضمسازی خوراک دام، تکجنسیزایی، تولید گیاهان مقاوم در مقابل تنشهای محیطی، تولید قارچهای آفتکش و تولید سوپر جاذبهای پلیمری بخشی از ظرفیتهای خوب کاربرد پرتوها در کشاورزی است که میتوان با ایجاد زیرساختهای فاز صنعتی شدن موجب ایجاد اشتغال و رقابت پذیرشدن محصولات شوند.
در سیاستگذاری جدید سازمان در این بخش، احداث و توسعه دانش محور سامانههای پرتودهی برای فرآوری مواد غذایی و محصولات کشاورزی در پهنه سرزمین جمهوری اسلامی ایران از اولویتهای مهم کلیدی است که در این رابطه سند احداث این سامانهها با انجام آمایش سرزمینی تولید محصولات کشاورزی و احصای مناطق لجستیک از سند موجود در وزارت راه و شهرسازی و برخی اسناد دیگر تهیه و 12 منطقه اولویتدار تعیین شد. جهت اجرای مفاد این سند، این امکان در سازمان انرژی اتمی فراهم شده تا با مشارکت شرکتهای دانشبنیان و سرمایهگذاری بخش خصوصی در فاز اول مراکز مناطق 12 گانه و در فازهای بعدی مراکز دیگر میزبان سامانههای پرتودهی گاما یا الکترون باشند. امروزه پرچمدار پرتودهی محصولات کشاورزی و مواد غذایی در دنیا، کشورهای امریکا، روسیه، چین و هند هستند و طبق اسناد منتشر شده، رشد سالانه بیش از 5 درصدی برای آن تخمین زده میشود. لذا کشور ایران با داشتن بیش از 120 میلیون تن میانگین تولید سالانه محصولات کشاورزی و تولید محصولات مهمی همچون پسته، خرما، زعفران و... ظرفیت ارزشمندی برای توسعه این فناوری و اشتغالآفرینی در این بخش دارد و اگر ارزش محصولات تلف شده سالانه را حدود 10 میلیارد دلار در نظر بگیریم، در صورت سرمایهگذاری برای احداث سامانههای پرتودهی در 12 منطقه اولویتدار، به مبلغی حدود 100 میلیون دلار نیاز است که کمتر از یک درصد ارزش محصولات است که تلف شده است.
کاربرد پرتوها در صنعت نفت، پتروشیمی و پلیمـر نیز صفحه وسیعی از فرصتها برای سرمایهگذاری و اشتغال آفرینی است که میتوان به ساخت انواع سنجههای پرتویی، شتابگرهای صنعتی و تولید قطعات آنها، تولید محصولات پلیمری فرآوری شده، تبدیل نفت سنگین به سبک، تولید بیوفیول (سوخت زیستی)، تولید کاغذهای مقاوم و... اشاره کرد. با توجه به جغرافیای وسیع کشور جمهوری اسلامی ایران و هم مرزی با کشورهای نفتخیز شمال و جنوب، تأمین تجهیزات پرتویی با کاربرد در صنایع نفت، گاز، پتروشیمی و پلیمر فرصت استثنایی سرمایهگذاری و ورود شرکتهای دانشبنیان است که میتوانند علاوه بر تأمین نیازهای داخل و اشتغالآفرینی پاسخگوی نیاز همسایگان باشد، پرتودهی 25 میلیون حلقه لاستیک ماشین، قطعات پلیمری اتومبیل (اعم از لولههای درون موتور، بدنه داخلی و...) توسط شرکتهای قطعهساز و شرکتهای خودروساز داخلی نه تنها به ارتقای کیفیت محصولات داخلی کمک میکند بلکه سالانه میتواند میلیونها دلار صرفهجویی ارزی کند. طبق آمارهای بینالمللی رشد سالانه این صنعت حدود 7 درصد است.
