محسن  بوالحسنی
خبر‌نگار‌
 روند برگزاری هجدهمین جشنواره عروسکی تئاتر یا همان تهران-  مبارک، امسال از همان اولش با بداقبالی همراه بود. بعد از شیوع ویروس کرونا و در هاله‌ای از ابهام قرار گرفتن سرنوشت جشنواره‌ای که قرار بود مرداد ماه برگزار شود، از دست رفتن گلزار محمدی دبیر جوان و خوشنام جشنواره هم این رویداد را با چالش جدی‌تری روبه‌رو کرد تا جایی که در نهایت اعلام شد جشنواره طبق سنوات قبل در مرداد ماه برگزار نخواهد شد و اجرای آن به اسفندماه موکول شد. به‌ هر صورت فراخوان بخش‌های مختلف منتشر شد و با اعلام اینکه به‌صورت نمادین و به احترام دبیرجوان و فقید این جشنواره، همچنان دبیری جشنواره با گلزار محمدی خواهد بود، مهدی حاجیان به‌عنوان مدیر اجرایی کارهای جشنواره معرفی و کارها روی ریل برگزاری افتاد آن‌ هم در شرایطی که همه چیز باید به خاطر محدودیت‌های کرونایی جور دیگری دیده و پرداخته می‌شد.
فرصت‌سازی از دل محدودیت
مهدی حاجیان دبیراجرایی این جشنواره در گفت‌وگو با «ایران» ضمن تأکید بر چالش‌های پیش‌ روی جشنواره امسال، با ابراز خوشحالی از برگزاری جشنواره با وجود محدودیت‌ها آن را فرصتی می‌داند تا ایده‌ها و ابتکارات تازه در این حوزه مورد آزمایش و امتحان قرار بگیرند. حاجیان می‌گوید: «طبیعتاً دشواری‌ها کم نیست اما تمامی کسانی که دغدغه این جشنواره و بچه‌ها را دارند، در هر جا و جایگاهی خوشبختانه به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم از جشنواره حمایت کردند و آثار در بخش‌های مختلف به مراحل نهایی داوری رسید و با پیشرفت خوب کارها در مراحل مختلف، طبق زمان‌بندی مقرر جشنواره نیمه اول اسفندماه در بسترهای مجازی برگزار خواهد شد.» دبیراجرایی هجدهمین جشنواره تهران مبارک از اضافه‌شدن بخش‌هایی به جشنواره امسال می‌گوید که یکی از این بخش‌ها، بخش مسابقه و نمایشگاه عکس است که به گفته او، این بخش هم به‌صورت مجازی در دسترس قرار خواهد گرفت. حاجیان از بخش پژوهش هم به‌عنوان یکی از بخش‌هایی یاد می‌کند که امسال و با توجه به شرایط نگاه ویژه‌ای به آن شده است. او می‌گوید: «علاوه بر بخش پژوهش، برگزاری کارگاه‌های آموزشی را هم دربخش‌های جنبی، اما مهم خواهیم داشت که سعی شده در این بخش (که به‌صورت مجازی برگزار می‌شود) طبق نیازسنجی‌های انجام شده با همفکری استادان این حوزه، قدمی مهم و مؤثر برداریم.» او درباره برگزاری هفت کارگاه آموزشی و همایش‌های مختلف و ارائه مقالاتی توسط استادان حوزه نمایش عروسکی، با تأکید بر موضوعات جدید و میان رشته‌ای و البته بخش صحنه‌ای هم توضیحاتی می‌دهد.
 روزگار تازه، قواعد تازه
یکی از کارگاه‌های جشنواره امسال، کارگاه «بیان تصویری عروسک در قاب» است که امیر سلطان احمدی، کارگردان و مدرس تئاتر آن را برگزار می‌کند. سلطان احمدی در گفت‌وگو با «ایران» از برگزاری کارگاه به‌صورت آنلاین خبر می‌دهد و می‌گوید: «به دلیل شرایطی که امسال برجشنواره حکمفرماست، مجبوریم کارگاه را به‌صورت مجازی برگزار کنیم و حتماً چنین کاری، باخودش تجربه‌های جدیدی خواهد آورد که ما از 18 تا بیست‌وپنجم دی‌ماه میزبان مخاطبان خود در این کارگاه و این تجربه‌ها خواهیم بود.» سلطان‌احمدی معتقد است: «نباید دست روی دست گذاشت که کرونا برود و بعد شروع به کار کنیم. اتفاقاً در این بزنگاه‌ها و زمان‌هاست که ذهن آدمی دنبال ایده‌ها و خلاقیت‌های تازه می‌رود و می‌شود امیدوار بود که بستری متفاوت برای ارائه آثار پیدا کنیم. یکی از آنها همین بسترهای آنلاین است که تا امروز تجربه‌ای در آنها نداشته‌ایم. دقیقاً وقتی وارد این حوزه‌های تازه می‌شویم فراز و فرود‌های این تجربه جدید و چالش تازه دست‌مان می‌آید و با چنین تجربه‌ای است که می‌توانیم افق‌های تازه را ببینیم و به‌نظر من این افق‌ها کامل، مثبت و در خدمت هر کار هنری خواهد بود. روزگار تازه، قواعد تازه خودش را دارد و ما هم باید شجاع باشیم چون بدون تردید اجرای نمایش عروسکی و جان‌بخشی به عروسک در قاب تصویر با چیزی که پیش‌تر روی صحنه اتفاق می‌افتاد تفاوت بسیار دارد و حالا ما در کارگاه‌هایی مختلف و خود من در کارگاهی که برگزار خواهم کرد روی این تفاوت‌ها و چگونگی اجرای آنها تأکید خواهم داشت و اجرای آنلاین را آموزش خواهم داد.»
