معنویت را در ادبیات کودک فراموش نکنیم

لیلا طبسی
نویسنده و پژوهشگر و رئیس کمیسیون نظارت و ارزیابی انجمن تخصصی کودک و رسانه
هوش معنوی، از انواع هوش در انسان است که با مفاهیم معنوی پرورش می‌یابد. هوش معنوی، کاربرد معنویت است برای پاسخگویی به نیازهای ذهنی و پرسش‌های بنیادین هستی شناسانه که بر پایه عقاید دینی به کار گرفته می‌شود. از کارکردهای این نوع از انواع هوش می‌توان به کسب سلامت روان بیشتر، پرورش فضایل اخلاقی و داشتن اهداف متعالی‌تر اشاره کرد.
هوش معنوی، با ابزار مختلفی پرورش می‌یابد که ادبیات کودک یعنی شعر، ترانه، داستان و هر آنچه برای کودکان نوشته می‌شود، در شمار ابزاری است که به وسیله آن می‌توان این مفاهیم را در ذهن کودکان پرورش داد. برخی از نویسندگان کودک آثاری با این مفاهیم را خلق کرده‌اند؛ اما پیام در این آثار، گاهی به صورت مستقیم بیان شده و گاه به شکلی شعارزده و کلیشه‌ای مطرح شده است بنابراین روشن است که کودکان با آموزش مستقیم ارتباط خوبی برقرار نمی‌کنند و این گونه از ادبیات، نه تنها به هوش معنوی کودکان کمک نمی‌کند بلکه بر پیکره ادبیات کودک و حتی مفاهیم معنوی، آسیب هم می‌زند. از این رو شایسته است که نویسندگان و شاعران حوزه کودک با روح و روان کودک آشنا باشند و مفاهیم معنوی را چاشنی ادبیات، لذت و سرگرمی کنند تا کودک با ذهن خلاق خود مفاهیم را از دل مطلب بیرون بکشد و به درک عمیق‌تری برسد.
البته آثار خوبی هم در این زمینه داریم که جای بسی خوشحالی است. برای نمونه یک مجموعه خوب کودک با مفاهیم معنوی معرفی می‌کنم تا کودکان دوست داشتنی سرزمینم از آنها بهره‌مند شوند:
مجموعه 6 جلدی کتاب‌های ویژه خداشناسی
نویسنده: سیدمحمد مهاجرانی
تصویرگر: غزاله باروتیان
انتشارات: کتابک
جوایز: تقدیر در شانزدهمین جشنواره رشد 1397 و معرفی شده در کتابنامه رشد آموزش و پرورش.