موزه هنرهای معاصر اهواز را به اهلش بسپارید

سیده مریم سادات‌گوشه/ موزه هنرهای معاصر اهواز سال 1394 به پیمانکاری به نام علی منوچهری که نه هنرمند بود و نه گالری‌دار  سپرده شد. اکنون در اول شهریورماه طبق قرارداد، این موزه باید از علی منوچهری تحویل گرفته می‌شد؛ موزه‌ای که به آن بی‌مهری بسیار شد و نه تنها خسارت بالایی به آثار و گنجینه‌اش وارد شد، بلکه گفته می شود بسیاری از اموالش به سرقت رفته‌است. طبق برآورد اولیه کارشناسان حقوقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، چیزی نزدیک به 20 میلیارد تومان به این موزه خسارت وارد شده است. سه‌شنبه 8 شهریورماه، محمد منوچهری  به ایسنا گفته این قرارداد تا یک شهریور 1402 ادامه دارد و هشت ساله است؛ قراردادی که مدیران وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مدت آن را هفت سال شمسی اعلام کرده و می گویند در قرارداد هم ذکر شده است. اما اکنون منوچهری مدعی است  به خاطر خطای تایپی که تاریخ 1402 ثبت شده، این موزه را تا یک سال دیگرهم تحویل نمی‌دهد.پیش‌تر هادی مظفری و معاونت امورهنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اذعان داشته بودند که به لحاظ حقوقی، مفاد بسیار بدی با پیمانکار بسته شده و تا اتمام قرارداد هیچ کاری از دست وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برنمی‌آید.اگر به عکس‌هایی که از این موزه گرفته شده نگاه کنید وضعیت نامناسب آن گویای این است که نه تنها به آثار موزه رسیدگی نشده بلکه این موزه رها شده است. این درحالی است که این پیمانکار مدعی شده «با همه هزینه‌های میلیاردی و اقداماتی که انجام دادیم نه تنها تخصیص اعتبار و حمایتی صورت نگرفته بلکه حتی کوچک‌ترین تقدیری از ما نشده است.»

