در نشست خبری جشنواره جهانی شعر آیینی مطرح شد
جشنواره جهانی شعر آیینی بزرگترین جایزه ادبی کشور است
گروه فرهنگی: نشست خبری جشنواره جهانی شعر آیینی دیروز چهارشنبه ۱۲ مردادماه در سالن سلمان هراتی حوزه هنری برگزار شد. در این نشست عبدالله حسینی مسئول اجرایی جشنواره، قاسم صرافان دبیر علمی جشنواره و علی فروزانفر دبیر اجرایی جشنواره و رئیس جدید حوزه هنری استان تهران حضور داشتند.
به گزارش ایرنا عبدالله حسینی مسئول اجرایی جشنواره در ابتدا درباره خصوصیتی که قرآن برای شاعران بر شمرده است توضیح داد: «قرآن چهار ویژگی ایمان، عمل صالح، ذکر نام پروردگار و انصار بعد از ظلم را برای شاعران در نظر گرفته است. سه ویژگی نخست وظیفه همه مؤمنان است. اما انصار بعد از ظلم بر دوش شاعران قرار داده شده است، زیرا توان تظلمخواهی را دارند. به همین دلیل است که ائمه به شعر به عنوان تنها رسانه موجود در آن زمان اهمیت میدادند. باید توجه داشت تنها هنر ملموس و در دسترس در آن زمان شعر و تا حدی موسیقی بوده است.»او افزود: «ائمه(ع) به شاعران بسیار توجه میکردند. همواره تا جایی که میتوانستند به شاعرانی که از اهل بیت دفاع میکردند، کمک مالی میکردند و هر چه داشتند به آنها میدادند.»
حسینی با اشاره به فعالیت هیأتی که ۷ سال است به زبان انگلیسی فعالیت میکند، گفت: «در این هیأت دنبال شعر به زبان انگلیسی بودیم، اما ۲ یا ۳ شعر بیشتر درباره امام حسین(ع) وجود نداشت. در نتیجه دنبال هیأتی بودم که در آن شعر به زبان انگلیسی خوانده شود. فقر شدید شعر انگلیسی در هیأتهای خارجی احساس میشود. این موضوع را پیگیری کردم و در نتیجه مسابقه ادبی به زبان انگلیسی برگزار کردیم. باید توجه داشت در هیأتها، شعری که سزاوار این دوره تاریخی باشد، حتی به زبان فارسی در تعداد محدود داریم.»
او ادامه داد: «این بود که به فکر برگزاری جشنواره جهانی شعر آیینی افتادیم، 3 سال پیش در آفریقا اولین دوره این جشنواره را برگزار کردیم، اما اختتامیه آن به دلیل همهگیری کرونا و وضعیت اقتصادی ممکن نشد. امسال موفق شدیم ستاد برگزاری اختتامیه را تشکیل بدهیم و در ۹ شهریور اختتامیه برگزار خواهد شد.»
به گفته مسئول اجرایی این جشنواره باید توجه داشت، اولین شاعر سیدالشهدا (ع)، شاعری به نام عبیدالله جعفی بوده است که درباره واقعه عاشورا قصیدهای سروده است.
حسینی درباره ویژگی منحصر به فرد جشنواره گفت: «این جشنواره واقعاً بینالمللی است و در دو بخش انگلیسی و فارسی برگزار میشود، ۶۰۰ اثر انگلیسی دریافت کردیم و در این بخش ۱۰ شعر برگزیده خواهیم داشت. کتاب بخش انگلیسی زبان به شکل الکترونیک تولید خواهد شد تا همه هیأتها به آن دسترسی داشته باشند. امیدواریم سال آینده هیأتهای انگلیسی از این شعرها استفاده کنند.»
مسئول اجرایی جشنواره جهانی شعر آیینی تأکید کرد: «این بزرگترین جایزه ادبی کشور است، تا در نتیجه آن بتوانیم به شاعران انگیزه بدهیم. در نظر داریم به نفر اول ۵ هزار یورو، نفر دوم 2 هزار و 500 یورو و نفر سوم هزار و 250 یورو هدیه داده شود. همچنین برای برگزیدگان از چهارم تا دهم هم هدایایی درنظر گرفته شده است.»
