بهبود زخم‌ها با کمک بانداژ هوشمند

میترا جلیلی
خبرنگار
در حالی که آنتی‌بیوتیک‌ها در درمان زخم‌های عفونی بسیار مؤثرند، قطعاً باید به میزان کم از آنها استفاده کرد. آنتی بیوتیک‌ها نه تنها می‌توانند عوارض جانبی ناخواسته‌ای ایجاد کنند، بلکه استفاده بیش از حد از آنها می‌تواند منجر به ایجاد باکتری‌های مقاوم به آنتی بیوتیک شود. برای حل این مشکل، فعالان عرصه فناوری یک بانداژ آزمایشی جدید و هوشمند طراحی کرده‌اند. این بانداژ هوشمند تنها زمانی دارو را آزاد می‌کند که در نتیجه عفونت، گرما و تب ایجاد شود.از آنجا که معمولاً پانسمان‌ها مات هستند تشخیص اینکه زخم زیر آنها در حال عفونی شدن است یا نه، غیرممکن است به همین دلیل هم اغلب قبل از پوشاندن زخم و به منظور پیشگیری، از آنتی بیوتیک‌ها استفاده می‌شود تا از عفونی شدن احتمالی زخم جلوگیری شود. حتی در این صورت و پس از جذب و مصرف اولیه آنتی بیوتیک‌ها، همچنان امکان دارد که عفونت ایجاد شود. به همین دلیل هم دانشمندان مرکز تحقیقات Empa سوئیس در جست‌و‌جوی جایگزینی مؤثرتر، این بانداژ هوشمند را توسعه دادند که شامل یک غشای ظریف از نانوالیاف است و از ترکیبی از پلیمر PMMA (پلی متیل متاکریلات) و یک پلیمر سازگار با محیط زیست با نام تجاری Eudragit ساخته شده است. همچنین یک ضدعفونی کننده با نام اکتنیدین دی هیدروکلراید هم درون الیاف این بانداژ مورد استفاده قرار گرفته و محصور شده است.تا زمانی که سطح زخم در محدوده دمای طبیعی پوست یعنی 32 تا 34 درجه سانتیگراد (89 تا 93 درجه فارنهایت) باقی بماند، این ترکیب پلیمری جامد باقی می‌ماند و دارو را در داخل بانداژ نگه می‌دارد، اما اگر التهاب ناشی از عفونت، دمای سطح زخم را به حداقل 37 درجه سانتیگراد (99 درجه فارنهایت) افزایش دهد، پلیمر به حالت نرم‌تر تبدیل می‌شود و مقداری از ماده ضدعفونی را در بافت عفونی آزاد می‌کند. هنگامی که عفونت درمان شد و زخم دوباره خنک شد، بازهم پلیمر سفت می‌شود و ضدعفونی کننده باقی مانده را حفظ می‌کند. بنابراین، پانسمان می‌تواند تا 5 بار این کار را انجام دهد، البته اکنون دانشمندان درتلاشند تا افزایش دمای مورد نیاز برای فعال کردن مواد را کاهش دهند. به علاوه آنها در حال بررسی استفاده از سایر داروها مانند آنتی بیوتیک‌های واقعی هستند.