چه کسی سرکرده جمهوری خواهان امریکا می‌شود؟

ادوارد لوس،  تحلیلگر سیاسی- اجتماعی
مترجم: وصال روحانی

تفاوت‌‌ها بین دونالد ترامپ و رونالد دوسانتیس، رقیب اصلی وی در حزب جمهوری خواه امریکا نمی‌تواند بیش از این باشد. ترامپ 77 ساله یک تاجر موفق و شبیه به ستاره‌ای موهوم در مسابقات موسوم به «رئالیتی شو» در شبکه‌‌های تلویزیونی غربی است که پیر شده و رنگ و نمای خود را از دست داده باشد. او سه بار ازدواج کرده تا ثابت شود در انتخاب شریک نخست خانوادگی و اجتماعی‌اش پراشتباه است. او فقط انتخابات ریاست جمهوری امریکا در سال 2016 را برده است. زمانی که هیلاری کلینتون نماینده حزب دموکرات آنقدر وابسته به سیاست‌‌های نخ‌نما شده باراک اوباما نشان می‌داد که رأی دهندگان برای فرار از دست وی به ترامپ پناه بردند که اصلاً پیشینه‌ای در سیاست نداشت. دوسانتیس در 45 سالگی یک حقوقدان و دانش‌آموخته دانشگاه هاروارد است که پیش‌تر به عنوان وکیل دعاوی در ارتش فعالیت می‌کرده است. او در پنج انتخابات سیاسی به پیروزی رسیده که در سه مورد به راهیابی وی به کنگره امریکا منجر شده و دوبار هم او را به فرمانداری فلوریدا، جنوبی‌ترین ایالت در میان ایالت‌‌های 51 گانه امریکا نائل کرده و آخری (فرمانداری فلوریدا) پستی است که او اینک در طلیعه سال 2023 هم در اختیار دارد.
 در انتظار حکم قضایی ترامپ
2023  سالی است که از اواخر آن انتخابات درون حزبی دو حزب اصلی امریکا (جمهوری خواه و دموکرات) آغاز می‌شود. این انتخابات حداکثر تا جولای 2024 (تیر 1403) به نتیجه نهایی می‌رسد و مشخص می‌شود که هر یک از دو حزب مزبور کدام سیاستمدار را به عنوان نماینده خود راهی انتخابات ریاست جمهوری امریکا می‌کنند که در دهه اول ماه نوامبر 2024 (اواسط آذرماه 1403) برگزار می‌شود. بنابراین اگر تصور کنیم، حزب حاکم بر کاخ سفید برطبق رسم و سنت رئیس جمهوری فعلی (جو بایدن) را به عنوان نماینده خود راهی انتخابات می‌کند، باید پرسید از بین ترامپ و دوسانتیس کدام یک به عنوان نفر اول جمهوری خواهان مقابل بایدن خواهد ایستاد و اگر هم شگفتی روی دهد و یک سیاستمدار سوم سر برآورد و پیروز این گزینش شود، شرایط تازه‌ای را به وجود خواهد آورد. در شرایط فعلی که ترامپ و دوسانتیس پیشتازی می‌کنند، نگاهی به ویژگی‌‌های فردی این دو، بخشی از پاسخ سؤال فوق را می‌دهد. هرچند که با توجه به وضعیت فعلی پرونده های ترامپ احتمال دارد، جمهوری خواهان او را از عرصه انتخابات کنار بگذارند و با کنار رفتن او از عرصه، دوسانتیس بی‌رقیب‌تر و پیشتازی‌اش در میان سایر کاندیداهای جمهوری خواه محتمل‌تر خواهد شد. در غیر این صورت، شاخصه‌‌های دیگری ملاک تمایز دو نامزد اصلی این حزب از یکدیگر و تشخیص شانس‌‌های بیشتر یکی از آنان خواهد شد. واقعیت امر این است که ترامپ در زمینه جذب مردم و کشاندن آنها به سمت خود به لطف حرف‌‌های هیجان‌انگیزی که می‌زند، موفق‌تر از دوسانتیس است و با سخنرانی‌‌هایی افراطی اش، مردم را از گرویدن به اردوی رقبا بازمی‌دارد و روی هر یک از آنها عیبی می‌گذارد که البته چندان دور از حقیقت نیست!