او درباره شخصیتهایی که در این جشنواره شرکت کردند و اما در بخش رقابتی حضور ندارند، بیان کرد: «اشخاصی مانند آیتالله محمد محمدی گلپایگانی، علی اکبر صادقی رشاد، علی موسوی گرمارودی و شاعران بزرگ دیگر در این جشنواره حضور دارند. همچنین در اختتامیه از محمدعلی معلم دامغانی برای شعر نیزه بر خورشید، از علی موسوی گرمارودی برای شعر خط خون و علیرضا قزوه پاسداشت خواهیم داشت.»به گفته مسئول اجرایی این جشنواره، آیندگان شعر آیینی را به قبل و بعد این جشنواره تقسیم خواهند کرد. شعر برگزیده این جشنواره که در لوح سنگی حکاکی و در پارک نصب میشود، هر سال این اقدام ادامه خواهد داشت. یک لوح سنگی هم در حرم سیدالشهدا(ع) قرار داده خواهد شد.
ایجاد انگیزه برای شاعران
در ادامه نشست، قاسم صرافان مهمترین انگیزه برگزاری این جشنواره را ایجاد انگیزه برای شاعران بیان کرد و ادامه داد: «این جشنواره برگزار شد تا در نتیجه آن شاعران آیینی بتوانند با قدرت و شور و شوق بیشتری اقدام کنند. نیاز به چنین جشنوارهای حس میشد، برای مثال در سینما جشنوارههای مهم داریم اما نیاز به این حرکت در حوزه شعر حس میشد.»
جشنواره در دو بخش مستقل فارسی و انگلیسی برگزار میشود
علی فروزانفر دیگر سخنران این نشست با اعلام اینکه جشنواره به مرحله اختتامیه رسیده، توضیح داد: «اختتامیه ۹ شهریور در سالن سوره حوزه هنری برگزار میشود. مجموع جوایز از اول تا دهم، در هر بخش بالغ بر ۱۱ هزار و ۵۰۰ یورو است. جوایز به یورو یا معادل ریالی آن پرداخت خواهد شد، یک تندیس برای جشنواره طراحی شده که آستان نام دارد. در مراسم اختتامیه از کتاب مجموعه آثار رونمایی میکنیم، کتاب بخش فارسی آماده شده و در مرحله چاپ است، کتاب بخش انگلیسی باید مراحلی را طی کند.»
ماهیت و کارکردهای اجتماعی خط در گفت و گو با کاوه تیموری
هنر خوشنویسی در مسیر نقش آفرینی های جدید
پرویز براتی: کاوه تیموری خط نستعلیق مینویسد؛ شیرینترین خط فارسی که آن را «قدسی و معنوی» و با ارزش بالای زیباشناختی میداند. این هنرمند پرکار که اخیراً هم نمایشگاهی با نام «سلام بر مدافعان سلامت» در مؤسسه صبا برگزار کرده، به نقشآفرینیهای تازه برای هنر خوشنویسی در متن اندیشه اجتماعی نیز قائل است. گفتوگوی حاضر درباره پایبندی به دستاوردهای سنت خوشنویسی است که استاد تیموری آن را سرمایه بزرگ هنری میداند و معتقد است حفظ دایره سنت در خوشنویسی و درک صحیح از آن میتواند نقطه عزیمت برای نوآوری باشد.
شما همواره ارزش و اعتبار خاصی برای خوشنویسی قائل بودهاید. این بدین مفهوم است که خطنویسی به مثابه حرفه، در کنش هنری شما ارجحیت دارد؟
در خوشنویسی یک تقسیمبندی دارم و خوشنویسان را به چهار سطح تقسیم میکنم؛ یکی مقلدین، که کارشان تقلید خط استادان است. یکی نظیرهنویسان که خطی را مثل دیگری مینویسند؛ دیگر تلفیقینویسان که چند جریان خط را مطالعه کرده و به تسلطی میرسند و خودشان به شیوه تلفیقی کار میکنند. دسته چهارم در اوج هرم خوشنویسی هستند که مستقلنویسها نام دارند. مستقلنویسها در حال حاضر به تعداد انگشتان دو دست هم نمیرسند. اینها یک شیوه هندسی قوی دارند و به قول معروف «نه کس بدو شبیه است، نه او به کس». مستقلنویسان شمار محدودی هستند که اصطلاحاً در خوشنویسی به مقام میرسند. بنده تا مرحلهای مقلد بودم و بهمرور نظیرهنویسی کردم و الان در جد و جهدی هستم که به راه تلفیق میروم و مایههایی از خطوط قدما مرا رها نکرده است. در واقع در حال کشف خوشنویسی از نو هستم.