 تعامل و گفت‌وگوی مجازی
حاجیان در پایان درباره بخش صحنه‌ای هجدهمین جشنواره عروسکی تهران- مبارک می‌گوید: «طبیعتاً بخش اصلی ما آثاری است که برای جشنواره امسال تولید خواهند شد، اگرچه از آثاری که سال‌ گذشته تولید شده‌اند نیز در جشنواره امسال خواهیم داشت و به‌ تفکیک، آثار داوری و در نهایت برگزیدگان هر بخش اعلام خواهند شد که در بخش صحنه‌ای، این آثار، آثاری هستند در سه بخش مخاطب بزرگسال، کودک و نوجوان و خردسال.» حاجیان در این گفت‌وگو ضمن تشریح آخرین خبرها از وضعیت بخش‌های مختلف، از بخش اجرا در فضای باز و نمایش‌های عروسک سنتی که استقبال خوبی از فراخوان‌ها شده نیز سخن می‌گوید و شرایط بازبینی آثار امسال را با توجه به شرایط فعلی این‌طور تشریح می‌کند: «در سه دوره‌ای که خانم مرضیه برومند عهده‌دار مسئولیت دبیری جشنواره بودند اتفاق مبارکی افتاد و آن توأم شدن آموزش و بخش بازبینی بود که متأسفانه امسال به‌دلیل وضعیت موجود این بخش را نخواهیم داشت. در واقع در دوره‌های گذشته هنرمندان آموزشی کردن بخش‌هایی از آثارشان را در حضور هیأت انتخاب اجرا می‌کردند و با این هیأت تعامل و گفت‌وگوی حضوری داشتند که نتیجه هم به خروجی آثار برگزیده منتهی می‌شد و هم در دل خود روش نوینی در آموزش و پرورش هنرمندان در بستر گفت‌وگو و تعامل داشت. این بخش را هم امسال به بستر مجازی بردیم و هنرمندان این حوزه، بخشی از طرح یا اجرای خود را برای ما ارسال کردند و هیأت انتخاب هم براساس این آثار رسیده، کارها را انتخاب و وارد پروسه تولید کرد.»

فرهنگی/ حرف و حدیث‌ها راجع به غایبان بزرگ جشنواره، معمولاً در روزهای نزدیک به ایام این رویداد سینمایی اوج می‌گیرد. پس از روشن شدن تکلیف اسامی فیلم‌های راه‌یافته به بخش مسابقه یا اتمام مهلت فرم‌نویسی حضور در جشنواره، می‌شود راجع به جای خالی فیلم‌ها و فیلمسازان با قطعیت صحبت کرد. هنوز دو روز تا پایان مهلت ثبت نام باقی مانده اما شرایط متفاوت جشنواره امسال و گمانه‌زنی‌های رسانه‌ای باعث شد تکلیف برخی فیلم‌ها پیش از این دو موعد مشخص شود. شرایط خاص جشنواره امسال و کمبود فیلم‌ها نسبت به دوره‌های قبل باعث شد امسال نگاه‌ها به فیلم‌هایی معطوف شود که سال گذشته به جشنواره نرسیدند یا فرم حضور در جشنواره را پر نکردند. «لامینور» از فیلم‌هایی بود که نامش در لیست پیش‌بینی‌ها راجع به فیلم‌های جشنواره امسال دیده می‌شد. فیلمی که پس از 40 سال طلسم عدم همکاری دو چهره ماندگار موج نوی سینمای ایران داریوش مهرجویی و علی نصیریان را شکست از همان ایام تولید کنجکاوی برانگیز بود بخصوص که در اخبار غیررسمی اولیه از این فیلم به عنوان «سنتوری 2» نام برده می‌شد. با انتشار اولین عکس از فیلم و تصویر نوازنده زن شائبه مضمون حساس این فیلم پیرامون موسیقی زنان تشدید شد. رضا درمیشیان (تهیه‌کننده) و داریوش مهرجویی (کارگردان) ترجیح دادند بدون نمایش فیلم در جشنواره سی‌وهشتم آن را در فضایی آرام نمایش دهند. «لامینور» در چیدمان اکران نوروزی 99 قرار گرفت اما شیوع کرونا باعث شد نمایش بیست و هفتمین فیلم بلند سینمایی داریوش مهرجویی کارگردان موج نوی سینمای ایران و‌ خالق ماندگارترین فیلم‌های سینمای ایران همچنان در صف چشم‌انتظاری‌ها باقی بماند. با اعلام خبر برگزاری جشنواره سی‌ونهم در بهمن 99، احتمال حضور «لامینور» در جشنواره امسال قوت گرفت اما طبق آخرین اخبار، سازندگان این فیلم امسال هم متقاضی حضور در جشنواره نیستند و همچنان ترجیح‌شان این است که فیلمشان مستقیم راهی اکران شود تا شاید «لامینور» همچون «سنتوری» نمایشش محدود به جشنواره فجر نشود.
