مخالفت وزارت میراث فرهنگی با آبگیری چم‌شیر

زهرا کشوری
دبیر گروه زیست بوم

معاون میراث فرهنگی کشور از مخالفت وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور با آبگیری سد چم‌شیر تا زمان نجات‌بخشی محوطه‌های تاریخی خبر داد. آمارهای غیررسمی از وجود 140 محوطه تاریخی در پشت سد چم‌شیر خبر می‌دهد. وزارت نیرو اعلام کرده است که دی ماه سال‌جاری سد چم‌شیر را آبگیری می‌کند. علی دارابی در واکنش به سؤال «ایران» مبنی بر اینکه چرا از بین 140 محوطه تنها 33 محوطه را برای کاوش‌های نجات‌بخشی انتخاب کردید و چند محوطه از این تعداد در نهایت کاوش نجات‌بخشی شده است؟ پاسخ به این سؤال‌ها را وظیفه پژوهشکده میراث فرهنگی کشور دانست و گفت: «درباره این سد مأموریتی را به پژوهشگاه دادیم که مطالعه کرده است. در کنار این سد آثار تاریخی فراوانی وجود دارد، البته این موضوع تازه‌ای نیست و از سال‌ها قبل ما مطالعات را درباره این سد انجام داده‌ایم و محوطه‌ها شناسایی شده‌اند. نسبت به این موضوع بی‌تفاوت نیستیم و نظرمان را رسماً اعلام کرده‌ایم.» او در نهایت در پاسخ به سؤال مکرر خبرنگاران حاضر در نشست خبری درباره چم‌شیر از مخالفت وزارت میراث فرهنگی با آبگیری سد چم‌شیر تا پایان کاوش‌های نجات‌بخشی خبر داد. تلاش‌های «ایران» برای گفت‌وگو با رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و رئیس پژوهشکده باستان‌شناسی کشور پس از دو روز تلاش بی‌نتیجه مانده است. همزمان با اعلام مخالفت وزارت میراث فرهنگی با آبگیری چم‌شیر تا پایان کاو‌ش‌ها، «علی سلاجقه» رئیس سازمان حفاظت محیط زیست کشور یکبار دیگر در حاشیه جلسه هیأت دولت آبگیری سد را منوط به نمونه‌برداری مجدد چم‌شیر توسط وزارت نیرو دانست و باز هم تأکید کرد که اجازه گتوند دوم را نمی‌دهیم و مواضع ما همین است تا راستی‌‌آزمایی انجام شود.
اطلاع‌رسانی درباره تهدید تمامیت ارضی ایران، وظیفه وزارت امور خارجه است
دارابی در نشست خبری خود در پاسخ به سؤال دیگر «ایران» مبنی بر اینکه نقش وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی بویژه معاونت متبوع او درباره تلاش‌های رسانه‌ای کشورهای اطراف برای تصاحب مواریث ایران چیست؟ آیا او و مدیرانش در نشست‌های مشترک خود با کارشناسان یونسکو اهداف سیاسی پشت ثبت جهانی میراث ایران به نام برخی کشورهای جدا شده از ایران بزرگ از جمله جمهوری باکو را -که در گفت‌و‌گوهای رسانه‌ای خود آذربایجان‌های شرقی و غربی را بخشی از کشور خود می‌داند و با نام جعلی آذربایجان جنوبی یاد می‌کند- بازگو کرده‌اند؟ و آیا به آنها یادآوری کرده‌اند که تلاش‌های این کشور به تمامیت اراضی ایران اشاره دارد؟ هم اطلاع‌رسانی درباره تهدید تمامیت ارضی ایران به یونسکو را وظیفه وزارت امور خارجه دانست و گفت: «ساحت یونسکو فرهنگی است و در آن رقابت مفهومی ندارد. آذربایجان دو هفته قبل در حمایت از ما به ثبت یلدا رأی داد. کشتی زورخانه‌ای را ما ۱۲ سال قبل ثبت کرده‌ایم و لزومی برای اعتراض وجود ندارد. چندی قبل خبری آمد که ازبکستان ادعای مالکیت ابوعلی سینا را کرده است، ما بلافاصله به یونسکو نامه زدیم و اعلام کردیم.»