 انگشت روی پرونده‌‌های مغشوش
دوسانتیس برخلاف ترامپ بسیار جدی و سختگیر است و معرکه به راه نمی‌اندازد. او سخنرانی‌هایش را از روی متونی که از قبل برایش نوشته شده، به دقت و با جدیت می‌خواند و از شلوغ کردن فضا به قصد فریفتن افرادی که هیاهوگری را دوست دارند، بیزار است. اگر یک نفر در امریکا وجود داشته باشد که آنتی‌تز ترامپ باشد، همین دوسانتیس است اما اطمینانی در دست نیست که نظم‌گرایی و جدیت‌طلبی وی سلاح مناسبی برای غلبه بر مردی باشد که پس از ورود کاملاً نابجای خود به عرصه سیاست، بخوبی فهمیده است که چطور با هوچی‌گری و معرکه‌گیری و ایجاد امواجی از احساسات، مردم را با خود همسو سازد. سلاح اصلی ترامپ هنوز سوء استفاده از معایب بزرگ سیاستمدارانی است که سال‌‌ها در امریکا مفسده کرده‌اند و ترامپ انگشت روی هر کدام از پرونده‌‌های مغشوش و قطور آنان که بگذارد، مردم را به فرار از دست آنها و رویکرد به خودش تشویق خواهد کرد.
 نمایش‌‌های خندان عاری از واقعیت
دوسانتیس برای بی‌اثر کردن روش فوق در ماه‌‌های اخیر کوشیده است با انتشار برنامه‌‌های وسیع خود در صورت رسیدن به قدرت، دست تاجران متقلبی را که ترامپ‌وار و با انواع سوء استفاده‌‌ها به امپراتوری‌‌های تجاری رسیده‌اند، رو کند و مردم را از آنها دلسرد و جذب کمپین خود کند که اگر آن را باور داشته باشیم، بی‌نیاز به کلک‌‌های تجاری و مبتنی بر خردورزی‌‌های حکومتی و روش‌‌های کشورداری است. دوسانتیس دائماً شعار می‌دهد که به جای راه انداختن امواج پوپولیستی و جذب انبوه سفیدپوستانی که طالب سرکوب اقلیت‌‌های رنگین‌پوست و مهاجران پرشمار مقیم امریکا هستند (مرام و روشی که ترامپ دارد) برای هر یک از این اقشار برنامه و متد زندگی دارد. هر چقدر که دوسانتیس دارای برنامه مکتوب اما خشک رفتار و فاقد قوه جذب مردم است، ترامپ در راه انداختن «شو»های پرشور و شوقی که در آن عقل مردم را می‌رباید و طی آن دوسانتیس و امثال وی را محصولات فساد بوروکراتیک قدیمی امریکا می‌نامد، مهارت از خود بروز می‌دهد و او را باید استاد «شوآف»هایی دانست که مردم را می‌خنداند و غرق در هیجان می‌کند اما لزوماً ریشه‌ای در واقعیت ندارد.
 وقتی فراخ پیش روی مدعیان
اینکه کدام یک از آنها با تکیه بر مهارت‌‌ها و اطلاعاتی که دارند مچ طرف مقابل را در انتخابات درون حزبی می‌خواباند و سرکرده جمهوری خواهان می‌شود، مسأله‌ای است که باید صبر کرد و دید و چون رقابت‌‌های درون حزبی زودتر از ژانویه 2024 آغاز نمی‌شود و برتری‌‌ها و آرای اولیه فقط در ماه مارس 2024 (اسفند 1402) مشخص می‌شود، این دو حریف بشدت متفاوت وقت قابل توجهی برای اتخاذ آرایش نهایی مبارزاتی خویش خواهند داشت. تا چنان زمانی اتفاقات زیادی روی خواهد داد و ضعف‌‌های گسترده جو بایدن در اداره کشور ناهمگون و بیش از حد «چندفرهنگی» امریکا شاید به درجاتی برسد که برنده انتخابات درون حزبی جمهوری خواهان از لحظه تثبیت و رسمی شدن پیروزی‌اش مطمئن شود که در انتخابات نهایی بر رقیب پیر دموکرات خود نیز که 81 ساله شده، تفوق خواهد یافت اما این وجه از ماجرا و این احتمال نه چندان اندک نیز چیزی است که بر اهمیت و جذابیت ستیز ترامپ با دوسانتیس می‌افزاید و آن را کلید فتح زودرس کاخ سفید جلوه می‌دهد.
منبع:  Financial Times