مثلاً خطوط کدامیک از قدما؟
ببینید، ما باید صفات را از قدما بگیریم؛ مثلاً یکی از ویژگیهای میرعماد صافی در خط است یا میرحسین تُرک دارای تونالیتهای در اجرای سیاهمشقها هستند. میرزا غلامرضا، صفت شجاعت و شوریدگی در سیاهمشقهای خود دارند و دیگران هم به همین ترتیب. موضوع این است که بتوانیم این صفات زیباشناختی را با دریافت امروزی در خط انعکاس دهیم.
معماری حروف برایتان مهم است؟
معماری حروف یک بخش است. معماری حروف را ما از معاصرین میگیریم. اما در خوشنویسی معاصر اشکالاتی وجود دارد. خوشنویسی معاصر بهجهت شتاباننویسی که در دورهای برای خدمت در چاپ به وجود آمد، قدری زمخت شده است. یعنی ما همهچیز را در لایهای از مرکب پنهان میکنیم. لذا آن تندوتیز نوشتن قدما در کار معاصران کمتر دیده میشود. البته هستند برخی از معاصران هوشمند که خوشبختانه جریانسازی کردهاند تا جریان خوشنویسی معاصر ارتقا پیدا کند و اینها را در تقسیمبندی «قدیمنویسان معاصر» نامیدهام. بدیهی است این جریان میتواند از سرچشمه سنت سیراب شده و ثمرش در دوره معاصر، خطی چشمنواز باشد.
به سیراب شدن از سنت اشاره کردید. این در حالی است که برای برخی معاصران خطنویسی به عنوان شغل یا صناعت ناگوار است.
سؤال خوبی است و ما را میرساند به این نقطه که باید در دوره معاصر چگونه نقشآفرینی کنیم تا بر این نگرش غلبه یابیم؟ ما موظفیم واکاوی کنیم تا ببینیم از کجا به این نقطه رسیدیم؟ شما سازمان تولید کتاب را زمانیکه در کتابخانه بزرگان نسخهپردازی میکردند در نظر بگیرید؛ برای مثال در کتابخانه شاهرخ در هرات سازمانی بوده که مطالب توسط کاتبان نوشته میشده است. کاتبان الزاماً خوشنویسان تراز اول نبودند، اما کارکرد اجتماعی داشتند؛ کارکرد اجتماعی یعنی نسخهای از کتاب معتبر، علمی، ادبی یا آموزشی میآمده و خوشنویسان آن را استنساخ میکردند. این کتاب صحافی میشد و شما نباید تعجب کنید که ما بازاری به نام بازار وراقان داشتیم؛ که در آن بازار هم کتاب نو و هم دستدوم عرضه میشد. وقتی جلوتر میآییم به دوران قاجار میرسیم که چاپ سنگی میآید. به یکباره نسخهای به تعداد بالا و با چاپ سنگی منتشر میشد. در این زمان آهستهآهسته روزنامه هم میآید، روزنامه هر روز یا هر هفته منتشر میشد؛ به همین دلیل کاتب باید مینوشت و در اسرع وقت نوشته او منتشر میشد. کمکم چاپ سربی میآید که فرایند آن نیازمند حروف نسخ صنعتی است. دیگر نیازی به آن کاتب نیست که بیاید و کارکرد اجتماعی را برعهده بگیرد. پس آن صناعتی که شما اشاره کردید، زمانیکه چاپ سنگی و چاپ سربی میآید، اصطلاحاً در جامعهشناسی دچار مرگ شغلها میشود. ما با مشاغلی چون لبافی مواجهیم که زمانی یک شغل بوده اما دیگر امروز شغل نیست. آن کاتبان هم دیگر از آن کارکرد اجتماعی میافتند. اما نوع دیگری از خوشنویسی داشتیم که زیبانویسی نام داشت. نسخه کتاب مناجات خواجه عبدالله انصاری به خط میرعماد و موارد فراوان دیگر، نمونهای از این زیبانویسیها است. در همین نسخه مورد اشاره، کشیدههای طولانی وجود دارد و در 12 صفحه تنظیم شده است. هرقدر فکر میکنم این 12 صفحه کارکردش چه بوده با مطالعه و جمعبندی قرائن به این فرضیه میرسم که میرعماد براساس سفارش، این 12 صفحه را به عنوان «نسخه شاهخوان» کتابت کرده است. نسخه شاهخوان نسخهای بوده که شاه هنگام خواب مطالعه میکرده یا کتابخوان آن را آرامآرام میخوانده تا شاه خوابش ببرد! چون بحث ما الان این نیست از این موضوع عبور میکنم؛ ولی باید بگویم خیلی از این جزوات کوچکی که آماده میشده چنین کارکردی داشته و زیبا و فاخر بوده است.
