کتاب پاسخ های نو

بهاءالدین مرشدی
داستان‌نویس
اول اینکه وقتی اسم قصه در میان باشد حتماً خوشحال می‌شوم و البته اگر داستان‌های کهن باشد بیشتر خوشحال می‌شوم. بحث قصه‌هایی که الان مد‌نظرم است داستان‌های کتاب پیدایش است. کتابی منتشر کرده نشر نی با نام «خاندان ابراهیم(ع)» که گزینش و ویرایش آن را هرشل شنکس انجام داده و سید روح‌الله شفیعی هم ترجمه کرده است.
داستان‌های پیامبران را به روایت‌های مختلف خوانده‌ایم و همیشه بیشترین چیزی که به ما منتقل شده پند و اندرزهایی است که این داستان‌ها دارند. اما نویسندگان این کتاب از راه‌های دیگری وارد این داستان‌های شگفت‌انگیز شده‌اند و از ابراهیم(ع) آغاز می‌کنند و وعده‌های یهوه را به او مبنی بر ادامه پیدا کردن نسل او و گسترش آن پی‌گیری کرده‌اند. در جای جای کتاب همه نویسندگان تلاش کرده‌اند از زاویه‌های مختلف به داستان‌های مختلف نگاه کنند و دیدگاهی تازه از دل این داستان‌ها بیرون بیاورند تا جایی که ممکن است از یک داستان چندین و چند برداشت به دست داده شود که همین نکته کتاب را جذاب و خواندنی می‌کند.برای منی که قصه دوست دارم توجه کردن به نکات ظریفی که داستان‌ها دارند هم جذابیت خودش را دارد. نکاتی که ممکن است به دید هریک از ما نرسد و باید سال‌ها روی این داستان‌ها کار کرده باشی تا بتوانی به آنها دست پیدا کنی. دیدی متفاوت از داستان‌هایی که برای همه ما در تمامی ادیان ابراهیمی آشناست و همه‌مان خاطره جمعی مشترکی از آنها داریم. اما اینکه چطور ابراهیم و یهوه با یکدیگر داستان پیدایش را آغاز می‌کنند و چطور ایمان ابراهیم سنجیده می‌شود و چه وعده‌هایی در این میان داده می‌شود و سرانجام چه می‌شود، عجیب‌ترین روایت‌هاست. ابراهیم و اسحاق و اسماعیل و یعقوب و... داستان‌هایی خواندنی دارند که این کتاب به تحلیل رفتار و اعمال این شخصیت‌های دینی پرداخته است. برخورد آنها با مردمان‌شان، با خانواده و با خدای‌شان، با فرزندان و نسل‌های بعد شنیدنی است که معمولاً از نگاه یک خواننده عادی دور می‌ماند. این کتاب در 5 بخش و 16 مقاله تنظیم شده است.
در بخش ابتدایی به داستان ابراهیم و اسحاق پرداخته، بخش دوم با سارا و هاجر همراه شده، بخش سوم اسحاق و ابراهیم را در کنار یکدیگر گذاشته، بخش چهارم یعقوب و عیسو را تشریح کرده و در بخش پایانی هم به راحیل و لیه می‌پردازد. نکته قابل توجه کتاب مقایسه‌ای است که بین این شخصیت‌ها صورت می‌گیرد و تضادهای شخصیتی هر یک را با هم مقایسه می‌کند.
وقتی چیزی در مقام مقایسه قرار می‌گیرد خواه ناخواه کنجکاوی را بیشتر می‌‌کند. اینکه هر شخصیت چه ویژگی‌ای دارد و چطور در زندگی عمل می‌کند و با چه اهدافی و چه وسیله‌هایی به سوی مقصد نهایی حرکت می‌کند می‌تواند شما را شگفت‌زده کند.