گاردین (انگلیس)
فرانسه در اعتراض به لغو قرارداد
48 میلیارد پوندی ساخت زیردریاییهای دیزلی برای استرالیا در سایه مذاکرات پنهانی این کشور با انگلیس و امریکا برای دریافت تکنولوژی هستهای و ساخت زیردریایی با سوخت اتمی از ایالات متحده، نشست این هفته وزیر دفاع خود با همتای انگلیسیاش را برگزار نکرد. لندن، میزبان این مذاکرات دو روزه بود.
واشنگتن پست (امریکا)
«جو بایدن» در راستای احیای سیاست سلف خود در اخراج پناهجویانی که از مرز مکزیک وارد امریکا شدهاند، دستور اخراج صدها مهاجر اهل هائیتی را داده است. با اجرای سیاست پرانتقاد «بایدن»، این مهاجران که اغلب از مکزیک، امریکای جنوبی و مرکزی به تگزاس وارد شدهاند، مجبور به بازگشت به زادگاهی هستند که سالها از آن دور بودهاند.
چاینادیلی (چین)
«شی جین پینگ» بر تقویت روابط میان چین و کشورهای امریکای لاتین تأکید و اعلام کرد تلاشهای پکن برای کنترل شیوع کرونا و بهبود شرایط اجتماعی اقتصادی این منطقه تداوم خواهد داشت. رئیسجمهوری چین، پیام خود درباره عزم کشورش برای این همکاری را در سخنرانی ویدیویی نشست سران کشورهای عضو انجمن امریکای لاتین و کارائیب بیان داشت.
مجمع عمومی؛ از رکود کرونایی تا بازگشت طالبان
بنفشه غلامی/ هفتاد و ششمین مجمع عمومی سازمان ملل امروز در حالی آغاز به کار می کند که سایه کرونا بر این اجلاس کمرنگتر از سابق شده است. با این حال کرونا همچنان یکی از موضوعات اصلی مجمع عمومی سازمان ملل در سال 2021 خواهد بود. همان طور که افغانستان، محیط زیست و بازگشت امریکا به روال پیش از دونالد ترامپ از دیگر مضامین اصلی سخنرانیها هستند.به گزارش سایت شبکه خبری «سی ان ان»، به نظر میرسد در شرایط فعلی ساکنان کره زمین، بیش از آنکه به صلح جهانی و دیگر آرزوهای دست نیافتنی بیندیشند، خواهان پایان گرفتن پاندمی کرونا هستند که در آستانه دوسالگی است. با این حال نگرانی نیویورکیها بابت کرونا در ایام برگزاری مجمع عمومی از مدتها پیش از برگزاری مجمع جای بحث فراوان شده بود.
خوش آمدید اما بهتر است نیایید
مسئولان شهر نیویورک چند ماه پیش از سران سازمان ملل خواسته بودند، نشست امسال مجمع عمومی را نیز همچون سال گذشته به صورت مجازی برگزار کنند. آنان تأکید کرده بودند که با وجود شیوع کرونا، برگزاری مجمع عمومی نه تنها برای میهمانان این نشست که برای مردم نیویورک هم خطرآفرین است. به گزارش «پس بلو» سایت وابسته به سازمان ملل که اخبار این سازمان را منتشر میکند، بعد از سکوت سازمان ملل مقابل این درخواست، نماینده امریکا در سازمان ملل، در نیمه ماه اوت (یک ماه پیش) نامهای برای نمایندگان 192 کشور عضو این سازمان ارسال کرد و در آن به آنها بابت حضور در نشست مجمع عمومی خوشامد گفت اما در عین حال به نوعی از آنها خواست در این مجمع عمومی حضور مجازی داشته باشند. او در این نامه از نمایندگان کشورها خواست، فایل تصویری سخنرانهای خود را به مجمع عمومی سازمان ملل تحویل دهند. با این حال طبق آنچه که در روزهای گذشته اعلام شده 83 رئیس دولت، 43 نخست وزیر، سه معاون نخست وزیر و 23 وزیر امور خارجه شخصاً در مجمع عمومی سخنرانی میکنند. به گزارش «رویترز»، امریکا اعلام کرده است که تمامی دیپلماتهایی که تصمیم به حضور فیزیکی در نشست دارند، تحت پروتکلهای بهداشتی وارد مجمع خواهند شد. به همین دلیل نیز یک دستگاه ون در خارج از مقر سازمان ملل مستقر می شود تا ضمن انجام تستهای رایگان، خدمات احتمالی را ارائه دهد. اما همین تدابیر باعث شد تا آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل از موقعیت استفاده کرده و بگوید: «همین امر نشان
می دهد جهان تا چه حد درگیر نابرابری واکسیناسیون و تدابیر بهداشتی است.» و البته دبیرکل سازمان ملل که در تلاش است سران کشورها را متقاعد کند تا پایان نیمه اول سال آینده 70 درصد مردم جهان را مقابل کرونا واکسینه کنند، چندان پر بیراه نمیگوید، جدیدترین آمارها نشان میدهد، بیش از 70 درصد دوزهای واکسن کووید 19 در جهان تنها در 10 کشور تزریق شده است. در این بین از 5.7 میلیارد دوز واکسن تزریقی، سهم افریقا تنها دو درصد بوده است.
