فریبا خان احمدی و محبوبه مصرقانی
خبرنگار
در آخرین روزهای واکسیناسیون سالمندان بالای 80 سال و در حالی که روند واکسیناسیون عمومی در کشور سرعت گرفته است همچنین روز به روز به تعداد مراکز تجمیعی واکسیناسیون در تهران اضافه می‌شود تا زین پس سالمندان رده‌های سنی 64 تا 75 سال بدون ایستادن در صف‌های طولانی در فضای باز و به دور از خطر احتمالی آلودگی به کرونا واکسن تزریق کنند. روز گذشته هم پارک هنرمندان در خیابان کریم خان تهران مقصد مردان و زنان سالخورده‌ای بود که از گوشه و کنار شهر، خودشان را به نخستین مرکز تجمیعی واکسیناسیون کرونا در تهران رسانده بودند، مرکزی که از سوی دانشگاه علوم پزشکی ایران راه‌اندازی شده و قرار است تا پایان واکسیناسیون عمومی سالمندان در پارک هنرمندان مستقر باشد. این نخستین مرکز تجمیعی واکسیناسیون در پایتخت است که روز گذشته افتتاح شد. به گفته رئیس شبکه بهداشت وزارت بهداشت مراکز تجمیعی به‌منظور دسترسی آسان سالمندان به خدمات واکسیناسیون بیماری کووید19 و رفاه حال آنها و افزایش سرعت تزریق ایجاد می‌شوند.
تزریق واکسن درخانه هنرمندان
اینجا در بوستان خانه هنرمندان خبری از آن ازدحام و شلوغی مراکز بهداشت در گوشه و کنار تهران که تصاویرش روزهای گذشته از سوی رسانه‌ها منتشر شد، نیست. مراجعه‌کنندگان به مرکز تجمیعی واکسیناسیون در بوستان خانه هنرمندان در سه ایستگاه فرایند تزریق واکسن را طی می‌کنند که ایستگاه اول پذیرش و دریافت کارت ورود است. در این ایستگاه سالمندان روی صندلی‌ها یی که با فاصله یک و نیم متری پشت سر هم قرار دارند می‌نشینند تا نوبت پذیرش‌شان برسد. اطلاعات اولیه و کد ملی مراجعان توسط کارشناسان ثبت می‌شود و سالمندان به ایستگاه بعد یعنی تزریق واکسن هدایت می‌شوند. همه اینها با نصب بنر‌های کوچک روی میزهای پذیرش مراجعان را هدایت می‌کنند. سرنگ‌ها و پوکه‌های حاوی واکسن در یخچال‌های مخصوص نگهداری می‌شوند. پس از آنکه ثبت‌نام تمام شد واکسیناتور واکسن را تزریق می‌کند. سالمندان نیم ساعت در غرفه انتظار می‌نشینند تا اگر احیاناً دچار عوارض شدند توسط تیم‌های اورژانس مستقر در پارک هنرمندان به مراکز درمانی ارجاع داده شوند.
تزریق 600 دوز واکسن در مراکز تجمعی
بابک عشرتی معاون بهداشت که در این مراسم حضور دارد درباره فعالیت این مرکز تجمیعی می‌گوید:در این مراکز تجمیعی برآورد این است روزانه 500 تا 600 نفر واکسن بزنند. قرار است با اضافه شدن مراکز تجمیعی دیگر روزانه بین 12 تا 14 هزار دوز واکسن تزریق شود. برای همین باید مراکز تجمیعی در محدوده دانشگاه ایران و در پایتخت به 20 مرکز افزایش پیدا کند.
