گرمازدگی پس از سرمازدگی در کمین پسته کرمان

زهره افشار
خبرنگار
باغداران پسته کرمان، امسال حال و روز خوشی ندارند، چرا که بخش عمده محصولشان امسال با افت شدید دما در روزهای پایانی اسفند ماه و هفته دوم فروردین ماه سال‌جاری دچار سرمازدگی شد و برخی‌ها‌ حتی برای سال آینده نیز محصولی نخواهند داشت.خسارت 13 هزار میلیارد تومانی باغداران پسته کرمان آنقدر بالاست که تنها اعطای وام و استمهال وام سال‌های گذشته دردی از آنها دوا نمی‌کند و حالا آنها چشم انتظار تمهیدات دولت برای جبران بخشی از خسارت‌ها هستند. آنها در عین حال می‌گویند سرما هرساله به سراغ باغ‌هایمان می‌آید و ما توان اقتصادی برای خرید دستگاه‌های لازم برای جلوگیری از سرمازدگی را نداریم و دولت باید حداقل به ما در خرید بخاری‌های باغی کمک کند.
خسارت 13 هزار میلیارد تومانی سرما به پسته کرمان
«حسین رضایی» معاون تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی کرمان در گفت‌و‌گو با «ایران» تصریح کرد: استان کرمان در مجموع 212 هزار هکتار باغ مثمر دارد  که در جریان سرمای روزهای آخر اسفند ماه و هفته دوم فروردین در مجموع از 20 تا 100 درصد متحمل خسارت شدند.رضایی خاطرنشان کرد: بررسی‌های ما نشان می‌دهد خسارت سرما به باغ‌های پسته کرمان حداقل 13 هزار میلیارد تومان برآورد می‌شود.وی افزود: در برخی نقاط که خسارت سرمازدگی به 100 درصد رسیده مانند مناطقی از رفسنجان و شهر بابک، باغداران محصول سال آینده پسته را نیز از دست داده‌اند. از سوی دیگر این فقط باغدار نیست که دچار خسارت سنگین شده است بلکه بسیاری از شغل‌ها در زنجیره اشتغال پسته از دست رفته است.این زنجیره از کارگران روزمزد، کارگران واحدهای فرآوری گرفته تا کانتینرداران تا گمرکات را دربرمی‌گیرد.وی با اشاره به اینکه تقریباً همه ساله بخشی از محصول پسته استان به‌دلیل سرمازدگی از بین می‌رود، افزود: پسته سهم قابل توجهی در صادرات محصولات کشاورزی دارد و دولت سالانه بار مالی زیادی را بابت سرمازدگی تحمل می‌کند لذا به نظر می‌رسد بهتر است به جای این خسارت، مراکز تحقیقاتی وارد کار شوند و بررسی کنند که با چه روشی می‌توان جلوی خسارت سرمازدگی منطقه را گرفت.معاون بهبود تولیدات گیاهی جهاد کرمان تصریح کرد: امسال برخی از کشاورزان با استفاده از بخاری‌های بومی با سوخت گازوییل توانستند جلوی بخشی از خسارت را بگیرند ولی به نظر می‌رسد در حال حاضر بهترین روش در شب‌هایی که دما به زیر صفر می‌رسد ایجاد باد در باغ‌های پسته بوسیله بالگرد باشد که این فقط با حمایت دولت ممکن است.در سال گذشته تولید پسته در استان کرمان در حد 100 هزار تن بود که امسال انتظار می‌رود کاهش قابل توجهی در تولید پسته داشته باشیم.
