تغییر رویکرد: از امنیتی به دیپلماتیک

گروه سیاسی/ مذاکرات جمهوری اسلامی ایران و عربستان وارد مرحله دیپلماتیک می‌شود. بر اساس جزئیات جدید منتشر شده دور پنجم گفت‌و‌گوهای ایران و عربستان به میزبانی بغداد با حضور مصطفی الکاظمی نخست‌وزیر عراق، معاون مشاور امنیت ملی ایران و رئیس اطلاعات عربستان برگزار شده است.
به گزارش ایرنا به نقل از راشاتودی، روز گذشته به نقل از یک منبع عراقی با اعلام حضور نخست‌وزیر عراق در این مذاکرات نوشت که در این نشست توافق شده است تا ایران و عربستان به گفت‌و‌گوهای امنیتی پایان دهند و وارد مرحله گفت‌و‌گوهای دیپلماتیک شوند. طرح احتمال تغییر رویکرد گفت‌و‌گوها از امنیتی به دیپلماتیک در حالی است که روز شنبه سایت خبری نورنیوز در خبری پیرامون دور پنجم مذاکرات تهران – ریاض در بغداد پیش‌بینی کرد که در آینده نزدیک زمینه برگزاری جلسه مشترک میان وزرای خارجه دو طرف فراهم شود. در عین حال منبع خبری راشاتودی با اعلام اینکه انتظار می‌رود دور ششم مذاکرات نیز در خاک عراق برگزار شود، تأکید کرد: فضای نشست مثبت بود و دو طرف در خصوص تنش‌زدایی در برخی نقاط برای ایجاد فضای آرام میان تهران و ریاض به توافق رسیدند. وی به اسپوتنیک گفت: «نشست ایرانی - سعودی چند ساعت به طول انجامید و هیأت ایرانی زیارت مذهبی نیز داشت اما هیأت سعودی دیرتر از آنها بغداد را ترک کرد.»

دور ششم نیز در بغداد
«فؤاد حسین» وزیر خارجه عراق نیز روز گذشته (یکشنبه، 24 آوریل) تصریح کرد: مذاکراتی که به میزبانی بغداد، بین طرف‌های سعودی و ایرانی برگزار شد، مثبت بود. وی در گفت‌وگو با خبرگزاری رسمی عراق (واع) توضیح داد که دور پنجم مذاکرات میان عربستان سعودی و ایران در بغداد در فضایی مثبت به پایان رسید و دور جدید مذاکرات میان دو طرف نیز در بغداد برگزار خواهد شد. وزیر خارجه عراق پیش‌تر اعلام کرده بود که دولت عراق تمام توان و روابط خود را برای ایجاد فرصت مناسبی برای حصول تفاهم بین تهران و ریاض به کار خواهد بست.

بازگشت به درون منطقه
ایران و عربستان شش سال پس از بالا گرفتن تنش‌ها و قطع رابطه دیپلماتیک دو کشور از چند ماه پیش مذاکرات خود را در بغداد آغاز کردند. مذاکراتی که اگر چه میانجی‌گری عراق و عمان در شروع آن بی‌تأثیر نبوده اما در واقعیت محصول تغییر مؤلفه‌های مهم در سیاست منطقه‌ای دو کشور است. افزایش تحرک ایران در توسعه روابط منطقه‌ای پس از روی کار آمدن دولت سیزدهم که به تقویت روابط از جمله با برخی کشورهای منطقه خلیج فارس انجامید و فضا را چنان تغییر داد که مقامات امارات کشور مؤتلف عربستان تأکید کنند به‌دنبال حل اختلافات با ایران است.
در سوی مقابل ناکامی ائتلاف عربی به رهبری عربستان در به‌دست آوردن کمترین حاصل در یمن و شکست سیاست‌های ریاض در مجموعه‌ای از کشورهای منطقه از سوریه و عراق تا قطر، بحرین ولبنان که اتفاقاً از سوی این کشور به کانون‌های تنش میان تهران و ریاض تبدیل شده بودند در کنار تمایل دولت جدید امریکا به اجرای راهبرد خروج نظامی از خاورمیانه از جمله مؤلفه‌هایی است که عربستان را به تنش‌زدایی از رابطه با رقیب منطقه‌ای‌اش ترغیب کرده است. بر اساس همین مؤلفه‌ها است که تحلیل‌گران پیش‌بینی می‌کنند مذاکرات بغداد بتواند در ادامه به بازگشت روابط ایران و عربستان به وضعیت عادی منتهی شود. چنانکه پیش‌تر «قاسم الاعرجی»، مشاور امنیت ملی عراق گفته بود که دور پنجم مذاکرات ایران و عربستان در بغداد مهم خواهد بود و دستاورد گفت‌و‌گوهای مقام‌های ایرانی و عربستانی در بغداد به بازگشایی سفارتخانه‌های دو کشور می‌انجامد.