 او درباره نحوه اطلاع‌رسانی برای مراجعین تزریق واکسن می‌افزاید: مردم به سه روش به این مراکز تجمیعی مراجعه می‌کنند یکی اینکه مردم خودشان بر اساس اطلاع‌رسانی‌های رسانه مراجعه می‌کنند، افرادی که پرونده الکترونیک سلامت دارند با آنها تماس گرفته می‌شود سپس بعد از تعیین نوبت نشانی این مراکز به آنها داده می شود. از طرفی عده‌ای هم از طریق سایت سلامت ثبت‌نام کرده و بعد از آنکه محل سکونتشان را مشخص کردند بر اساس محل سکونتشان به مراکز تجمیعی معرفی می‌شوند.عشرتی درباره نحوه نگهداری واکسن در مراکز تجمیعی و زنجیره سرما هم می‌گوید:در همه مراکز تجمیعی یخچال و فریزر داریم و زنجیره سرما برقرار است. توزیع واکسن در قالب زنجیره سرما است و واکسن با وسیله مخصوص حمل واکسن از محل دپوی اصلی حمل می‌شود و در این مراکز در یخچال نگهداری می‌شود.
پیامک زدند آمدیم
علی رضاخانی 84 ساله و همسر 82 ساله‌اش زن و شوهری هستند که روز گذشته از منطقه غرب تهران به پارک هنرمندان تهران آمده بودند و واکسینه شدند. فرزند آقای رضاخانی به ما می‌گوید: «پدر و مادرم را از طریق سایت سلامت ثبت‌نام کردیم و دیروز پیامک آمد که برای تزریق واکسن باید به این محل مراجعه کنیم. خیلی خوب است که مکان‌های بزرگ و فضاهای باز را برای واکسیناسیون سالمندان در نظر می‌گیرند.
در چند روز گذشته که صف و ازدحام را در مراکز بهداشت دیدم ترسیدم که مبادا پدر و مادرم آلوده شوند. در خبرها شنیده بودم که قرار است پارک‌ها و سالن‌های ورزشی را برای تزریق واکسن سالمندان اختصاص دهند بعد از آنکه در سامانه سلامت ثبت‌نام کردیم آدرس اینجا را دادند.»اغلب مراجعه‌کنندگان به پارک هنرمندان از طریق ثبت‌نام در سامانه سلامت به اینجا آمده‌اند. در این میان پدربزرگ ها و مادربزرگ‌هایی هم بودند که تزریق واکسن برای آنها داخل خودرو انجام می‌شد. مهینه شهربانو 91 ساله نفر بعدی است که برای تزریق واکسن از شمالغرب تهران همراه با پسرش به پارک هنرمندان آمده: «همین که مادرم داخل ماشین واکسن می‌زند، خیالم راحت است که امن است و کرونا نمی‌گیرد. ما هم در سامانه سلامت ثبت‌نام کردیم و بعد از آن پیامک ارسال شد و اینجا را به‌عنوان نشانی محل تزریق واکسن معرفی کردند.»
 خلوت بود واکسن زدم
در میان مراجعه‌کننده‌ها همچنین برخی از سالمندان رهگذری را می شد دید که بر اساس شنیده‌ها از اطرافیانشان از اجرای این طرح داخل پارک باخبر شده بودند. سرهنگ بازنشسته‌ای که در حال گذر از پارک هنرمندان درباره تزریق واکسن باخبر شده است، می گوید:«اینجا اول ما فرم ثبت‌نام را پر کردیم. کارشناسان توضیحات اولیه و علائم احتمالی را قبل از تزریق واکسن به ما اعلام کردند.
حتی گفتند بعد از تزریق چکار باید بکنیم. چند روزی است که واکسن سالمندان اعلام شده بود اما جرأت نداشتم در آن صف‌های عریض و طویل بایستم. امروز که از اینجا عبور می‌کردم متوجه شدم واکسیناسیون در فضای باز انجام می‌شود. خیلی خوب است هم پرستار و هم پزشک اینجا مستقر است هم اینکه آمبولانس‌ها بیرون پارک توقف کرده‌اند. همه اینها خاطر ما را جمع می‌کند.»
