نفیسه امامی
خبرنگار
​​​​​​​ 

ذرت از جمله نهاده‌های دامی مهم در تولید گوشت قرمز، مرغ، شیر و لبنیات در کشور محسوب می‌شود، اما با موانعی در تولید همراه است. اولویت کشت ذرت علوفه‌ای، نبود الگوی کشت، به‌صرفه نبودن، استفاده نکردن از بذرهای مقاوم به کم‌آبی، آب‌بر بودن، کاهش بارش‌های جوی و ادامه خشکسالی‌ها از موانع تولید و عوامل وابستگی کشور به واردات ذرت محسوب می‌‌شود. در بین نهاده‌ها و کالاهای اساسی، ذرت دانه‌ای بیشترین حجم واردات را به خود اختصاص داده است و تولید داخل، تنها یک دهم نیاز صنعت دام و طیور را تأمین می‌‌کند. نیاز سالانه کشور به ذرت دانه ای 12 میلیون تن است که در حدود 11 میلیون تن آن وارد می‌‌شود، زیرا در کشور ظرفیت تولید زیاد آن وجود ندارد. در این میان بیش از 15 میلیون تن ذرت علوفه‌ای هم برای مصرف دام کشور تولید می‌‌شود. هم اکنون سطح زیر کشت ذرت دانه‌ای و علوفه‌ای در کشور 400 هزار هکتار است که از این مقدار 100 هزار هکتار به کشت ذرت دانه‌ای و 300 هزار هکتار دیگر به کشت ذرت علوفه‌ای اختصاص دارد.
تلاش‌های بسیاری برای تولید و خودکفایی ذرت در کشور صورت گرفته، اما اصلاح الگوی مصرف براساس استانداردهای تغذیه و گسترش کشاورزی صنعتی و دانش‌بنیان می‌‌تواند وابستگی کشور را به ذرت وارداتی کمتر کند.

 ارسال 60 هزار تن ذرت از اوکراین
طبق اعلام رویترز ایران 60 هزار تن ذرت از اوکراین خریداری کرده است که روز گذشته از بندری در دریای سیاه محموله صادراتی غلات اوکراین به مقصد کشورهای ترکیه و ایران ارسال شده است. این کشتی‌ها، چهاردهمین کشتی است که طی روزهای اخیر و پس از توافق روسیه و اوکراین و با حضور نماینده سازمان ملل متحد برای ارسال گندم و غلات صادر می‌‌شود. کشت ذرت در کشور اوکراین بیشتر جهت تغذیه دام و طیور استفاده می‌‌شود و درصد کمی از آن به‌صورت خوراک انسانی مورد استفاده قرار می‌‌گیرد. جنگ میان روسیه و اوکراین، صنعت کشاورزی و مواد غذایی را در دنیا با مشکل مواجه کرده است و با افزایش شدید قیمت آفتابگردان، گندم، ذرت، جو و کمبود مواد اولیه روبه‌رو شده است. این دو کشور به‌تنهایی 30 درصد ذرت و نهاده‌های دامی جهان را تولید می‌‌کنند، اما با آغاز صادرات غلات از اوکراین، قیمت ذرت روز گذشته در بازارهای جهانی 1/1 درصد کاهش یافت و به 6،03 دلار در هر بوشل رسید.