کمک بلاعوض هم دردی دوا نمی‌کند
«حسین جلالی» نماینده مردم رفسنجان و انار در مجلس شورای اسلامی در گفت‌و‌گو با «ایران» تصریح کرد: باغ‌های اطراف شهرهای رفسنجان و انار در مجموع 80 هزار هکتار است که در جریان سرمازدگی‌های سال‌جاری محصول 60 هزار هکتار از باغ‌های پسته از بین رفت. به گفته وی خسارت باغ های پسته رفسنجان و انار حدود 5 هزار میلیارد تومان برآورد می‌شود که خسارت سنگینی است.وی افزود: با توجه به اینکه حدود 200 هزار نفر به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم با تولید محصول پسته این دو شهرستان سرو کاردارند معیشت این افراد به علاوه خانواده‌هایشان تحت تأثیر قرار گرفته است و مجلس در مرحله اول به‌دنبال دادن تسهیلات به کشاورزان است تا بتوانند وضعیت موجود را حداقل تا سال آینده حفظ کنند.وی تأکید کرد: با تلاش‌های صورت گرفته توانستیم وا‌م‌هایی را که باغداران پسته از بانک کشاورزی دریافت کرده بودند ، استمهال کنیم و پیگیر استمهال وام از دیگر بانک‌ها نیز هستیم.جلالی گفت: بحث سرمازدگی مسأله سراسر کشور بوده و متأسفانه با توجه به حجم بالای خسارت، جبران خسارت به‌صورت کمک بلاعوض امکان‌پذیر نیست.وی با اشاره به اینکه به یکباره هزینه برق چا‌ه های کشاورزی افزایش نجومی داشته است، تصریح کرد: در مجلس به‌دنبال کاهش هزینه برق چاه‌های کشاورزی هستیم و متأسفانه از سوی دیگر امیدواریم بتوانیم ساختار بیمه را به نفع کشاورزان اصلاح کنیم.
گرمازدگی پسته در راه است
در همین حال «مریم سلاجقه» کارشناس هواشناسی کشاورزی کرمان نیز در پاسخ به گلایه کشاورزان مبنی بر عدم ارائه راهکار از سوی هواشناسی به کشاورزان به «ایران» گفت: هشدار‌های لازم در هر دو مقطعی که دما به زیر صفر رسید به باغداران داده شده و راهکار‌های کاهش خسارت را نیز ارائه دادیم ولی به هر جهت انجام توصیه‌های کاهش خسارت امکانات کشاورزان باغدار را لازم دارد.به‌عنوان مثال بهترین روش ایجاد باد مصنوعی در باغ‌ها به وسیله دستگاه‌های خاص است که این مستلزم توان اقتصادی کشاورز است یا اینکه اگر ما بخواهیم در باغ‌ها ایجاد مه کنیم این‌هم امکانات خود را می‌خواهد.یکی از توصیه‌های ما ایجاد دود بوسیله پوست و نخاله پسته بود که خب کشاورزان توانستند با توجه به دپوی پوست پسته در باغ خود برای یکی دو شب آن را انجام دهند ولی مدت شب‌هایی که دما به زیر صفر رسیده بود چندین شب بود و این راهکار ارزان‌قیمت نیز جواب لازم را نداد.وی گفت: ما نگران گرمای بالا در ماه‌های تیر و مرداد هستیم که متأسفانه برای گرمازدگی هیچ راهکاری نداریم که بخواهد جلوی خسارت را بگیرد.«علی عباداللهی» باغدار بخش خاتون آباد رفسنجان نیز به «ایران» گفت: به هر جهت منطقه ما 1840 متر از سطح دریا ارتفاع دارد و ما معمولاً دچار خسارت سرمازدگی می‌شویم.وی که 15 هکتار باغ در این منطقه دارد، افزود: باغداران از جمله خود من سال‌هاست همه روش‌هایی که گفته می‌شود می‌تواند جلوی سرمازدگی را بگیرد امتحان کرده‌اند ولی هیچ کدام 100 درصد جواب نمی‌دهد.ضمن اینکه همه کشاورزان توان اقتصادی لازم برای فرضاً دستگاه ماشین باد با 600 میلیون تومان را ندارند و دولت باید در این زمینه گام‌هایی بردارد.البته تعدادی از باغداران منطقه از جمله خود من امسال با ریختن گازوییل در دبه‌های فلزی و آتش زدن آنها در فاصله 50 متری از هم توانستیم تا حدی زیادی از سرمازدگی باغ‌های خود جلو‌گیری کنیم ولی برای همین هم گازوییل لیتری 300 تومان خریداری کردیم که برای یک باغدار هزینه زیادی است.وی گفت: اینکه دولت در مواقع بروز مخاطرات کشاورزی تنها به استمهال وام‌ها اکتفا می‌کند دردی از کشاورزان خرده پا دوا نمی‌کند و البته از دولت هم توقع نداریم که همه خسارت را خودش تقبل کند ولی سال‌هاست می‌گوییم مشکلات بیمه کشاورزی را حل کند تا ما از حداقل حمایت بهره‌مند شویم.وی گفت: باغداران رفسنجان سال گذشته هر کیلو پسته خان را حداکثر با کیلویی 230 هزار تومان فروختند.