سمانه مظفری مسئول روابط عمومی مرکز بهداشت شمالغرب به «ایران» می‌گوید: در مراکز تجمیعی واکسیناسیون کرونا بر اساس گروه‌های هدف اعلام شده واکسن تزریق می‌شود برای اینکه مردم دسترسی بیشتر به واکسن داشته باشند و فاصله اجتماعی رعایت شود با همکاری شهرداری و سپاه فضاهای بزرگ مثل سوله‌های بحران و سالن‌های ورزشی را تجهیز می‌کنیم تا تبدیل به پایگاه تجمیعی واکسیناسیون شوند. همچنین ورود خودروهای حامل سالمندان ناتوان حرکتی به داخل پارک مجاز است و این دسته سالمندان داخل خودرو واکسینه می‌شوند.
تاکنون 54 هزار نفر در سامانه سلامت ثبت‌نام کرده‌اند
معاون بهداشت وزیر بهداشت از اتمام واکسیناسیون افراد بالای ۸۰ سال تا امروز چهارشنبه 22 اردیبهشت خبر داد و گفت: آخر همین هفته اگر واکسن به دستمان برسد، واکسیناسیون سالمندان ۷۵ سال به‌ بالا را آغاز می‌کنیم که تعداد آنها حدود ۹۷۰ هزار نفر است و بعد از آن به سراغ ۷۰ تا ۷۵ سال رفته که بالای دو میلیون نفر هستند. به‌گزارش وبدا، دکتر علیرضا رئیسی در شانزدهمین اجلاس مجازی رؤسای دانشگاه‌ها گفت: در زمینه واکسن ما برای بالای ۸۰ ساله‌ها که واکسن توزیع کردیم، به تعداد کافی واکسن در اختیار همه دانشگاه‌های علوم پزشکی برای این افراد قرار دارد. در سامانه‌ای که طراحی کردیم در ۵ دانشگاه به مدت ۲۴ ساعت پایلوت را شروع کردیم و دیدیم خوب جواب داد و اکنون بیش از ۴۰ دانشگاه همه وصل شدند.
البته ثبت‌نام برای همه شروع شده و تاکنون ۵۴ هزار و ۵۰ نفر در سامانه ثبت‌نام کردند که همه آنها به مراکز بهداشت ارجاع شده‌اند و همه افراد ثبت‌نام شده به مرکز خاص خودشان ارجاع شده و ممکن است برای یک مراقب سلامت ۵۰ نفر در سامانه آمده باشد که می‌تواند مکان و تاریخ را به فرد اطلاع داده و با یک کلیک برای همه آنها پیام ارسال می‌شود و به آنها نوبت می‌دهد که در تاریخ فلان به فلان مرکز مراجعه کنید.معاون وزیر بهداشت گفت: ما تا یک سال درگیر واکسیناسیون هستیم.
بنابراین هرچه سریع‌تر باید مراکز تجمیعی راه‌اندازی شود.رئیسی گفت: مصوبه‌ای هم در ستاد ملی مقابله با کرونا گرفتیم که طبق آن تمام دستگاه‌های دولتی، غیر دولتی و حتی نظامی موظفند که فضاهایشان را در اختیار ما قرار دهند. ما در هر مرکز تجمیعی می‌توانیم چهار تیم واکسیناسیون داشته باشیم که یک نفر ثبت کننده است و یک نفر تزریق واکسن را انجام می‌دهد. من درخواستم این است که این افراد در ثبت نام کمک کنند و تزریق را نیروهای خودمان انجام دهند یا اینکه دانشجوهای پزشکی و پرستاری سال شش و هفت می‌توانند با یک آموزش ساده واکسیناسیون را انجام دهند.
وی گفت: محاسبه کردیم که تقریباً هر تیم واکسیناسیون می‌تواند در هر هشت دقیقه یک نفر را واکسن بزند که با برآورد ساده در هر مرکز تجمیعی می‌توان روزانه بیش از ۱۰۰۰ واکسن تزریق کرد.

