عزت نفس «من»/3
مراقب باشیم به خودمان چه قولهایی میدهیم
آزاده سهرابی
روانشناس
عزت نفس یک صفت پویا و فعال است یعنی اینطور نیست که شما به عزت نفس برسید و آن صفت در شما پایدار بماند. چرا که رفتار ما تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار میگیرد و تغییر رفتار میتواند عزت نفس را بالا و پایین کند. عزت نفس در یک محدوده زندگی تثبیت نمیشود بلکه در طول زمان با رشد فرد تغییر میکند. عزت نفس تحت تأثیر تهدیدات روان شناختی قرار میگیرد و چون این تهدیدات اجتنابناپذیر هستند عزت نفس راههایی را برای مقابله با این تهدیدات برمیگزینند.
نکته مهم دیگر این است که بین عزت نفس و تهدید روانی رابطه هست بهطوری که با افزایش عزت نفس از شدت تهدید روانی کاسته میشود و به نظر میرسد که عزت نفس میتواند از فرد در مقابل اختلالات بسیاری از اختلال پرخوری یا افسردگی جلوگیری کند. در عین حال یکی از نشانههای بسیاری از اختلالات روانی نداشتن یا کمبود عزت نفس است.
با جمع این دو واقعیت باید گفت گرچه عزت نفس ثابت نیست و تحت تأثیر عوامل پایین میآید اما قابل ترمیم و بالا بردن است، فقط کافی است رفتار و ذهنیت دوباره در مسیر درست هدایت شود.
بگذارید در این مجال از رفتاری بگوییم که شاید در نگاه بسیاری از ما رفتاری انگیزشی و در مسیر موفقیت است اما در واقع میتواند علیه عزت نفس ما کار کند. این روزها هدفمند بودن در زندگی بسیار مورد تأیید و تشویق قرار میگیرد و حقیقت هم این است که بدون هدف زندگی در بسیاری مواقع تهی به نظر میرسد برای همین خیلی از ما به سراغ تعیین هدفهای بزرگ میرویم، مدام برنامهریزی میکنیم، دفترهای برنامهریزی روزانه، ماهانه و سالانه تهیه میکنیم، برای کاهش وزن نقشه میکشیم و برنامه مینویسیم، برای خواندن کتاب، دیدن فیلم، به پایان رساندن کارهای ناتماممان، ترک سیگار، ادامه تحصیل، پولدار شدن و... برنامهریزیهای دقیقی را روی کاغذ میآوریم و با هدف و قدرت پیش میرویم غافل از اینکه در این مسیر اگر واقعبینانه برنامهریزی نکرده باشیم- که عموماً روی کاغذ دچار اعتماد به نفس کاذب میشویم- هر باری که در رسیدن به هدفمان شکست بخوریم در واقع دمای عزت نفسمان را کاهش دادهایم.
فردی را تصور کنید که برای کاهش وزن خود لیستی از حذفیات مواد غذایی از برنامه روزانهاش دارد؛ از شکلات تا برنج و نان و شکر. روزی نیم ساعت پیادهروی به اضافه شمردن دقیق کالری که مصرف میکند. قرار است روی کاغذ این فرد طی 30 روز فلان قدر از وزنش کاهش پیدا کند. حالا هر بار که این فرد سراغ خوردن یک تکه نان اضافه یا یک تکه شکلات برود در واقع نسبت به خودش احساس ناخوشایندی دارد و عزت نفسش کاهش پیدا میکند. اگر در آخر 30 روز قرار بوده 10 کلیو کاهش وزن داشته باشد و 5 کیلو وزنش کاهش پیدا کند دچار سرخوردگی میشود. حالا فرض کنید این فرد در پایان 30 روز دوباره شروع کند به نوشتن یک برنامه جدید و اینکه این بار حتماً به آن عمل میکنم بدون آنکه نگاه واقع بینانهای نسبت به عملکردش داشته باشد.
در واقع اینجا عزت نفس همیشه یک نیم نگاهی به اعتماد به نفس دارد. در اعتماد به نفس فرد به شکلی واقعبینانه نسبت به تواناییهای خود شناخت دارد و حالا برای هدفگذاری فرد میتواند با شناخت از تواناییهای دقیق خود برنامه بچیند. اگر برنامه دقیق باشد و اهداف دور از تواناییها و بلندپروازانه نباشد در نهایت به افزایش عزت نفس و اعتماد به نفس توأمان میرسد اما امان از وقتی که فرد سیگاری که روزی یک پاکت سیگار میکشد بگوید از فردا کامل آن را ترک میکنم. کشیدن یک نخ سیگار در روز هم عزت نفس او را زیر سؤال میبرد چرا که او در واقع زیر قول خود زده است. پس باید دقت کنیم به خودمان چه قولهایی میدهیم که هزینهاش را گاهی عزت نفسمان میپردازد.