افغانستان، سرزمین درد و رنج
هفتاد و ششمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل امسال در حالی برگزار میشود که کمتر از یک ماه قبل جهان شاهد وقوع یک دوربرگردان تاریخی در افغانستان و بازگشت طالبان به قدرت بود. به گزارش سایت خبری تحلیلی «نایکی»، از همین رو مسأله افغانستان و نگرانیها درباره مردم این کشور، یکی از مهمترین مسائلی خواهد بود که در نشست مجمع عمومی درباره آن سخنرانیها خواهد شد. زنان و اقلیتها در مرکز این نگرانیها هستند.
با این حال در آستانه یک ماهه شدن حاکمیت طالبان بر افغانستان شاهد آن هستیم که کشورهای بزرگ هر چند هنوز حکومت طالبان بر افغانستان را به رسمیت نشناختهاند اما از تعامل با طالبان سخن میگویند. در این بین چین و روسیه خواهان حرکت طالبان به سویی هستند که خلأ قدرت در افغانستان را برطرف کنند.
شرایط اقلیمی
یکی دیگر از مسائلی که سالها است، در مرکز توجه جهانی قرار دارد اما تا کنون جهان به توفیق بزرگی درباره آن دست نیافته است، مسأله گرم شدن کره زمین و تغییرات اقلیمی است که امسال نیز یکی از مباحث اصلی مجمع عمومی سازمان ملل است. به گزارش «سی ان ان»، در یک سالی که گذشت، در جای جای کره زمین شاهد آتش سوزیها، سیلها و فرونشستهایی بودیم که همگی از پیامدهای مرگبار گرم شدن کره زمین هستند. براساس گزارش جدیدی که توسط کنوانسیون تغییرات اقلیمی سازمان ملل منتشر شده است، کره زمین در حال گرم شدن تا 2.7 درجه سانتیگراد است که 1.5 درجه بیشتر از آن چیزی است که دانشمندان معتقدند، عواقب مرگباری را به دنبال خواهد داشت.
بازگشت امریکا
اما نشست امسال بیش از هر کس برای یک نفر اهمیتی ویژه دارد: رئیس جمهوری امریکا. جو بایدن که این نخستین حضور او در مجمع عمومی سازمان ملل در کسوت رئیس جمهوری امریکا است، به شرکای اروپایی خود که از اقدامات خود محوری دونالد ترامپ به ستوه آمده بودند، وعده بازگشت امریکا را داده است. بنابراین همان طور که «فارن پالیسی» نوشته، بایدن که به خاطر خروج بد از افغانستان با بحران اعتبار بینالمللی روبهرو است، قصد دارد از این نشست استفاده کند تا خاطرات بد شرکای اروپایی امریکا از دوره ترامپ را از یاد آنان ببرد. اما این در حالی است که کمتر از یک هفته پیش با امضای قراردادی دفاعی با استرالیا، موجب خشم فرانسه شده است.
پیروزی حزب حامی پوتین در انتخابات دوما
شمارش آرای اولیه انتخابات پارلمانی روسیه، پیشتازی مطلق حزب «روسیه متحد» وابسته به «ولادیمیر پوتین» را نشان میدهد. بهگزارش «یورونیوز»، این انتخابات از جمعه 17 سپتامبر آغاز شده است و حزب «روسیه متحد» با شمارش بیش از 85 درصد آرا با کسب دستکم 315 کرسی از 450 کرسی دوما، توانست آرای اکثریت را در انتخابات پارلمانی روسیه حفظ کند. حزب روسیه متحد که اینک اکثریت مطلق مجلس روسیه را در دست دارد سال گذشته به پوتین کمک کرده بود تا طرح اصلاح قانون اساسی را که مجوز نامزدی او در انتخابات ریاست جمهوری را ایجاد میکرد، به سرانجام برساند. اما انتخابات اخیر روسیه نیز باوجود منع حضور منتقدان سرشناس ولادیمیر پوتین، با حواشی متعددی از تخلفات انتخاباتی همراه بود اما کمیسیون انتخابات مرکزی روسیه با رد تخلفات گسترده انتخاباتی اعلام کرد، گزارشهای منتشر شده بخشی از اقدامات عوامل خارجی است که از خارج از کشور تأمین مالی میشوند.