سیدضیا هاشمی
استاد دانشگاه
با تحولاتی که در پی فراگیری پاندمی کرونا رخ داد، آموزش‌های مجازی به شکل گسترده‌ای در دانشگاه‌های ایران و جهان رواج پیدا کرد، اگرچه نزدیک به یک دهه است که آموزش‌های مجازی در دانشگاه‌ها گسترش پیدا کرده و حتی در برخی از دانشگاه‌ها مانند دانشگاه شیراز دانشکده آموزش‌های مجازی تأسیس شده بود، ولی با شیوع ویروس کووید۱۹ و تعطیلی کلاس‌های درس، تداوم آموزش در فضای مجازی نه به‌عنوان یک روش تکمیلی بلکه به‌عنوان یک بخش محوری در دانشگاه‌ها جریان یافت و به شیوه اصلی آموزش تبدیل شد.
به‌طور طبیعی دانشگاه‌ها در ابتدا آمادگی کافی برای برگزاری آموزش‌های مجازی برای همه دانشجویان نداشتند و به همین دلیل در ابتدای این دوره یعنی نیمسال دوم سال تحصیلی 99-98 شرایط سختی پیش روی استادان و دانشجویان قرار گرفت ولی با بهره‌گیری از زیرساخت‌های موجود و طراحی نرم افزارهای جدید، بتدریج آموزش مجازی و آنلاین توسعه پیدا کرد و جایگزین آموزش حضوری شد. اگر بخواهیم از روند گذشته یک ارزیابی اجمالی داشته باشیم، به نظر می‌رسد توفیقات دانشگاه‌ها در ابتدای کار قابل توجه بوده است، چون در ابتدا تصور می‌رفت دانشگاه‌ها با چالش‌های جدی مواجه شوند ولی با اتکا به زیرساخت‌هایی که از قبل فراهم شده بود و همکاری خوبی که در کشور فیمابین حوزه ارتباطات و بخش سخت‌افزاری اینترنت با دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی شکل گرفت و بویژه با همراهی و همدلی استادان و دانشجویان از تعطیلی دانشگاه‌ها جلوگیری شد. در واقع با وجود اینکه امکان حضور استادان و دانشجویان در کلاس‌های درس نبود و آموزش رسمی با مشکلات پیش‌بینی نشده مواجه شد، ولی دانشگاه‌ها توانستند کلاس‌های درس را به‌صورت آنلاین برگزار کنند. البته پس از گذشت سه نیمسال که این سبک تا حد زیادی فراگیر شده است، انتظار می‌رود آموزش آنلاین نه به‌عنوان یک سبک موقت و کوتاه مدت، بلکه به‌عنوان یک شیوه و روش ماندگار در حوزه آموزش عالی به شکلی جا افتاده، سهل و روان جریان یابد و با تقویت زیرساخت‌های موجود و تأمین نرم افزارهای مناسب و مورد نیاز اشکالات موجود برطرف گردد.