روانشناس
عزت نفس یک صفت پویا و فعال است یعنی اینطور نیست که شما به عزت نفس برسید و آن صفت در شما پایدار بماند. چرا که رفتار ما تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار میگیرد و تغییر رفتار میتواند عزت نفس را بالا و پایین کند. عزت نفس در یک محدوده زندگی تثبیت نمیشود بلکه در طول زمان با رشد فرد تغییر میکند. عزت نفس تحت تأثیر تهدیدات روان شناختی قرار میگیرد و چون این تهدیدات اجتنابناپذیر هستند عزت نفس راههایی را برای مقابله با این تهدیدات برمیگزینند.
نکته مهم دیگر این است که بین عزت نفس و تهدید روانی رابطه هست بهطوری که با افزایش عزت نفس از شدت تهدید روانی کاسته میشود و به نظر میرسد که عزت نفس میتواند از فرد در مقابل اختلالات بسیاری از اختلال پرخوری یا افسردگی جلوگیری کند. در عین حال یکی از نشانههای بسیاری از اختلالات روانی نداشتن یا کمبود عزت نفس است.
با جمع این دو واقعیت باید گفت گرچه عزت نفس ثابت نیست و تحت تأثیر عوامل پایین میآید اما قابل ترمیم و بالا بردن است، فقط کافی است رفتار و ذهنیت دوباره در مسیر درست هدایت شود.
بگذارید در این مجال از رفتاری بگوییم که شاید در نگاه بسیاری از ما رفتاری انگیزشی و در مسیر موفقیت است اما در واقع میتواند علیه عزت نفس ما کار کند. این روزها هدفمند بودن در زندگی بسیار مورد تأیید و تشویق قرار میگیرد و حقیقت هم این است که بدون هدف زندگی در بسیاری مواقع تهی به نظر میرسد برای همین خیلی از ما به سراغ تعیین هدفهای بزرگ میرویم، مدام برنامهریزی میکنیم، دفترهای برنامهریزی روزانه، ماهانه و سالانه تهیه میکنیم، برای کاهش وزن نقشه میکشیم و برنامه مینویسیم، برای خواندن کتاب، دیدن فیلم، به پایان رساندن کارهای ناتماممان، ترک سیگار، ادامه تحصیل، پولدار شدن و... برنامهریزیهای دقیقی را روی کاغذ میآوریم و با هدف و قدرت پیش میرویم غافل از اینکه در این مسیر اگر واقعبینانه برنامهریزی نکرده باشیم- که عموماً روی کاغذ دچار اعتماد به نفس کاذب میشویم- هر باری که در رسیدن به هدفمان شکست بخوریم در واقع دمای عزت نفسمان را کاهش دادهایم.
فردی را تصور کنید که برای کاهش وزن خود لیستی از حذفیات مواد غذایی از برنامه روزانهاش دارد؛ از شکلات تا برنج و نان و شکر. روزی نیم ساعت پیادهروی به اضافه شمردن دقیق کالری که مصرف میکند. قرار است روی کاغذ این فرد طی 30 روز فلان قدر از وزنش کاهش پیدا کند. حالا هر بار که این فرد سراغ خوردن یک تکه نان اضافه یا یک تکه شکلات برود در واقع نسبت به خودش احساس ناخوشایندی دارد و عزت نفسش کاهش پیدا میکند. اگر در آخر 30 روز قرار بوده 10 کلیو کاهش وزن داشته باشد و 5 کیلو وزنش کاهش پیدا کند دچار سرخوردگی میشود. حالا فرض کنید این فرد در پایان 30 روز دوباره شروع کند به نوشتن یک برنامه جدید و اینکه این بار حتماً به آن عمل میکنم بدون آنکه نگاه واقع بینانهای نسبت به عملکردش داشته باشد.
در واقع اینجا عزت نفس همیشه یک نیم نگاهی به اعتماد به نفس دارد. در اعتماد به نفس فرد به شکلی واقعبینانه نسبت به تواناییهای خود شناخت دارد و حالا برای هدفگذاری فرد میتواند با شناخت از تواناییهای دقیق خود برنامه بچیند. اگر برنامه دقیق باشد و اهداف دور از تواناییها و بلندپروازانه نباشد در نهایت به افزایش عزت نفس و اعتماد به نفس توأمان میرسد اما امان از وقتی که فرد سیگاری که روزی یک پاکت سیگار میکشد بگوید از فردا کامل آن را ترک میکنم. کشیدن یک نخ سیگار در روز هم عزت نفس او را زیر سؤال میبرد چرا که او در واقع زیر قول خود زده است. پس باید دقت کنیم به خودمان چه قولهایی میدهیم که هزینهاش را گاهی عزت نفسمان میپردازد.
ارسال دیدگاه
- ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.
- دیدگاه ها ویرایش نمی شوند.
- از ایمیل شما فقط جهت تشخیص هویت استفاده خواهد شد.
- دیدگاه های تبلیغاتی ، اسپم و مغایر عرف تایید نمی شوند.
ویژه نامه