صنایع انرژی‌بر اروپا در آستانه رکود و تعطیلی!

 از اوکراین و روسیه تا ایران! کدام کشور می‌‌تواند کسری سوخت زمستان امسال اروپا را جبران کند؟ اروپا در بحران سخت انرژی به سر می‌‌برد و با نزدیک شدن به فصل سرما، هر روز بخشی از این کوه یخ نمایان می‌‌شود. در حال حاضر، به نظر می‌‌رسد که بزرگترین مشکل در بازار انرژی اروپا به بهای بالای گاز طبیعی باز می‌گردد...
گروه اقتصادی / از اوکراین و روسیه تا ایران! کدام کشور می‌‌تواند کسری سوخت زمستان امسال اروپا را جبران کند؟ اروپا در بحران سخت انرژی به سر می‌‌برد و با نزدیک شدن به فصل سرما، هر روز بخشی از این کوه یخ نمایان می‌‌شود. در حال حاضر، به نظر می‌‌رسد که بزرگترین مشکل در بازار انرژی اروپا به بهای بالای گاز طبیعی باز می‌گردد که موج نگرانی را در سراسر این قاره به راه انداخته، تورم را افزایش داده، صنایع را مختل کرده و مردم عادی را هنگامی که صورت‌حساب‌های برق و گاز خود را می‌‌بینند، شوکه می‌کند. اما بزودی بحران پیچیده‌تر از آنچه هست، خواهد شد. به طوری که برخی از صنایع اروپا در آستانه رکود و تعطیلی هستند و احتمال قطع برق شرایط را بدتر می‌‌کند.
«بلومبرگ» گزارش می‌‌دهد: «در صنعت آلومینیوم، بستن کارخانه ذوب یک تصمیم دردناک است. هنگامی که برق قطع شود و دیگ‌های تولید به دمای اتاق برسند، ممکن است ده‌ها میلیون دلار و ماه‌ها زمان برای بازگرداندن آنها به حالت فعال هزینه شود. اکنون برخی از کارخانه‌های آلمان و اسپانیا در آستانه این شرایط سخت هستند.»
«پلنر» نیز در این باره می‌‌نویسد: «صنایع اروپایی با افزایش نگرانی‌ها از تأمین پایدار انرژی، سهمیه بندی و قیمت بالای انرژی، با بحران مواجه شده‌اند. مدیر آرسلور میتال در آلمان اعلام کرده از اواخر سپتامبر تولید کوره بلند شماره سه این شرکت در برمن با ظرفیت تولید سالانه ۱.۲ میلیون تن چدن متوقف خواهد شد. این شرکت در سه ماهه چهارم سال میلادی نیز تولید در کارخانه کوره القایی‌ هامبورگ، جایی که مفتول فولادی را تولید می‌کند، متوقف خواهد کرد. کاهش ساعات کار در هر دو شرکت آغاز شده است و به گفته مدیر آرسلورمیتال آلمان، قیمت برق و گاز تولید را برای این شرکت غیر اقتصادی کرده است و با توجه به تأمین ۲۵ درصد نیاز کشور از محل واردات این صنعت با مشکلات جدی روبه‌روست.» در همین حال، رسانه‌های اروپا از احتمال قطع برق و حتی گاز در ماه‌های آتی می‌‌نویسند و به دولت‌ها هشدار می‌‌دهند که این مسأله به تشدید بحران انرژی می‌‌انجامد و صنایع را به تعطیلی می‌‌کشاند.
 