این زیبایی که میفرمایید بهلحاظ فرمی چه ویژگیهایی داشتهاست؟
بهلحاظ فرمی بینظیر بوده؛ ولی ما فقط نباید به فرم توجه کنیم؛ ما روح خط را باید در نظر داشته باشیم. بدیهی است که یک فرم بیرونی و درونی داریم. سازگاری در درون و برون اثر خطی، با معیارهای زیباشناختی قابل بررسی است.
چرا سیاهمشق را استثنا میدانید؟
روشن است. چون سیاهمشق «جوهره ناب خوشنویسی» است. سیاهمشق سرمنشأ هنر پیشرو خوشنویسی است. هنر خوشنویسی و نظام هندسی صیقلیافته آن را بهراحتی به دست نیاوردهایم که بخواهیم از آن انفصال پیدا کنیم. حتی الان مدرنترین هنرمندان نقاشیخط هم شبها به تمرین مفصل سیاهمشق میپردازند تا سرچشمه اصلی سنت را برای امروزی کردن آثار خود حفظ کنند.
یعنی حتی اگر هم در ظاهر اعتقادی به خوشنویسی سنتی نداشته باشند اما در خفا این دلبستگی را دارند؟
نه، اتفاقاً خوشنویسی خودش یک شاخصی است که اگر کسی یک درصد به آن تعلقخاطر نداشته باشد، خط شما را دفن میکند. مگر میشود شما به خط علاقه نداشته باشی و نقاشیخط کار کنی؟! خط باید در شما حلول کند؛ تا جایی که بعضی اوقات خود شما خط میشوی! اتفاق وحشتناکی میافتد که آنقدر خط و زندگیت درهم گره میخورد که شخصیتت با خطت به یک اتحاد و یگانگی میرسد. یادش به خیر، استاد حسن میرخانی، استاد وارستهای بود که چنین جایگاهی را تجربه کرده بود.
چرا خوشنویس امروز مسائل روز را به مخاطب و جامعه نشان نمیدهد؟
من همین الان کتابی را به شما نشان میدهم که خوشنویس برجستهای زیباترین مفاهیم صلح در زبان نویسندگان بزرگ را با نستعلیق خطاطی و همهجا هم منتشر کرده است. ببینید، قرار نیست همه بارها را خوشنویسی بر دوش بکشد! امکان دارد سی اثر در باب صلح کار شود و شما یکبار بخوانید و یک درجه مهربانتر شوید، یک درجه جهان به سمت تفاهم برود. قرار نیست ما 99 درصد رسالت اجتماعی و هنری را بر گُرده خوشنویسی بگذاریم. این کار شدنی نیست و خوشنویسی باتوجه به ویژگی ادبی و هنری، توان آن را ندارد.
درباره رویکرد اجتماعی به خوشنویسی که نتیجه آن نمایشگاه «سلام بر مدافعان سلامت» بوده، نکاتی را بفرمایید.