 رتبه دوم واردات ذرت بعد از گندم
واردات ذرت بعد از گندم در رتبه دوم واردات سه ماهه اول سال قرار دارد به طوری‌که در این بازه زمانی یک میلیون و 761 هزار تن ذرت به ارزش 675 میلیون و 954 هزار دلار به کشور وارد شده است. با این حساب واردات ذرت از نظر ارزشی در رتبه اول واردات کشور قرار دارد.
میزان واردات ذرت در دولت سیزدهم با رشد ۸۵ درصدی به لحاظ ارزشی روبه‌رو بوده است به طوری که ایران در سال ۱۳۹۲ حدود یک میلیارد و ۸۲۰ میلیون دلار صرف واردات ذرت برای تأمین نهاده دامی دامداران کرد که این میزان در سال گذشته به ۳ میلیارد و ۳۳۶ میلیون دلار رسید. از طرف دیگر میزان واردات ذرت در دولت سیزدهم با رشد ۵۳ درصدی به لحاظ وزنی روبه‌رو بوده است به‌طوری که ایران در سال ۱۳۹۲ حدود ۶ میلیون و ۳۵۴ هزار تن ذرت برای تأمین نهاده‌های دامی به کشور وارد کرد که این میزان در پایان سال گذشته به ۹ میلیون و ۷۳۹ هزار تن رسیده است.
محسن سلامی مدیرعامل شرکت پشتیبانی امور دام که مجموعه‌اش به عنوان متولی ذخایر راهبردی در بحث نهاده‌های دامی در کشور هستند، روند واردات نهاده‌های دامی را با توجه به مشکلات جهانی و بالا رفتن قیمت‌ها تا تکمیل ذخایر، ادامه‌دار عنوان کرد به‌طوری که واردات نهاده‌های دامی ذرت، جو و کنجاله تحت هیچ شرایطی قطع نمی‌شود.
تولید ذرت در کشور بخش کمی از نیاز کشور را پاسخ می‌‌دهد و تنها یک میلیون تن در کشور زیر کشت ذرت می‌‌رود. قربانی، معاون برنامه‌ریزی وزارت جهاد کشاورزی نیاز سالانه کشور به نهاده‌های دامی و ذرت را 14 تا 15 میلیارد دلار عنوان کرد که با گران شدن این فرآورده‌ها فشار زیادی به مصرف‌کننده‌ها برای تأمین محصولات مورد نیازشان وارد می‌‌شود. بنابراین با توجه به اهداف برنامه ششم توسعه و اقتصاد مقاومتی در جهت تأمین امنیت غذایی، رسیدن به خوداتکایی 50 درصدی می‌‌تواند کشور را از چالش‌های اقتصادی مصون نگه دارد.