شوک قیمتی اروپاییان
بهای گاز طبیعی در اروپا، اکنون حدود 10 برابر بیشتر از میانگین یک دهه گذشته و حدود 10 برابر گرانتر از بهای آن در ایالات متحده امریکا است. کارشناس بازارهای جهانی گاز در گروه انرژی راپیدان معتقد است بهای گاز طبیعی در اروپا چنان گران است که گویی مردم برای هر بشکه نفت خام، 500 دلار پرداخت می‌کنند. به گفته مونتون، اوضاع در اروپا به نقطه بحران رسیده و مردم با قیمت‌های نجومی گاز روبه‌رو هستند، درحالی‌که هنوز چندماهی با فصل زمستان که در آن تقاضا برای گاز طبیعی به اوج می‌رسد فاصله وجود دارد.
در روزهای اخیر قیمت گاز باز هم افزایش داشت. خط لوله نورد استریم-۱ که از زیر دریای بالتیک برای تأمین انرژی آلمان و دیگر بخش‌های اروپا عبور می‌کند، قرار بود پس از سه روز توقف به‌منظور اجرای عملیات تعمیر و نگهداری در ساعت یک بامداد روز شنبه (۱۲ شهریورماه) فعالیت خود را از سر بگیرد. اما این اتفاق نیفتاد. مسکو تحریم‌های غرب را دلیل اختلال در عملیات معمول و تعمیر و نگهداری خط لوله نورد استریم-۱ اعلام کرده است. پس از اینکه روسیه اعلام کرد یکی از خطوط لوله اصلی تأمین گاز به اروپا برای مدت نامعلومی بسته خواهد ماند، قیمت گاز اروپا تا 30 درصد افزایش یافت و نگرانی‌ها در مورد کمبود و سهمیه‌بندی گاز در اروپا بیشتر شد. 3 الی 4 روز توقف در این خط، قیمت‌ها را تا 272 یورو در هر مگاوات ساعت (MWh) بالا برد.
البته بحران چندان از مرزهای ایران دور نیست. ترکیه نیز گازبهای خانگی را بیش از ۲۰ درصد و صنایع سنگین را ۵۰ درصد افزایش داده است. کارشناسان می‌‌گویند که روشن نیست که صنایع و خانواده‌ها می‌توانند تا کجا دوام آورند. برای مثال بخش اقتصادی دانشگاه آکسفورد می‌‌نویسید که بخش‌های بزرگی از انگلستان در انتظار تورم دو رقمی ناشی از قیمت‌های فورانی انرژی و پسرفت شدید در برآوردهای تولید ناخالص داخلی است. وضع اروپا هم چندان بهتر نیست. به نظر می‌رسد که بخش صنایع اروپا در ماه‌های آینده با رکود روبه‌رو شود و خانواده‌ها هم از پیامدهای بحران کنونی در امان نخواهند بود.
 
راه حل چیست؟
بررسی‌ها نشان می‌‌دهد که صرفه‌جویی، استفاده از نیروگاه‌های اتمی و انرژی‌های تجدیدپذیر و در نهایت استفاده از نفت کشورهای تحت تحریم امریکا از جمله ایران می‌‌تواند راهکاری برای کاهش شدت بحران انرژی اروپا باشد. با افزایش قیمت انرژی برخی از خانواده‌های اروپایی از جمله انگلیسی‌ها روند صرفه‌جویی را آغاز کرده‌اند. اما این کافی نیست. فاتح بیرول، مدیر آژانس بین‌المللی انرژی می‌گوید: «تهاجم روسیه سبب شد، ملاحظات امنیت انرژی در اروپا بازتعریف شود. انتظار می‌رود در نتیجه عدم تأمین امنیت انرژی، تمایل به انرژی هسته‌ای در اروپا و سایر مناطق جهان یک گام به جلوتر برود اما احیای مجدد هسته‌ای در واقعیت مملو از مشکلات بسیاری است.» با توجه به این مسائل، اکنون نفت ایران و ونزوئلا، گزینه‌های دیگری برای تأمین بخشی از نیاز بازار به شمار می‌‌رود که در صورت افزایش عرضه حداقل به کاهش قیمت‌ها کمک خواهد کرد. دیروز قیمت نفت خام با بیش از 3 درصد افزایش به 96 دلارو 44 سنت برای هر بشکه، در زمان تنطیم این گزارش رسیده بود. البته در مورد گاز شرایط متفاوت است و ایران نمی‌تواند نیاز گازی اروپا را حداقل تا 5 سال آینده رفع کند.
با این حال، دنیل یرگین، کارشناس انرژی به المانیتور می‌‌گوید: «با توجه به این شرایط، افزودن ایران به عرضه جهانی، کم اهمیت نخواهد بود». اما اروپایی که عنوان می‌‌کند «روسیه از انرژی به عنوان سلاح اقتصادی استفاده می‌‌کند»، آیا رفتار متفاوتی در قبال انرژی تولیدی ایران خواهد داشت؟
​​​​​​​