خرید نفت و گاز روسیه با هر چیزی جز دلار و یورو

گروه اقتصادی -   پروژه دلارزدایی از فروش نفت و گاز روسیه، در هفته‌های اخیر و پس از گمانه‌زنی‌ها درخصوص تحریم مالی و بانکی روسیه قوت گرفت و اکنون مقامات روس اعلام می‌کنند که مسکو برای فروش انرژی به غرب در ازای روبل، طلا، ارزهای ملی کشورهای دوست یا حتی بیت کوین آماده است و انرژی را با هر چیزی به غیر از ارزهای فیاتی (پول بدون پشتوانه) چون دلار امریکا می‌فروشد. حتی مجوز پرداخت پول گاز طبیعی با بیت‌کوین را برای غرب صادر کرده است.
گزارش‌های بین‌المللی نیز نشان‌دهنده این روند دلارزدایی است. برای مثال، اکنون کشورهایی مانند مجارستان بر پایه روبل، ترکیه روبل و لیر و چین نیز بر مبنای یوان خرید انرژی از روسیه را دنبال می‌کنند و هند نیز از یک سیستم مالی متفاوت برای پرداخت بدهی خود به روسیه خبر می‌دهد.
بر این مبنا، مجموعه ارزها می‌تواند متفاوت باشد و حتی ارز مجازی را نیز دربرمی‌گیرد؛ یعنی هر ارزی به غیر از دلار و حتی یورو.
یوان، ارز مورد استفاده در معاملات
با چین
تازه‌ترین گزارش‌ها از این موضوع حکایت دارد که در ماه مارس چندین شرکت چینی از ارز ملی خود برای خرید نفت و زغال‌سنگ روسیه استفاده کردند و این محموله‌ها حالا در راه چین هستند. این اولین محموله از زمان اعمال تحریم‌های گسترده علیه روسیه و قطع ارتباط بانک‌های آن از سیستم مالی بین‌المللی است که در ماه جاری میلادی وارد چین می‌شود و هزینه آن به یوان پرداخت شده‌ است.
به‌گزارش بلومبرگ، نفت و زغال‌سنگ روسیه که هزینه آن با یوان پرداخت‌  شده بود، به سمت چین می‌رود. این دو کشور تلاش می‌کنند تجارت انرژی خود را در بحبوحه افزایش خشم جهانی علیه روسیه به‌خاطر حمله به اوکراین حفظ کنند. فروشندگان نفت خام روسیه امکان پرداخت یوان را برای خریداران بزرگ‌ترین اقتصاد آسیا فراهم کرده‌اند. اولین محموله‌های نفت اسپو که با یوان خریداری‌شده در ماه مه به پالایشگاه‌های مستقل چین تحویل داده می‌شود.
مسکو سازوکار پرداخت روپیه و روبل به خریداران نفت هندی پیشنهاد داده و عربستان هم در حال مذاکره با پکن برای قیمت‌گذاری بخشی از نفت خود به یوان است.
البته احتمالاً یوان خطر جدی برای سلطه دلار حداقل در کوتاه‌مدت نخواهد بود. در 2019، از ارز امریکا برای 88 درصد از نقل‌وانتقالات مالی خارجی استفاده‌ شده است درحالی‌که این رقم برای یوان به 4،3 درصد می‌رسد.
هزینه زغال‌سنگ مورد استفاده در فولادسازی و همچنین نیروگاه‌های برق به یوان پرداخت شده‌ است. این معاملات معمولاً به دلار امریکا انجام می‌شد، اما بسیاری از خریداران چینی موقتاً و به‌دنبال قطع ارتباط بانک‌های روسیه از سوئیفت، معاملات خود را متوقف کرده‌‌ بودند.
روسیه در سال گذشته میلادی دومین عرضه‌کننده زغال‌سنگ به چین بود. درحالی‌ که بسیاری از خریداران چینی علاقه‌مند به واردات بیشتر از روسیه هستند اما موانع لجستیکی و مالی جریان واردات از این کشور را محدود کرده‌اند. ارزش روبل روسیه دراین‌ بین به سطح قبل‌ از حمله به اوکراین بازگشته است. ارزش روبل در اوایل ماه مارس به حدود 140 در برابر دلار امریکا رسیده بود، اما حالا دوباره به حدود 80 بازگشته ‌است.
درخصوص معامله انرژی روسیه با هند نیز یک مقام هندی اوایل ماه میلادی جاری به هندوستان تایمز گفته بود: «هند در حال بررسی حفظ تجارت با روسیه از طریق سیستم‌های پرداخت جایگزین با استفاده از یک حساب در یک بانک است.»

مجارستان پول گاز روسیه را به روبل می‌دهد
در همین حال، نخست‌وزیر مجارستان اعلام کرده است که از تحریم عرضه نفت و گاز روسیه حمایت نمی‌کند و موافق پیشنهاد روسیه برای پرداخت هزینه گاز این کشور به روبل است.
به‌گزارش راشاتودی، ویکتور اوربان، نخست‌وزیر مجارستان می‌گوید مخالف هرگونه تحریم‌های اتحادیه اروپا علیه انرژی روسیه است و پیشنهاد مسکو برای پرداخت هزینه عرضه گاز این کشور به روبل را قبول می‌کند.
به گفته او، مجارستان تسلیم فشارها نمی‌شود و از تحریم عرضه نفت و گاز روسیه حمایت نمی‌کند، چون این خط‌ قرمز مجارستان است.
نخست‌وزیر مجارستان در ششم آوریل اعلام کرده بود قراردادهای گاز مسأله‌ای بین این کشور و روسیه هستند و اتحادیه اروپا حق دخالت در آنها را ندارد. طبق گفته‌ اوربان، مجارستان دنباله‌روی واشنگتن برای ممنوعیت تجارت انرژی با روسیه نخواهد بود. وی تأکید کرد این کار غیرممکن است چون یک بار غیرقابل‌تحمل برای مجارستان خواهد بود. نخست‌وزیر مجارستان با اشاره به اینکه 85درصد از گاز مصرفی در این کشور از روسیه می‌آید و 85درصد از خانواده‌های مجارستانی از گاز استفاده می‌کنند، گفت: «سوخت کشور از نفت تأمین می‌شود و 64درصد از این نفت از روسیه می‌آید.»
آن‌طور که مقامات روس می‌گویند این روند اگرچه برای مقابله با تحریم‌ها دنبال می‌شود اما درنهایت به روند دلارزدایی از بازارهای انرژی کمک خواهد کرد.