حمایت تمام قد دولت با حذف محدودیت‌های صادراتی

نفیسه امامی
خبرنگار

مازاد جوجه‌ریزی در کشور و امکان صادرات مرغ و جوجه مازاد امکاناتی را فراهم کرده است تا حداقل حدود ۱۰۰ تا ۱۵۰ هزار تن مرغ تا پایان سال صادر شود. فعالان صنعت مرغ و طیور بواسطه عرضه مازاد بر تقاضای مرغ، خواستار ایجاد تمهیداتی برای صادرات بودند تا نقدینگی را برای تولیدکنندگان فراهم کند و متحمل ضرر و زیان نشوند.
یکی از اقدامات اساسی وزارت جهاد کشاورزی برای حمایت از مرغداران، آزاد‌سازی صادرات این محصول و صفر کردن تعرفه صادرات مرغ در سال‌جاری بود، به طوری که آزاد‌سازی صادرات مرغ از خردادماه و صفر شدن تعرفه صادراتی این محصول اعمال شد و عراق، کویت، افغانستان و قطر مهم‌ترین مقاصد صادراتی مرغ کشورمان درنظر گرفته شدند.
طی چند ماه گذشته و بعد از ۶ سال صادرات محصولات طیوری به عراق آزاد شد. در حال حاضر صادرات مرغ، تخم‌مرغ و جوجه به کویت نیز آزاد شده است. سازمان دامپزشکی کویت به صراحت در نامه‌ای به گمرک کویت اعلام کرده که با توجه به اینکه کشور جمهوری اسلامی عاری از بیماری آنفلوانزای فوق حاد پرندگان است مجاز است محصولات طیوری را وارد کند.
تولیدکنندگان، صادرات را عاملی برای تعادل در بازار مرغ و جلوگیری از مازاد آن می‌دانند. طی چند ماهی که از آزادسازی نرخ نهاده‌های دام و طیور گذشت، بارها فعالان و تولیدکنندگان بخش طیور عنوان کردند که علاوه بر هزینه‌های تمام‌شده تولید، نهاده‌ها را با ارز نیمایی و آزاد می‌خرند و از آنجایی‌ که دست تولیدکنندگان خالی از نقدینگی است، تولید برایشان به‌صرفه نیست. توجیه تولیدکنندگان برای افزایش قیمت مرغ در شرایط اقتصادی، عدم تداوم تولید با قیمت‌های فعلی بود و بارها تهدید به کاهش جوجه‌ریزی و به تبع کاهش عرضه و بالا رفتن قیمت مرغ کرده بودند. دولت نیز که از قبل قول اصلاح قیمت مصوب مرغ را داده بود، نرخ مصوب مرغ را از 59 هزار تومان به 63 هزار تومان تغییر داد.
توان تولید سالانه مرغ 3.5 میلیون تن است که در حدود 2.6 تا 2.7 میلیون تن در سال تولید می‌شود. تولید ماهانه مرغ کشور هم به حدود 230 هزار تن می‌رسد که مجوز 5 هزار تن صادرات در هر ماه گرفته شده است. علاوه بر این به‌طور شفاهی مجوز صادرات تا 15 هزار تن صادر شده است که این میزان حدود 6 تا 7 درصد از تولید داخلی را دربرمی‌گیرد. بنابراین با توجه به این میزان صادرات برای بازار تولید داخل مشکلی به وجود نیامده است.
سیدجواد ساداتی‌نژاد وزیر جهاد کشاورزی هم در راستای حمایت از تولیدکنندگان مرغ و طیور، محدودیت‌های صادراتی گوشت مرغ و مرغ زنده را به‌طور کامل حذف کرده و تأکید کرده است هیچگونه محدودیت و سهل‌انگاری در زمینه صادرات پذیرفتنی نیست.
صفر شدن تعرفه صادرات برای مرغداران
محسن شیراوند، معاون توسعه بازرگانی وزارت جهاد کشاورزی، درباره تمهیدات این وزارتخانه برای صادرات مرغ مازاد مرغداران نیز بیان کرده است: «وزارت جهاد کشاورزی در خصوص صادرات محصول مرغ بسیار مصر است و اقدامی که انجام شده این است که صادرات مرغ بدون هیچ محدودیتی با عوارض صفر برای تولیدکنندگان کاملاً میسر و امکان‌پذیر باشد.»
به گفته وی، در کنار حمایت از تولید و تولیدکننده بحث قیمت مصرف‌کننده نیز حائز اهمیت است چراکه اگر این دو مؤلفه در کنار هم مورد توجه قرار گیرد قطعاً این زنجیره دارای ثبات و تعادل خواهد بود. بر اساس مازاد تولید و برنامه تولیدی که وجود دارد و میزان جوجه‌ریزی که انجام شده برآورد ما و کارشناسان امر این است که تا پایان سال هیچ مشکلی در حوزه تولید و مصرف نخواهیم داشت.