اما در افق پیش رو، به‌نظر می‌رسد جامعه دانشگاهی به‌سمت شکل‌گیری نسل جدید دانشگاه‌ها در حرکت است و اگر دانشگاه‌های نسل اول را دانشگاه‌های آموزشی، نسل دوم؛ پژوهشی، نسل سوم؛ کارآفرین و نسل چهارم را دانشگاه‌های اجتماعی تلقی کنیم، در چشم‌انداز پیش رو با نسل جدید یعنی دانشگاه‌های مجازی مواجه هستیم. دانشگاه‌هایی که متکی به مکان نیستند و فرامکانی بودن آنها نه فقط به معنای بی‌نیازی از فضای کلاس، بلکه به معنای فراتر رفتن از مجتمع‌های دانشگاهی و محیط آموزشی و حتی فراتر رفتن از شهرها و کشورها است. در سال‌های آتی ما با دانشگاه‌هایی مواجه خواهیم بود که اگرچه مدیریت آن می‌تواند در یک نقطه متمرکز باشد اما استادان و دانشجویانی از سراسر جهان در آنها با هم همکاری علمی، آموزشی و پژوهشی خواهند داشت. این دانشگاه‌ها نه در یک نقطه بلکه در عرصه‌ای به وسعت یک جهان فعالیت خواهند کرد. به‌عبارت دیگر دانشگاهی مانند دانشگاه تهران، اگرهم مدیریتش در شهر تهران متمرکز باشد، قادر خواهد بود دانشجویان و استادانی داشته باشد که در نقاط مختلف ایران و جهان استقرار دارند. چنین دانشگاهی در حوزه موضوعات آموزشی و پژوهشی نیز به مسائل و اولویت‌هایی در همه دنیا خواهد پرداخت یعنی موضوع پژوهش و حتی آموزش و دغدغه‌های آتی آن معطوف به مسائل مختلف بشری و دغدغه‌های فراگیر در کشورها و جوامع مختلف خواهد بود. بنا براین دانشگاه‌هایی که بخواهند در افق آینده توفیقی شایسته به دست آورند لاجرم باید خود را آماده کنند برای اینکه آموزش و پژوهش آنها در افقی جهانی باشد و خدمات تخصصی متناسب با نیازهای فرامکانی و فراملی عرضه کنند.
 

نخستین محصول انبوه تولیدشده واکسن «کوو ایران برکت» دیروز درمراسمی با حضور رئیس ستاد اجرایی فرمان امام، رئیس سازمان غذا و داروی وزارت بهداشت، استاندار البرز، نماینده مردم کرج درمجلس درمحل کارخانه تولید واکسن در شهرک شفافارمد کردان، رونمایی و آماده تحویل به وزارت بهداشت شد.محمد مخبر رئیس ستاد اجرایی فرمان امام در آیین رونمایی ازاین محموله گفت: سایتی که برای تولید واکسن کرونا راه‌اندازی شده به بزرگ‌ترین کارخانه تولید واکسن در منطقه تبدیل خواهد شد.
وی افزود: دراین مدت هرجا وزارت بهداشت اعلام نیازی درحوزه دارو و تجهیزات پزشکی کرد، بلافاصله ورود کردیم و با کمک دانشمندان نخبه جوان‌مان درکوتاه‌ترین زمان ساختیم و به وزارت بهداشت تقدیم کردیم. مخبر با بیان اینکه این ستاد، محور اصلی رفع مشکلات ۵ تا ۶ سرفصل در کرونا بوده است، گفت: در زمینه تولید ماسک، وقتی ظرفیت تولید کل کشور ۵۰۰ تا ۶۰۰ هزار ماسک در روز بود، ما کارخانه تولید ماسک با ظرفیت ۵ میلیون ماسک در روز را طی ۲۳ روز راه‌اندازی کردیم، در زمینه تولید کیت تشخیص کرونا به‌دلیل تحریم دچار مشکل در واردات بودیم اما دانشمندان ستاد اجرایی فرمان امام ظرف دو تا سه هفته تست‌های تشخیص سریع کرونا را ساختند و در طرح شهید سلیمانی درسراسر کشور به کار گرفته شد.او افزود: ما در اردیبهشت ماه یک میلیون واکسن تولیدشده را تحویل وزارت بهداشت خواهیم داد که زمان‌بندی مصرف آن توسط خود وزارت بهداشت تعیین می‌شود، در خردادماه 3 تا 4 میلیون دوز، در تیرماه ۱۰ تا ۱۲ میلیون دوز، در مردادماه ۲۰ میلیون و تا شهریور ماه حداقل ۳۰ میلیون دوز واکسن کرونا تحویل وزارت بهداشت خواهیم داد.