 امین محمودی
خبرنگار

بازار گوشت قرمز طی دو ماه اخیر با ثبات نسبی روبه‌رو بوده است به‌طوری ‌که در وضعیت فعلی به‌دلیل مازاد 4 میلیونی دام در کشور میزان عرضه از تقاضا پیشی گرفته است که ریشه این امر را باید ناشی از گرمای هوا دانست.با این‌ حال دولت برای حمایت از تولیدکنندگان دام سبک و سنگین در کشور، به دلیل حجم بالای تولید دام توسط این قشر از طرفی و کاهش تقاضای گوشت قرمز از طرف دیگر؛ اخیراً مجوز صادرات دام را ابلاغ کرده است.به همین منظور بخشی از مازاد دام تولیدی صادر و بخشی دیگر قرار است توسط شرکت پشتیبانی امور دام و به‌صورت قیمت‌گذاری استانی از دامداران به‌صورت تضمینی خریداری شود.
معافیت عرضه‌کنندگان گوشت از پرداخت مالیات توسط دولت
با این ‌حال و با وجود افزایش عرضه دام در کشور، میزان مصرف گوشت قرمز در کشور افزایشی نبوده است همین امر دولت را بر آن داشت تا برای حمایت از مصرف‌کنندگان خصوصاً اقشار ضعیف و متوسط جامعه و کاهش قیمت گوشت قرمز در بازار، عرضه‌کنندگان گوشت را از پرداخت 9 درصد مالیات بر ارزش‌افزوده معاف کند.به‌طوری ‌که معاونت حقوقی و فنی مالیاتی سازمان امور مالیاتی هفته گذشته با انتشار اطلاعیه‌ای عرضه انواع گوشت و فرآورده‌های گوشتی دام‌های سبک و سنگین و قطعات بدن آنها از جمله دنبه را به استناد بند «الف» قانون مالیات بر ارزش ‌افزوده مصوب سال ۱۴۰۰ از پرداخت مالیات و عوارض معاف کرد.تا قبل از این طرح، این هزینه عمدتاً از جیب خریداران و مصرف‌کنندگان خرد پرداخت می‌شد ولی حالا با اجرای آن انتظار می‌رود از قیمت گوشت و فرآورده‌های گوشتی 9 درصد کاسته شود به‌طوری ‌که کارشناسان معتقدند حذف مالیات ارزش ‌افزوده از گوشت قرمز بی‌شک به کاهش مستقیم قیمت گوشت در خرده‌فروشی و فروشگاه‌های زنجیره‌ای خواهد انجامید. 
حذف دلالان از بازار گوشت با احداث شهر پروتئین
به نظر می‌رسد علاوه‌ بر حذف معافیت عرضه‌کنندگان گوشت از پرداخت مالیات، دولت به‌دنبال طرح‌های دیگری نیز برای حمایت از مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان محصولات دامی است. به‌طوری‌که در این خصوص مجتبی عالی مدیرعامل اتحادیه سراسر تعاونی‌های کشاورزی دامداران ایران در گفت‌و‌گو با «ایران» اظهار کرد: خوشبختانه دولت مصر است تا حمایت‌های لازم را از دامداران و مصرف‌کنندگان گوشت قرمز داشته باشد. وی افزود: به همین منظور شرکت پشتیبانی امور دام محدوده وسیعی را در منطقه تهرانپارس تهران برای احداث شهر پروتئین در نظر گرفته و قرار است تمامی نیاز پروتئینی این شهر به‌صورت مستقیم توسط اتحادیه‌های دامی صورت گیرد. مدیرعامل اتحادیه سراسر تعاونی‌های کشاورزی دامداران ایران بابیان اینکه این طرح در حال سپری کردن مراحل قانونی خود است، خاطرنشان کرد: با این طرح محصولات پروتئینی بدون واسطه بلافاصله از تولید به مصرف خواهد رسید. عالی تصریح کرد: با این کار دلالان و واسطه‌ها از بازار گوشت قرمز حذف خواهند شد و تولیدکنندگان سود بیشتری از تولید خود خواهند برد و مصرف‌کنندگان نیز گوشت قرمز و محصولات پروتئینی را ارزان‌تر از قبل خریداری خواهند کرد.
صادرات دام در ایستگاه پایانی
دولت به‌منظور حمایت از دامداران و کاهش 4 میلیون رأس دام مازاد کشور، صادرات دام را آزاد کرده است با این ‌حال به نظر می‌رسد این مصوبه هفته جاری ابلاغ و اولین محموله دام صادر شود، به‌طوری ‌که در این خصوص افشین صدر دادرس، مدیرعامل اتحادیه دام سبک در گفت‌و‌گو با «ایران‌» اظهار کرد: با توجه به مصوبه شورای قیمت‌گذاری، دستورالعمل‌ها و شیوه‌‌نامه‌های صادرات دام تدوین و نهایی شده است و به ‌احتمال ‌قوی اولین محموله دام‌ زنده این هفته صادر خواهد شد. همچنین سید احمد مقدسی، رئیس هیأت‌مدیره انجمن صنفی گاوداران نیز درباره صادرات دام زنده گفت: شیوه‌نامه تدوین ‌شده برای صادرات دام زنده با مشکلاتی همراه بود که وزیر جهاد کشاورزی دستور اصلاح آن را داده تا روند کار تسهیل شود. وی اضافه کرد: مراحل اصلاح شیوه‌نامه نهایی شده و هفته آینده ابلاغ خواهد شد. به نظر می‌رسد در آینده‌ای نزدیک با احداث شهر پروتئین در کشور، دلالان و واسطه‌ها از سیستم توزیع گوشت قرمز کنار رفته و قیمت این کالای اساسی در کشور کاهش یابد، از طرف دیگر معافیت عرضه‌کنندگان گوشت از پرداخت مالیات نیز می‌تواند به این امر کمک اساسی کند. صادرات دام و خرید آن توسط شرکت پشتیبانی امور دام نیز می‌تواند به ثبات تولید دام در کشور و جلوگیری از زیان دامداران کمک شایانی  نماید.