 «قاتل و وحشی» ساخته حمید نعمت‌الله که عدم حضورش در جشنواره پارسال یکی از حسرت‌های بزرگ جشنواره سی‌وهشتم بود از گزینه‌های مطرح شده برای جشنواره امسال است. اما بر اساس شنیده‌ها چالش جدی این فیلم یعنی دعوا بر سر مالکیت همچنان پابرجاست و به همین خاطر صاحبان فیلم هنوز فرم حضور در جشنواره را پر نکرده‌اند. در صورت برطرف شدن این مشکل، «قاتل و وحشی» با بازی لیلا حاتمی و امین حیایی یکی از نجات‌دهندگان این دوره از جشنواره خواهد بود. «شب، داخلی، دیوار» وحید جلیلوند با حضور نوید محمدزاده و «اورکا» به کارگردانی سحر مصیبی با بازی ترانه علیدوستی و مهتاب کرامتی از جمله آثاری هستند که طبق شنیده‌های غیررسمی هنوز فرم حضور در جشنواره را پر نکرده‌اند.
نرسیدن تعدادی از فیلم‌‌ها به دلیل مشکلات فیلمبرداری در دوران کرونا باعث شد حتی فرضیه احتمال تغییر مقررات برای حضور بیشتر فیلم‌ها در جشنواره مطرح شود و نام فیلم‌هایی چون «مجبوریم» رضا درمیشیان، «عنکبوت» ابراهیم ایرج‌زاد، «عروسی مردم» مجید توکلی، «دست‌انداز» کمال تبریزی، «سگ‌بند» مهران احمدی، «سلفی با دموکراسی» علی عطشانی، «ستاره بازی» هاتف علیمردانی هم در لیست احتمالی فیلم‌های حاضر در جشنواره امسال شنیده شد اما جشنواره فجر اعلام کرد همچنان فیلم‌هایی که در دوره‌های قبل در هیأت انتخاب این جشنواره بررسی شده باشند را قبول نمی‌کند. کوتاه شدن لیست غایبان امسال جشنواره اما منتظر یک تغییر تصمیم از سوی برگزارکنندگان جشنواره است. طبق قانون جشنواره، فیلم‌هایی که در فستیوال‌های خارجی حضور داشتند، امکان شرکت در جشنواره فیلم فجر را ندارند. محمدمهدی طباطبایی‌نژاد، دبیر جشنواره فیلم فجر پیش از این از احتمال تغییر این قانون در جشنواره امسال خبر داده بود. «جنایت بی‌دقت» شهرام مکری، «بندر بند» منیژه حکمت، «خط فرضی» فرنوش صمدی، «تی‌تی» آیدا پناهنده و... از جمله آثاری هستند که منتظر تصمیم تازه شورای سیاستگذاری سی‌ونهمین جشنواره فیلم فجر است.

سید عباس صالحی در پیامی درگذشت آیت‌الله محمدتقی مصباح یزدی عضو فقید مجلس خبرگان رهبری را تسلیت گفت./ایرنا
نمایشگاه آثار حسن روح‌الامین با نام «آل علی علیهم‌السلام» از ۱۲ دی ماه به مدت ۱۴ روز با رعایت پروتکل‌های بهداشتی در فرهنگسرای نیاوران واقع در انتهای خیابان پاسداران، مقابل پارک نیاوران برپا خواهد بود./مهر
فیلم «قطع فوری» به کارگردانی و تهیه کنندگی مریم بحرالعلومی به روزهای پایانی پیش تولید رسید و بزودی مقابل دوربین می‌رود./روابط عمومی فیلم
علیرضا رنجبر، هنرمند جوان تئاتر که در حوزه چهره‌پردازی فعالیت می‌کرد، بر اثر ابتلا به کرونا درگذشت./ایسنا
تهیه کننده فیلم «بابا سیبیلو» اعلام کرد که این فیلم به جشنواره فیلم فجر نمی‌رسد. /ایسنا
طی مراسمی و با رونمایی از پوستر سومین دوره جشنواره ملی «عکس ایثار»، فراخوان افراد علاقه‌مند برای شرکت در این جشنواره، آغاز شد. علاقه‌مندان می‌توانند از امروز سیزدهم دی‌ماه تا ۲۲ بهمن ماه، با مراجعه به پایگاه خبری نوید شاهد فارس، آثار خود را برای شرکت در این جشنواره ملی ارسال کنند./ایسنا
در آغاز سال نوی میلادی، روزنامه «نشنال» در مطلبی بهترین بازی‌های ویدیویی سال ۲۰۲۰ را معرفی کرد./ایرنا