لزوم ورود پیراپزشک ها به تورلیدری

بیتا میرعظیمی
خبرنگار
در حال حاضر گردشگری سلامت، یکی از سودآورترین صنایع در جهان به شمار می‌رود. اما در ایران علی رغم ظرفیت‌های بسیار بالای صنعت گردشگری، این حوزه رشد قابل توجه‌ای نداشته و به گفته معاون سابق گردشگری سازمان میراث فرهنگی، مبتنی بر واقعیت نبوده است.در گردشگری سلامت، افراد با اهداف مختلفی نظیر درمان بموقع، کاهش هزینه‌ها و استفاده از تجهیزات پیشرفته‌تر به دیگر کشورها سفر کرده و از انواع روش‌های درمانی پزشکی مدرن، طب سنتی و حتی آب‌های معدنی کشور مقصد استفاده می‌کنند.به گزارش ایران، «محمد محب خدایی» معاون سابق گردشگری سازمان میراث فرهنگی یکی از مشکلات اساسی در کشور را غرور بیش از اندازه نسبت به تاریخ گذشته دانسته و می‌گوید: «واقعیت این است که شرایط موجود در دنیا تغییر کرده و تغییراتی نیز در حوزه گردشگری حاصل شده است. اتفاقی که در صنعت گردشگری ما رخ داده این است که ما نمی‌خواهیم بپذیریم درک ما از گردشگری مبتنی بر واقعیت نبوده و بهره‌گیری از ظرفیت‌های پنهانی در صنعت گردشگری، دلیل هم‌افزایی این صنعت با سایر صنایع خواهد بود.»

فرصتی جدید در گردشگری سلامت
وی می‌افزاید: «ما اگر بتوانیم تعریفی درست از ساختار و بازیگران اصلی در صنعت سلامت از جمله ذی نفعان مرتبط و غیرمرتبط در سطح دنیا و بازار هدف تا مقصد را بعمل آورده و فرایندهای اصلی‌اش را بدرستی مدیریت کنیم، گردشگری سلامت ایجاد شده و شرایطی برای ما مهیا خواهد شد که در بازار رقابتی با بهترین قیمت و کیفیت، حوزه سلامت گردشگری بار دیگر احیا شود.» محب خدایی تصریح می‌کند: «پس از مطالعات دقیق به این نتیجه رسیدیم که در کشور مبدأ در کنار ذی‌نفعان، پزشکان و بیمارستان‌های آن کشورها را به‌عنوان ذی‌نفع وارد بازی کنیم. چنانچه ما در حوزه گردشگری سلامت، تمامی بازیگران را وارد عرصه کرده و به طور نمونه از میان 5 میلیون توریست زیارتی که سالانه وارد مشهد می‌شوند، 10 درصد را نیز به ظرفیت سلامت خود معرفی کنیم، فرصتی جدید در حوزه گردشگری سلامت خلق خواهیم کرد.»معاون سابق گردشگری سازمان میراث فرهنگی می‌گوید: «در حال حاضر از میان 4500 آژانس گردشگری موجود در سطح کشور، عملاً 150 آژانس در گردشگری ورودی و در حوزه گردشگری تاریخی و فرهنگی کار می‌کنند. الباقی نیز به لحاظ ظرفیتی در شرایط نامطلوبی قرار دارند و همین امر نیز باعث شده که ما در حوزه گردشگری سلامت، شاهد حضور واسطه‌هایی باشیم که به‌صورت مقطعی در این ظرفیت حضور پیدا کنند.»
از نظر محب خدایی، بزرگترین تحول در حوزه گردشگری سلامت، زمانی رخ می‌دهد که در کشورهای هدف از ظرفیت اصلی حوزه سلامت نظیر پزشکان، کلینیک‌ها و بیمارستان‌ها در کنار آژانس‌های آن کشور بهره گرفته و در کنار واسطه‌ها از ظرفیت تور لیدرهای پیراپزشک نیز استفاده شود. وی بهترین راهکار برای پویایی وضعیت فعلی را افزایش راندمان ورود سرمایه‌گذاران و ترغیب آنها دانسته و می‌گوید: «با افزایش ظرفیت‌ها، سرمایه‌گذاران بیشتری حضور پیدا کرده و توسعه در حوزه گردشگری سلامت رخ خواهد داد.»

قابلیت‌های متنوع گردشگری
«ساسان مؤمنی»، فعال گردشگری سلامت نیز می‌گوید: «خوشبختانه ایران دارای ظرفیت‌های بسیاری بالایی در حوزه گردشگری است. در این زمینه نیز نیازی به تبلیغ نبوده و تنها اطلاع‌رسانی کفایت می‌کند. برای توسعه گردشگری باید فضایی ایجاد شود تا گردشگران سلامت به سهولت تردد کرده و با امکانات کشور ما آشنا شوند. در حال حاضر ما می‌توانیم شرایط اقتصادی بد کشورهای اروپایی ناشی از بحران کرونا را تبدیل به فرصت کرده و با راه‌اندازی تورها و قیمت‌های مناسب، گردشگران سلامت بیشتری را جذب کنیم.» «شاهین کرمی» یکی دیگر از فعالان گردشگری سلامت می‌گوید: «ایران قابلیت‌های گردشگری بسیار متنوعی دارد. مثلاً کرمان ظرفیت ساخت هتل‌های آهکی را در خود جای داده است. این هتل‌ها، اتاق‌هایی در دل کوه های آهکی دارد که برای درمان روح و روان، پوست و بیماران جلدی مورد استفاده قرار می‌گیرد. تمام دنیا این کار را به شکل مصنوعی انجام می‌دهند اما ما به شکل طبیعی این قابلیت را در کشور خود داریم، اما متأسفانه تاکنون هیچ اقدامی در این حوزه انجام نشده است.»

بهره‌گیری از ظرفیت ها
در همین حال «بهنام حیدرپور» فعال گردشگری سلامت، عامل راهگشا در حوزه گردشگری سلامت را ورود به حوزه نیچ مارکتینگ (متمرکز کردن فعالیت‌های بازاریابی روی بخشی کوچک) دانسته و می‌گوید: «در کنار ورود به این حوزه، باید بازاریابی چریکی نیز انجام شود؛ یعنی مدیرانی بی‌پروا، حوزه‌های سلامت را رصد کرده و زمینه را برای توسعه گردشگری سلامت در کشور مهیا کنند. اما در ارتباط با مدیران و مدیران فنی نیز نباید از هتل‌ها و بیمارستان‌ها غافل شده و بایستی تمامی نیروها در حوزه سلامت را آموزش دهیم.»«مجتبی اخوان» دیگر فعال گردشگری سلامت در مشهد نیز می‌گوید: «گردشگری سلامت به‌عنوان یک زیرشاخه از حوزه گردشگری، زمانی موفق عمل خواهد کرد که سازمانی تشکیل شده و تمامی نیروها دور هم جمع شوند. با چنین اقدامی شاید رؤیای اقتصاد بدون نفت کمتر از یک سال تحقق یافته و اقتصاد کشور حتی با وجود تحریم‌ها متحول شود. ما پتانسیل‌های بسیار قوی در بحث سرطان، پارکینسون و قلب داشته و بیمارستان‌های قدرتمند و پزشکان بسیار متبحری در اختیار داریم؛ اما به‌دلیل عدم وجود یک سازمان و برنامه‌ریزی صحیح، تاکنون نتوانسته‌ایم از این ظرفیت‌ها استفاده کنیم.»