«رومی» و نگاه نو به موسیقی

رضا مهدوی
موسیقی پژوه و نوازنده سنتور

​​​​​​​پدرام درخشانی هنرمند نوآفرین در دو دهه اخیر عرصه موسیقی ایران است که پس از دریافت درجه کارشناسی موسیقی، از نگاه خود و دوستان همکارش، رویکردی نو به موسیقی تلفیقی پیدا کرد. او و دوستانش اثبات کردند مایه و ذات هنر موسیقایی چیزی جز جوهره وجود نیست و دفتر و دستک هنرستان‌ها و دانشکده‌ها برای درس‌های آهنگسازی و نوازندگی صرفاً ابزاری است برای رجوع...! پدرام نوازنده متفاوت و توانمند سنتور و درعین حال آهنگساز و ملودی‌آفرین در پهنه موسیقی ملی ایران است که با اولین حرکت‌های موسیقایی خود چه در تشکیل گروه آویژه یا تولید اثر با مجموعه «نخستین» در ۱۳۸۱ توانست جایگاه و اعتبار درخور توجهی به لحاظ شکلی (فرم) و صدادهی (سونوریته) و حتی کیفیت (کوالیته) در بین مردم و همین‌طور اهالی رسانه پیدا کند تا جایی که صبح تا شب شبکه‌های گوناگون صداوسیما آلبوم‌های: نخستین، دیوانه شو، شب‌های تهران، رومی و آخرین غزل رومی او را پخش می‌کنند. آلبوم «رومی» از همان ابتدا با هیجان و آواها و نغمه‌های پُرشور‌اش شنونده را جذب می‌کند. کافی است فقط یکبار بشنوید!
آهنگ ترانه «زاهد» با شعر حضرت حافظ ورودی لوح فشرده «رومی۱» است با محتوای پُرجُنب و جوش و با کیفیت تخیل‌مدارانه برگرفته از نغمه‌پردازی نیک پی و تنظیم قُلدرمآبانه که هر شنونده بی‌حس و حالی را مدهوش و مرعوب خود می‌کند. قطعه «‌الله مدد» نیز در فضای آکنده از ابر و باد و مه و خورشید است که ضمن وفاداری به اصالت آهنگ با خوانش خراسانی و البته در مقدمه با بهره‌گیری از تکه آهنگ آذری توانسته رنگ و لعابی در تغییر ذائقه شنیداری مرسوم ایجاد و اصطلاحاً آن را شنیدنی‌تر کند. نگاه نوآلوده و تر و تازه پدرام درخشانی در تنظیم کل آثار مجموعه حاکی از فراز‌های اندیشه‌وار با یاری مهرداد هویدا در‌ الله مدد است. قطعه بی‌کلام «رومی» مجموعه اصوات رنگین کمانی است که با ضرب و زور ریتم مناسب و درعین حال سازبندی دقیق توانسته برای دلنشینی هر گوش علاقه‌مندی، تک‌تک طیف رنگ‌ها را از کم رنگ به پررنگ محتوابخشی کند و امروزه گوش‌های بسیاری خواستار و نیازمند تولیداتی از این دسته اصوات تلفیق وار هستند. هر چند که تهیه‌کنندگان رادیو وتلویزیون به مناسبت‌های مختلف برای اینگونه قطعات فن موسیقایی امکان دیدن و شنیدن دوباره‌ای را بارها ایجاد کرده‌اند...
آهنگ ترانه «صنما» با شعر حضرت مولانا در زمره نغمه‌های عرفانی روحانی برگرفته از مفهوم کلامی اشعار با تلفیق مناسب شعر و موسیقی است و سعی دارد ایجاد محیطی صمیمی، امن و آرام از شکلی وزین و نهفته شده در کلیت موسیقی ایرانی را ایجاد سازد که الحق هم موفق عمل کرده است. آهنگ ترانه «شیدای گیتی» بر اساس آهنگی از هومن کلانتری است که پدرام درخشانی تنظیم و خوانندگی کرده و شعر حافظ را در ارائه‌ای نو به سمت و سوی هوایی تازه در محدوده شنیداری مخاطب اندیشه وار می‌برد تا نوعی از تکرار و حتی رخوت منبعث از کلیشه را از گوش‌ها رخت بربندد و به درستی ساز‌های کمانچه و نی و دف در تنظیم قطعه جایگاه بالاتری یافته‌اند. آهنگ ترانه «گل سرخ» با شعری از فریدون مشیری که این اثر هم تقدیم به روح بزرگ او شده، برگرفته از المان‌های موسیقی دستگاهی است اما از زاویه نگاه پدرام در ملودی‌پردازی و بویژه تنظیم که نقش اولویت دار هرساز در جای خود به خوبی مشخص است، کش و قوس‌های خواننده تمنای وصال گونه از بُن‌مایه شعر را نوعی دلاویزترین، فریادوار می‌خواند البته با نرمشی ملتمسانه و عاشقانه...! قطعه بی‌کلام «شیرسنگی» با محوریت سنتور و نی‌نوازی در هاله‌ای از فضای شنیداری کروماتیک، مقدمه وار ظهور می‌کند و سپس ریتمیک وارد نغمه‌ای اصیل از خطه موسیقی نواحی لرستان می‌شود و دیگر ساز‌ها چینش می‌شوند تا به وحدت رویه‌ای منسجم برسند و در ماندگاری آهنگ اصلی تداعی گری کنند. آهنگ ترانه «زهی عشق» با یک اندک کوبش جانانه و در ادامه طبلا نوازی نرم و ریتمیک زمینه را برای آرپژ‌های سنتور و زیر صداها و آواها آماده‌سازی می‌کند برای هجمه‌ای زیبا و گوش‌نوازانه همراه با شعری از مولانا که مشخص است چهارچوب کار بر اساسی چیده شده که در سبد شنیداری سبک فرهنگ خانواده ایرانی همه‌جوره جای داشته باشد. گفتنی است تک تک سازهای فرنگی و ایرانی نقش‌آفرینی دقیقی را برعهده دارند و هر یک در جلوه‌هایی از تک‌نوازی‌هایشان درخشانند و تکنیک وار...
رومی. موسیقی و تنظیم: پدرام درخشانی. ناشر: یاشاردرفشه. سال ۱۳۸۴