موضوع سلامت و بهداشت جامعه نیز همواره ارتباط تنگاتنگی با فناوری هستهای داشته است، اما امروز سهم کالاهای دانشبنیان بخش سلامت و بهداشت از صادرات قابل قبول نیست و در اقتصاد کشور نمود کافی ندارد. تولید هیدروژنهای پوششدهنده زخم، پودرهای بند آورنده خون، پلیمرهای رهایش دارو، استریل تجهیزات پزشکی، تولید رادیوداروهای تشخیصی، تسکینی و درمانی ظرفیت مناسبی برای توسعه اقتصاد دانش محور سلامت است؛ تا جایی که در حال حاضر بیش از نیمی از تجهیزات پزشکی در دنیا بویژه ایمپلنتها و ظروف آزمایشگاهی و... با پرتوهای یونساز استریل میشوند و رشد سالانه 9 درصدی برای آن گزارش شده است. آلودگی محیط زیست بویژه آلودگی هوا و آب در عصر حاضر یک بحران ملموس و جدی است. تاکنون روشهای متعددی برای حل مشکلات زیست محیطی ارائه شده است که هر کدام مزایا و معایب خود را دارند. در دهههای اخیر انتشار گازهای Sox , Co2 و Nox از فعالیت صنایع سنگین بویژه از نیروگاههای با سوخت فسیلی موجب نگرانیهای فزاینده شده است. وجود این آلایندهها موجب بارشهای اسیدی در نقاط مختلف دنیا شده است.
همچنین وجود مواد شیمیایی و میکروبی در آبها و پسابها نگرانیهای زیادی ایجاد کرده که ضروری است تدابیری جدید در این بخش با وجود ظرفیتهای هستهای داخلی اندیشیده شود. استفاده از شتابدهندههای الکترونی انرژی پایین یکی از راههای کاهش آلودگیهای آب و هواست که نمونههای صنعتی این کار در کشورهایی مانند لهستان، چین، کره، روسیه و هند دیده میشود. در چین در کارخانه نساجی گوانگهوا تأسیسات پرتودهی پساب با نصب 7 دستگاه شتابندهنده الکترون در حال کار است که با پرتودهی آب و حذف مواد شیمیایی رنگی، آب پرتودیده برای مصرف دوباره استفاده میشود، یا در کشور لهستان روی یک نیروگاه 3 شتابگر الکترونی بر حذف آلایندههای خروجی نصب شده است.
پرتودهی محصولات کشاورزی و مواد غذایی موجب افزایش ماندگاری (انبار مانی) با حذف آفات (حشرات و میکرو ارگانیزمها)، تأخیر در رسیدن میوهها و جلوگیری از جوانهزنی میشود.
استفاده از تکنیک نر عقیمی در کنترل آفات میوهها، تولید رادیوواکسنها، تولید بذرهای هیبریدی، تولید گلهای زینتی اصلاح شده، قابلهضمسازی خوراک دام، تکجنسیزایی، تولید گیاهان مقاوم در مقابل تنشهای محیطی، تولید قارچهای آفتکش و تولید سوپر جاذبهای پلیمری بخشی از ظرفیتهای خوب کاربرد پرتوها در کشاورزی است که میتوان با ایجاد زیرساختهای فاز صنعتی شدن موجب ایجاد اشتغال و رقابت پذیرشدن محصولات شوند.
در سیاستگذاری جدید سازمان در این بخش، احداث و توسعه دانش محور سامانههای پرتودهی برای فرآوری مواد غذایی و محصولات کشاورزی در پهنه سرزمین جمهوری اسلامی ایران از اولویتهای مهم کلیدی است که در این رابطه سند احداث این سامانهها با انجام آمایش سرزمینی تولید محصولات کشاورزی و احصای مناطق لجستیک از سند موجود در وزارت راه و شهرسازی و برخی اسناد دیگر تهیه و 12 منطقه اولویتدار تعیین شد. جهت اجرای مفاد این سند، این امکان در سازمان انرژی اتمی فراهم شده تا با مشارکت شرکتهای دانشبنیان و سرمایهگذاری بخش خصوصی در فاز اول مراکز مناطق 12 گانه و در فازهای بعدی مراکز دیگر میزبان سامانههای پرتودهی گاما یا الکترون باشند. امروزه پرچمدار پرتودهی محصولات کشاورزی و مواد غذایی در دنیا، کشورهای امریکا، روسیه، چین و هند هستند و طبق اسناد منتشر شده، رشد سالانه بیش از 5 درصدی برای آن تخمین زده میشود. لذا کشور ایران با داشتن بیش از 120 میلیون تن میانگین تولید سالانه محصولات کشاورزی و تولید محصولات مهمی همچون پسته، خرما، زعفران و... ظرفیت ارزشمندی برای توسعه این فناوری و اشتغالآفرینی در این بخش دارد و اگر ارزش محصولات تلف شده سالانه را حدود 10 میلیارد دلار در نظر بگیریم، در صورت سرمایهگذاری برای احداث سامانههای پرتودهی در 12 منطقه اولویتدار، به مبلغی حدود 100 میلیون دلار نیاز است که کمتر از یک درصد ارزش محصولات است که تلف شده است.