شیراوند تصریح کرده است: با توجه به شرایط مطلوب تولید گوشت مرغ در کشور، به دلیل استمرار و سیاستگذاری منظم در حوزه تولید این کالا و همچنین در راستای حمایت از بخش تولید، صادرات برای گوشت مرغ به طور جد پیگیری و امکان صادرات با حذف عوارض صادراتی فراهم شده است.
براساس برآوردها تا پایان سال هیچ مشکلی در حوزه تولید و مصرف مرغ نخواهیم داشت. در همین راستا نیز دولت در اقدامی دیگر علاوه بر صفر کردن روند صادرات مرغداران، از چند ماه گذشته واردات را هم متوقف کرده است. وزارت جهاد کشاورزی با تمام توان در کنار اتحادیه مرغداران قرار گرفته است و علاوه بر پرداخت تسهیلات اقدام به خرید مرغ مازاد با ‌نژاد آرین با نرخ مصوب کرده است.
افزایش جوجه‌ریزی در سه ماهه اخیر
تولیدکنندگان در شرایطی که در تابستان میزان جوجه‌ریزی را به کمتر از 90 میلیون قطعه رسانده بودند اما با توجه به وعده حمایت دولت از تولیدکنندگان مرغ و طیور، جوجه‌ریزی را در مهرماه به بیش از 112 میلیون رساندند که درمقایسه با سال قبل ۱۲ میلیون قطعه افزایش داشته است. پیشتر هم پیش‌بینی شده بود که در آبان ماه مرغداری‌های کشور ۱۲۲ تا ۱۲۴ میلیون قطعه جوجه‌ریزی داشته باشند که حالا با توجه به رو به پایان بودن آبان ماه به حدود 124 میلیون قطعه رسیده است.
 برآوردها حاکی از آن است که جوجه‌ریزی آذرماه هم به ۱۲۰ میلیون قطعه برسد که این میزان مازاد بر نیاز بازار داخل است و در نهایت این امر قیمت را تحت شعاع قرار می‌دهد. همان‌طور که این افزایش تولید منجر به کاهش حدود 10 هزار تومانی قیمت مرغ کمتر از نرخ مصوب شد.
نکته حائز اهمیت در صنعت مرغداری بحث استمرار تولید است چراکه اگر تولید دچار وقفه یا کاهش شود قطعاً در ماه‌های آتی دچار اختلال و نوسان قیمت در بازار می‌شود. صادرات مرغ و تخم‌مرغ یکی از راهکارهای ضروری در حمایت از تولید و مصرف در این صنعت است. در شرایطی که تولیدکنندگان با کمبود نقدینگی روبه‌رو هستند و هزینه‌های تولید افزایش داشته است، حمایت دولت در افزایش کشورهای مقصد صادراتی می‌تواند کمک به افزایش تولید و تداوم در زنجیره تولید مرغ و تخم‌مرغ باشد.
صنعت طیور کشور به مراتب صنعتی به روزتر و بزرگتر از کشورهای همسایه است و ما در این صنعت از کشورهای منطقه عقب نبوده‌ایم. با توجه به پاکی کشور از آنفلوانزای فوق حاد پرندگان و در عین حال افزایش موارد ابتلا در کشورهای همسایه و کشورهای اروپایی، رفع محدودیت‌های صادراتی از طیور ایران توسط کشورهای هدف نوید رونق صادرات را ایجاد کرده است.
در حال حاضر با توجه به مازاد جوجه‌ریزی و تولید، نه‌تنها با کمبود تولید مرغ و تخم‌مرغ مواجه نیستیم، بلکه مازاد تولید نیز داریم. به همین دلیل تولیدکنندگان آزادانه به صادرات تولیدات خود روی آورده‌اند و وزارت جهادکشاورزی نیز از آنها حمایت می‌کند.
تداوم صادرات مرغ نگرانی‌ افزایش قیمت مرغ و تخم‌مرغ را درپی آزادسازی صادرات این محصولات به کشورهای دیگر در پی ندارد. ذخایر استراتژیک این محصولات بیش از میزان مصرفی است و ظرفیت تولیدی آنها بیش از 2 میلیون و 500 هزار تن بوده و قابلیت افزایش تا بیش از 3 میلیون تن را دارد، بنابراین درپی صادرات محصولات پرندگان، قیمت این محصولات از این مسیر افزایش نخواهد یافت.