پیمانکار از ابتدا ایران نبود و اکنون هم نیست
محمد عدیلی‌پور رئیس قبلی انجمن هنرهای تجسمی خوزستان که این اتفاقات  در زمان ریاست وی افتاده درباره قرارداد موزه هنرهای معاصر اهواز به «ایران» می‌گوید: «قرارداد موزه که هفت سال پیش یعنی در شهریور سال 94 منعقد شده باید در شهریور 1401 تمام شود، چون مدت زمان قرارداد 7 سال شمسی ذکر شده است. فارغ از تمام ایراداتی که به قرارداد وارد است، علی منوچهری پیمانکاری که قرارداد را بسته، زمان عقد قرارداد ایران نبوده و اکنون هم نیست. آنچه در رسانه‌ها از سوی آقای منوچهری نوشته می‌شود در حقیقت محمد منوچهری است که فامیل ایشان هستند و طرف قرارداد هم نیستند. قرارداد، اجازه تعیین نماینده یا مباشر را به کارفرما نمی‌دهد و غیرقانونی است و حضور آقای منوچهری را طی این هفت سال اجباری دانسته اما ایشان اصلاً حضور نداشته است. جالب است بدانید امضاهای پای قرارداد اسم هم ندارد.»
ادعای پیمانکار مبنی بر سالم بودن گنجینه، غیرواقعی است
عدیلی درباره وضعیت کنونی این موزه ادامه می‌دهد: «از سال 97 تا امروز مکان موزه هنرهای معاصر اهواز فاقد برق است. یعنی دقیقاً بیش از چهار سال است که برق ندارد و قطعاً گنجینه موزه صدمه دیده است.  متأسفانه شکل قرارداد به گونه‌ای است که اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خوزستان حق بازدید از این مکان را ندارد، تا زمانی‌که قرارداد تمام شود. او درباره ادعای آقای محمد منوچهری مبنی بر اینکه گنجینه سالم است، می‌گوید:«غیر واقعی است. در خوزستانی که هوا در هفت ماه سال گرم و بالای 35 درجه است و در برخی روزها به بالای 50 درجه می‌رسد، چطور بدون برق و کولر می‌توان آثار را درست نگهداری کرد؟ در موزه هنرهای معاصر تهران که این همه حفاظت می‌شود اکنون حشراتی مثل بید دیده شده است. در شرجی و گرمای بسیار بالای خوزستان چطور آثار سالم است؟ سیستم تهویه موزه هنرهای معاصر، ایرکاندیشن است که روی پشت‌بام نصب شده و طی این چهار سالی که در آن رفت‌وآمدی نشده، مورد سرقت بسیاری قرار گرفته است. آشپزخانه مجهز آنجا کاملاً مورد سرقت قرار گرفته است. یکی دو بار که سیل آمد ناودان‌های پشت‌بام گرفته و تا بیش از یک وجب آب در گالری‌های موزه جمع شده بود. تمامی دیوارها و سیستم نوری صدمه دیده و سرقت شده است. تمام پنجره‌ها گل گرفته و اتاق برق موزه که بیرون از بنا بوده عمداً طعمه حریق شد که ادواتش سرقت شود.»
خسارت 20 میلیاردی به موزه هنرهای معاصر اهواز وارد شده است
عدیلی درباره رقم خسارت می‌گوید: «پیش‌بینی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان خوزستان این است که 20 میلیارد تومان خسارت فیزیکی به موزه وارد شده و این خسارت به غیر از خسارات معنوی و هنری است که به گنجینه وارد شده است. به گفته اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خوزستان 8 میلیارد تومان هزینه اتاق برق است و 8 میلیارد تومان هم هزینه ایرکاندیشن و مابقی هم برای رنگ و ادواتی که دیده نشده است. این مبلغ بدون کارشناسی محاسبه شده و ممکن است بعداً که از نزدیک مشاهده شود بیش از این هم باشد.»
او درباره این قرارداد توضیح داد: «بند نظارت اصلاً از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در آن قید نشده است. قراردادهای وزارت فرهنگ‌ بندی دارد با عنوان فسخ یک‌طرفه از سوی کارفرما که به هر دلیلی اگر کوتاهی رخ داد، کارفرما بتواند فسخ کند اما این قرارداد این بند را ندارد.»
عدیلی می‌گوید: «موزه هنرهای معاصر پیش از آنکه به پیمانکار داده شود توسط سید حسین فدایی یکی از کارمندان اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی خوزستان  اداره می‌شد که رئیس موزه هنرهای معاصر اهواز هم بود. قطعاً گنجینه‌ای را تحویل گرفتند و لیستی نوشته‌اند. سؤال این است که این لیست کجا است؟ وقتی موزه تحویل آقای علی منوچهری شد، قطعاً اموال موزه و گنجینه به ایشان تحویل داده شده و باید صحت و سلامت اموال موزه توسط کارشناس وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی صورت بگیرد. من وقتی رئیس انجمن هنرهای تجسمی اهواز بودم یک بار با همکارانم از این موزه بازدید کردیم که متأسفانه وضعیت آثار بسیار بد بود و روی زمین قرار داشتند.»
او درباره اظهارنظر اخیر محمد منوچهری توضیح می‌دهد: « درآخرین گزارشی که خبرگزاری ایسنا در خوزستان منتشر کرده منوچهری در آن گفته این قرارداد تا شهریور سال 1402 معتبر است. تا الان تمامی دعواها و دادگاه‌ها مبنی بر این بوده که قرارداد 7 ساله است، اما قرارداد نقص بزرگ دیگری دارد یعنی تاریخ اتمام قرارداد به اشتباه تا 1402 درج شده و این مورد دعوای جدید است.»
تقاضای خسارت 2 میلیاردی از سوی محمد منوچهری پیمانکار موزه
عدیلی درباره اتفاقی که به نفع منوچهری تمام شد، توضیح می‌دهد:«سال گذشته در دوره مدیریت آقای محمد جوروند رئیس پیشین اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی اهواز شکایتی علیه آقای منوچهری تنظیم شد و در نهایت آقای منوچهری 2 میلیارد تومان هم تقاضای خسارت کرد و قاضی حکم را به نفع پیمانکار داد. داستان این بود که از طرف اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خوزستان طرح دعوا شد و طبق پیگیری‌های انجمن هنرهای تجسمی استان خوزستان، وکیل حاذقی را با دستمزد بسیار کم به اداره کل معرفی کردند، اما وزارتخانه اجازه پرداخت دستمزد را نداد و مجدداً انجمن هنرهای تجسمی استان خوزستان وکیل خودش را با نام «بهروز قاسمی نیک‌منش» به اداره کل وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی معرفی کردند که بدون دستمزد این پیگیری را در سال‌های 1398 و 1399 انجام دهند، اما مجدداً بخش حقوقی وزارتخانه از حضور وکیل ممانعت کرد و کارشناس حقوقی خود را از تهران به اهواز فرستادند و در نهایت باعث باخت اداره کل وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی استان خوزستان شد. مهم‌ترین سؤال این است که اگر فردا منوچهری کلید‌های موزه را تحویل دهد و دو میلیارد تومانش را هم نخواهد، آیا وزارت فرهنگ از علی منوچهری 20 میلیارد تومان خسارت خواهد گرفت؟ برنامه اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی خوزستان برای اداره این موزه چیست؟ آیا بازهم قرار است این موزه به کارشناس غیر، سپرده شود و یا به دست صاحبان اصلی‌اش به کارشناسان تجسمی سپرده شود. پیمانکار قبل نه هنرمند بود و نه گالری‌دار، حتی مدیریت فرهنگی هم نخوانده بود و هیچ‌گونه صلاحیتی برای این کار نداشت. امیدوارم با خاطیان برخورد شود.»
لازم به ذکر است که تمام اسناد مرتبط با این قرارداد در اختیار روزنامه ایران قرار گرفته است.

برش
برای احیا و بهینه‌سازی موزه گام برمی‌داریم

محمود سالاری
معاونت امور هنری

​​​​​​​موزه هنرهای معاصر شهر اهواز یکی از موزه‌های تأثیرگذار در حوزه هنرهای تجسمی خصوصاً در جنوب کشور بوده و از اهمیت قابل توجهی برخوردار است. متأسفانه این موزه برای مدت زمانی به بخش خصوصی واگذار شد که عملکرد آن باعث شد موزه مزبور از اهداف خود دور شود. باتوجه به عودت و اتمام قرارداد، با هماهنگی و ارتباط با کارشناسان مربوطه و همکاری اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان خوزستان در نظر است با ارائه راهکارهای مناسبی جهت احیا و بهینه‌سازی موزه هنرهای معاصر اهواز گام برداریم.