خاطرات یک دیپلمات
روایت گمشده
فاروق الشرع / وزیر خارجه سابق سوریه
مترجم: حسین جابری انصاری
سفر بیکر به دمشق
جرجیان سفیر امریکا هنگامی که در ملاقات ۱۴ ژانویه ۱۹۹۱ با من، پیام اسد به بوش را تحویل گرفت، با گفتن اینکه زمان پیام، بسیار ویژه است و آنسان که گویی گنجی در دست دارد، شتابان به سوی سفارت کشورش رفت. هنگامی که پیام اسد را تحویل او دادم، مردمک چشمانش در حالی که داشت از حدقه درمیآمد با سرعت از چپ به راست میرفت تا به صفحه پسین پیام برسد و جمله «بله، در کنفرانس صلح شرکت میکنیم» را ببیند. جرجیان ابراز تمایل کرد کاش نامه را شخص رئیس جمهوری اسد به او تحویل داده بود. اما با اجازهای که به او دادم، اعلام کرد پیام را در دیدار با رئیس جمهوری اسد گرفته است. پاسخ ما مبنی بر موافقت با کنفرانس صلحی که بینالمللی- نه منطقهای- بود، حکومت شامیر را در برابر امریکاییها و افکار عمومی بینالمللی در تنگنای شدیدی قرار داد. اسرائیل تا آن هنگام بهانهجویی میکرد که عربها و به شکل مشخص سوریه - نه اسرائیل - کنفرانس را نپذیرفتهاند، اما اینک توپ در زمین اسرائیل قرار گرفته بود. بیکر عملاً نیز نتوانست موافقت حکومت اسرائیل با برگزاری کنفرانس را پیش از اول آگوست ۱۹۹۱ دریافت کند. این موافقت البته تنها با حضور در کنفرانس بود تا موج سر و صداها و انتقادها از اسرائیل را خاموش کند و به معنای موافقت با بنیانهای کنفرانس و تضمینهای امریکایی آن، نبود.
تضمیننامه
اصرار ما بر ارائه «تضمین نامه» از سوی امریکا، ناشی از نگاهی واقعبینانه و چکیدهاش این بود: نیروی پیشران امریکایی کنفرانس صلح، ممکن است تنها در اندازه برگزاری کنفرانس از حرکت بازایستاده و فشار ویژهای بر اسرائیل برای رسیدن به نتایج ملموس در زمینه روند صلح وارد نکند. در همان زمان در توضیح علت این اصرار سوریه در یک کنفرانس مطبوعاتی، نکتهای گفتم که در ملاقاتهای خود با بیکر نیز میگفتم: «ما به دنبال گرفتن تضمینی از ایالات متحده هستیم که این کشور ملتزم به اجرای دو قطعنامه ۲۴۲ و ۳۳۸ در چهارچوب کنفرانس صلح است» زیرا «مایلیم شرکت ما در این کنفرانس، در روشنای میانه روز و نه در تاریکی باشد و بتوانیم نوری در پایان تونل ببینیم.» بیکر در ۱۵ اکتبر ۱۹۹۱ به دمشق آمد. این هشتمین سفر زنجیرهای او به منطقه از هنگام یورش عراق به کویت و ششمین سفر او از پایان جنگ دوم خلیج فارس بود. اما با بالاگرفتن فشار امریکا بر حکومت شامیر از طریق تعلیق اعتبار اسنادی قرض ۱۰ میلیارد دلاری اسرائیل برای ساخت شهرکهای جدید یهودی در سرزمینهای اشغالی عربی، از دیگر سفرهای او بازشناخته شد. فشار امریکا بر اسرائیل، تأثیر مثبت خود را بر ما گذاشت اما نه آنچنان که مست این اقدام شویم، زیرا درباره عمق روابط امریکا و اسرائیل دچار توهم نبودیم. ما همچنان به این فرضیه واقع بینانه باور داشتیم که ماهیت روابط ویژه میان ایالات متحده و اسرائیل میتواند منجر به این شود که کنفرانس برگزار و افتتاح شود، اما کاری برای رسیدن به نتایجی که برای آن برگزار شده یعنی عقبنشینی اسرائیل از سرزمینهای اشغالی عربی و اجرای قطعنامههای ۲۴۲ و ۳۳۸ انجام نشود. اینها البته مواضعی بود که شخص رئیس جمهوری امریکا در مارس گذشته در برابر کنگره این کشور اعلام کرده بود. کنگرهای که میدانستیم در هیچ شرایطی علیه منافع اسرائیل اقدام نخواهد کرد.