کاربرد پرتوها در صنعت نفت، پتروشیمی و پلیمـر نیز صفحه وسیعی از فرصتها برای سرمایهگذاری و اشتغال آفرینی است که میتوان به ساخت انواع سنجههای پرتویی، شتابگرهای صنعتی و تولید قطعات آنها، تولید محصولات پلیمری فرآوری شده، تبدیل نفت سنگین به سبک، تولید بیوفیول (سوخت زیستی)، تولید کاغذهای مقاوم و... اشاره کرد. با توجه به جغرافیای وسیع کشور جمهوری اسلامی ایران و هم مرزی با کشورهای نفتخیز شمال و جنوب، تأمین تجهیزات پرتویی با کاربرد در صنایع نفت، گاز، پتروشیمی و پلیمر فرصت استثنایی سرمایهگذاری و ورود شرکتهای دانشبنیان است که میتوانند علاوه بر تأمین نیازهای داخل و اشتغالآفرینی پاسخگوی نیاز همسایگان باشد، پرتودهی 25 میلیون حلقه لاستیک ماشین، قطعات پلیمری اتومبیل (اعم از لولههای درون موتور، بدنه داخلی و...) توسط شرکتهای قطعهساز و شرکتهای خودروساز داخلی نه تنها به ارتقای کیفیت محصولات داخلی کمک میکند بلکه سالانه میتواند میلیونها دلار صرفهجویی ارزی کند. طبق آمارهای بینالمللی رشد سالانه این صنعت حدود 7 درصد است.
موضوع سلامت و بهداشت جامعه نیز همواره ارتباط تنگاتنگی با فناوری هستهای داشته است، اما امروز سهم کالاهای دانشبنیان بخش سلامت و بهداشت از صادرات قابل قبول نیست و در اقتصاد کشور نمود کافی ندارد. تولید هیدروژنهای پوششدهنده زخم، پودرهای بند آورنده خون، پلیمرهای رهایش دارو، استریل تجهیزات پزشکی، تولید رادیوداروهای تشخیصی، تسکینی و درمانی ظرفیت مناسبی برای توسعه اقتصاد دانش محور سلامت است؛ تا جایی که در حال حاضر بیش از نیمی از تجهیزات پزشکی در دنیا بویژه ایمپلنتها و ظروف آزمایشگاهی و... با پرتوهای یونساز استریل میشوند و رشد سالانه 9 درصدی برای آن گزارش شده است. آلودگی محیط زیست بویژه آلودگی هوا و آب در عصر حاضر یک بحران ملموس و جدی است. تاکنون روشهای متعددی برای حل مشکلات زیست محیطی ارائه شده است که هر کدام مزایا و معایب خود را دارند. در دهههای اخیر انتشار گازهای Sox , Co2 و Nox از فعالیت صنایع سنگین بویژه از نیروگاههای با سوخت فسیلی موجب نگرانیهای فزاینده شده است. وجود این آلایندهها موجب بارشهای اسیدی در نقاط مختلف دنیا شده است.
همچنین وجود مواد شیمیایی و میکروبی در آبها و پسابها نگرانیهای زیادی ایجاد کرده که ضروری است تدابیری جدید در این بخش با وجود ظرفیتهای هستهای داخلی اندیشیده شود. استفاده از شتابدهندههای الکترونی انرژی پایین یکی از راههای کاهش آلودگیهای آب و هواست که نمونههای صنعتی این کار در کشورهایی مانند لهستان، چین، کره، روسیه و هند دیده میشود. در چین در کارخانه نساجی گوانگهوا تأسیسات پرتودهی پساب با نصب 7 دستگاه شتابندهنده الکترون در حال کار است که با پرتودهی آب و حذف مواد شیمیایی رنگی، آب پرتودیده برای مصرف دوباره استفاده میشود، یا در کشور لهستان روی یک نیروگاه 3 شتابگر الکترونی بر حذف آلایندههای خروجی نصب شده است.
ارسال دیدگاه
- ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.
- دیدگاه ها ویرایش نمی شوند.
- از ایمیل شما فقط جهت تشخیص هویت استفاده خواهد شد.
- دیدگاه های تبلیغاتی ، اسپم و مغایر عرف تایید نمی شوند.
ویژه نامه