ما وظیفه داریم که برای خوشنویسی نقشآفرینیهای تازه انجام دهیم. برای این نقشآفرینیهای تازه گریزی نیست که اتاق فکری وجود داشته باشد تا ببینیم خوشنویسی چطور میتواند در طول زمان تداوم یابد. اگر کارکردگرا باشیم باید یک علامت سؤال بزرگ بگذاریم که خوشنویسی در دوران معاصر که کارکردهای گذشته را ندارد چطور میتواند نقشآفرینی کند؟ ما باید نقش خط را که زمانی در متن اندیشه اجتماعی بوده تا اندازهای بهروز کنیم. معتقدم تلاشهای فردی جواب میدهد. حال که واحدهای تعلیمی نمیتوانند وظیفه خود را درست انجام بدهند، از قشر خوشنویسان مستقل بهره بگیریم تا به همافزایی در زمینه موضوعات مختلف برسیم. خوشنویسان باید مضامین اجتماعی را در لباس خط فاخر و تذهیب زیبا پیاده کنند. این قطعاً در تغییر نگرش مخاطب مؤثرتر است. خوشنویسان باید روی نهادهای اجتماعی کار کنند و به وسیله خط مقولاتی چون کار، امید، ارزشهای مهم مثل مهربانی، اخلاق، صلح و... را ترویج کنند. اینها به دوام هنر خوشنویسی کمک میکند.
پیمان جبلی تأکید کرد
صداوسیما پشتیبان و حامی پلتفرمهاست
پیمان جبلی، رئیس سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی، عصر سهشنبه به همراه سعید مقیسه، رئیس سازمان تنظیم مقررات صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی (ساترا) به منظور بررسی عملکرد وظایف این سازمان در حوزه تنظیمگری و نظارت بر پخش و انتشار محتوای فراگیر صوت و تصویر در بستر فضای مجازی، میهمان کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی بودند.
جبلی در حاشیه این نشست و در جمع خبرنگاران، مجلس و بویژه کمیسیون فرهنگی را خانه دوم صداوسیما دانست و گفت: «خود را موظف میدانیم که هر چند وقت یکبار برای ارائه گزارش و دریافت ملاحظات و توضیحات نمایندگان و اعضای کمیسیون فرهنگی به مجلس بیاییم.»
او ادامه داد: «سازمان صدا و سیما خود را پشتیبان و حامی پلتفرمها و البته ناظر بر تولید و پخش محتوای صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی میداند.»جبلی با اشاره به بررسی عملکرد و وظایف سازمان تنظیم مقررات صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی در این جلسه، تصریح کرد: ما میتوانیم تولید محتوای نمایشی در بسترهای فضای مجازی را یک ظرفیت بالقوه فرهنگی و روبهجلو برای جامعه تلقی کنیم.او خاطرنشان کرد: «وظیفه قانونی صدا و سیما و ساترا این است که این ظرفیت بالقوه را با حمایت از پلتفرمها و نظارت بر فعالیت و تولید محتوای نمایش خانگی، بالفعل کنیم.»رئیس سازمان صدا و سیما گفت: «تلاش میکنیم تا حمایتمان از تولیدکنندگان محتوا در فضای مجازی در بخش خصوصی را تقویت کنیم و همچنین فعالیتها در بخش خصوصی را به یک مکمل مدیریت فرهنگی جامعه تبدیل کنیم.»او تأکید کرد: افزایش هر چه بیشتر ضریب نفوذ پلتفرمهای تولیدکننده محتوای فاخر فرهنگی، به معنی این است که ضریب نفوذ رسانه ملی در جامعه گسترش یافته است. /مهر
اعلام آمار مجوزهای دفتر موسیقی در تیرماه
دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در تیرماه ۱۴۰۱، مجوز ۲۵ تکآهنگ، ۴ آلبوم موسیقی و ۸ اثر تصویری را صادر کرده است.تمامی تکآهنگهایی که در تیرماه مجوز گرفتند در حوزه موسیقی پاپ بودند و از بین آلبومهای مجوزگرفته در این ماه، یک آلبوم موسیقی پاپ، دو آلبوم موسیقی محلی و یک آلبوم موسیقی کلاسیک بوده است.گفتنی است، برای این آثار صرفاً مجوز انتشار صادر شده و زمان انتشار آن در اختیار مالک اثر است.در این ماه ۴۰ مجوز اجرای صحنهای نیز صادر شد که ۲۴ اجرا به موسیقی پاپ، ۲ اجرا به موسیقی سنتی، ۶ اجرا به موسیقی تلفیقی، ۲ اجرا به موسیقی محلی و ۶ اجرا به موسیقی کلاسیک اختصاص داشت. دفعات اجرای صحنهای در تیرماه نیز به ۶۸ اجرا رسید.با توجه به تفویض اختیار در بخش اجرای صحنهای به اداره کل ارشاد استانها، این آمار فقط مربوط به مجوزهایی است که توسط دفتر موسیقی صادر شده است.بدین ترتیب در چهار ماه ابتدایی سال، دفتر موسیقی مجوز ۲۵ آلبوم، ۱۰۵ تکآهنگ و ۵۹ آثار تصویری و همچنین ۱۶۶ اجرای صحنهای را صادر کرده که با این آمار، مجموع دفعات اجرای صحنهای به ۳۹۶ اجرا رسید./روابط عمومی
ثبتنام کارگاههای سینمایی در «تصویر دهم»
کارگاههای آموزشی رویداد فیلم کوتاه «تصویر دهم» با حضور مجید مجیدی، سیدرضا میرکریمی، کمال تبریزی و محمدحسین مهدویان به صورت حضوری و آنلاین برگزار میشود. طبق گفته محمد رهبر، دبیر سومین رویداد فیلم «تصویر دهم»، کارگاه آموزشی دو روزه از ایده تا اجرای فیلم کوتاه به همت این رویداد در روزهای پنجشنبه و جمعه ۲۰ و ۲۱ مردادماه به مدت ۱۴ ساعت به صورت حضوری و آنلاین برگزار میشود. سرفصلهای دوره آموزشی «تصویر دهم» به شرح زیر است: کلاس اول با تدریس مجید مجیدی: سفر نویسنده از مضمون تا داستان، کلاس دوم با تدریس سیدرضا میرکریمی: انتخاب داستان و انتخاب فرم، کلاس سوم با تدریس کمال تبریزی: کارگردانی، از انتخاب بازیگر تا کار با بازیگر، کلاس چهارم با تدریس محمدحسین مهدویان: کارگردانی، از دریچه دوربین. گفتنی است مهلت دریافت آثار سومین رویداد فیلم کوتاه عاشورایی «تصویر دهم» با مدیریت مجید مجیدی و دبیری محمد رهبر تا ۳۱ شهریورماه در دو بخش فیلم کوتاه و ایدههای داستانی ادامه دارد./روابط عمومی
رونمایی از مستند «سَرپَتیها» همزمان با سالروز مشروطه
مستند پژوهشی، تاریخی «سَرپَتیها» تازهترین ساخته کیوان مهرگان پنجشنبه 13 مرداد 1401همزمان با سالروز صدور فرمان مشروطیت در مدرسه فیلمسازی هیلاج رونمایی میشود. این مستند با نگاهی تحلیلی به رویدادهای مشروطه در پی یافتن نقش کرمانشاه در تاریخ مشروطه ایران است. نام فیلم از رمز آخرین عملیات مشروطهخواهان در کرمانشاه برداشته شده که منجر به شهادت یارمحمد خان کرمانشاهی شده و در زبان کردی به معنای«سر برهنه» است. پژوهش این فیلم در سال 1400 آغاز و فیلمبرداری آن از اوایل سال 1401 در کرمانشاه و تهران انجام شد. در این فیلم با زمینه شکلگیری انقلاب مشروطه در کرمانشاه، نقش ایلات و علت فراموش شدن نقش کرمانشاه در تاریخ تحولات انقلاب مشروطه آشنا میشویم. حاتم قادری، سعید لیلاز، فیاض زاهد، ابراهیم توفیق، محمدعلی سلطانی، اردشیر کشاورز، روحالله بهرامی، علیرضا گودرزی، محمدحسین شیریان، اردشیر پشنگ و هرمز بیگلری از جمله کسانی هستند که در این فیلم حضور دارند. /روابط عمومی