دارابی یکی از فعالیت‌های مطلوب وزارت میراث فرهنگی را تمرکز‌زدایی و تفویض اختیارات استانی دانست. او در پاسخ به سؤال این رسانه که یادآوری کرد تخریب کاشی‌های گنبد مسجد شیخ لطف‌الله و مسجد امام اصفهان نتیجه تفویض اختیار به استان اصفهان بود و آیا تفویض اختیارها به استان‌ها آسیب‌شناسی شده است هم گفت:«فرصت یک‌ساله برای آن تعیین کرده‌ایم که پس از یک سال راستی‌آزمایی انجام می‌شود.» خبرنگار  «ایران» یادآوری کرد که تفویض اختیار به استان‌ها باعث می‌شود برخی از استاندارها جلوی فعالیت‌های علمی مدیران کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی را بگیرند. دارابی در پاسخ گفت: «اگرچه استانداران در استان‌ها دارای اختیار هستند اما این به معنای عبور از ضوابط نیست. ما باید نظارت کنیم که مشکلی پیش نیاید. ایران فقط تهران و پایتخت نیست. هم‌اکنون در چندین پروژه با استانداری‌ها اختلاف داریم اگر خلاف ضوابط عمل کنند ورود می‌کنیم. به‌عنوان مثال خیابان سرداران در ارومیه محل اختلاف بود.»
معاون میراث فرهنگی کشور از تخلیه میدان مشق بر اساس زمان‌بندی دولت سخن به میان آورد اما زمان مشخصی برای تخلیه آن اعلام نکرد و گفت:«درباره موضوع میدان مشق نیز اعلام کرده‌ایم صورتجلسه‌ای که تهیه شده به امضای وزارت امور خارجه نیز رسیده است. توافق شده و قرار است آنجا بر اساس زمان‌بندی رفته رفته تخلیه و به میراث ‌فرهنگی سپرده شود. این زمان‌بندی را دولت باید به ما اعلام کند.»
او درباره سرنوشت عمارت مسعودیه که در یک واگذاری پرسؤال و غیرقانونی به مدت 59 سال به شرکت عظام واگذار و به‌دلیل انجام وظایف مقرر توسط این شرکت به دادگاه کشیده شد هم گفت: «در این جلسات با فردی که به مدت طولانی آنجا را اجاره کرده بود، درباره نحوه فعالیت و ادامه کار و مدت اجاره گفت‌وگوهای خوبی انجام شده و خوشبختانه با انعطاف نظر آن فرد توافق‌های خوبی برای میراث ‌فرهنگی انجام شد.»
پرونده هگمتانه دی ماه به یونسکو می‌رود
دارابی پرونده‌های ثبت جهانی جنگل دیزمار، ماسوله، هگمتانه و... را از پرونده‌های دارای اولویت دانست و از ارسال پرونده هگمتانه در دی ماه سال‌جاری به یونسکو خبر داد.
معاون میراث فرهنگی کشور با بیان اینکه برای ثبت میراث‌ ناملموس هر کشور یک سال در میان نوبت دارد، از در دستور کار بودن پرونده ثبت جهانی «ضیافت افطاری» و «زیارت رضوی» سخن گفت.
حوادث اخیر ضربه مهلکی به گردشگری وارد کرد
دارابی در پاسخ به سؤال دیگری مبنی بر اینکه آیا با توجه به اتفاقات اخیر مذاکراتی با مراکز امنیتی برای مقابله با ایران‌هراسی داشته‌اید، گفت: متأسفانه بعد از کرونا، حوادث اخیر نیز ضربه مهلکی به گردشگری وارد کرد. در این‌باره گزارشی دقیق همراه با آمار با همکاری فعالان گردشگری اعم از هتلداران، آژانس‌های هواپیمایی و تورگردانان آماده شده و در اختیار دولت قرار گرفت.
معاون میراث ‌فرهنگی کشور همچنین به پیگیری و رفع مشکلی که برای چند گردشگر خارجی به وجود آمده بود اشاره و از دستگاه‌های امنیتی و فراجا در این راستا تشکر کرد.