نمایش نسخه با کیفیت کلاسیکهای درخشان با روایتهای دست اول
از مصایب «دختر لر» و «بدوک» تا رازی که کیانوش عیاری افشا کرد
گروه فرهنگی/ یکی از بخشهای جذاب جشنواره جهانی فیلم فجر در دورههای اخیر نمایش نسخههای مرمت شده آثار کلاسیک سینمای ایران است. نمایش کلاسیکهای ایرانی هم ارزش آموزشی و هنری قابل توجهی برای سینمادوستان و دانشجویان دارد و هم فرصتی برای خاطرهبازی و تماشای نسخهای با کیفیت از فیلمهاست. مهمتر از همه نمایش نسخههای مرمت شده تلاشی است برای دیده شدن همه سینماگرانی که اعتبار و جایگاه امروز سینمای ایران بدون هنر آنها قابل تصور نیست.
این فیلمها توسط فیلمخانه ملی ایران و با همت مدیر آن لادن طاهری ترمیم و آماده نمایش میشود. اقدام ارزشمند مرمت فیلمهای مهم قدیمی سینمای ایران توسط فیلمخانه ملی ایران در این سالها بارها از سوی فیلمسازان مورد تقدیر قرار گرفته است. رخشان بنیاعتماد در زمان نمایش نسخه مرمت شده فیلم «نرگس» در خانه سینما از مدیر فیلمخانه ملی با این عبارات تقدیر کرد: «در برابر لادن طاهری تعظیم میکنم و معتقدم که او سینمای ایران را نجات داده است.»
در دورههای گذشته این رویداد سینمایی، فیلمهایی چون «دیدهبان» ابراهیم حاتمیکیا، «طلسم» داریوش فرهنگ، «جادههای سرد» مسعود جعفری جوزانی، «پرده آخر» واروژ کریممسیحی، «دونده» امیرنادری، «بازمانده» سیفالله داد، «گاو» داریوش مهرجویی، «خانه خدا» جلال مقدم و... به نمایش درآمد.
امسال نسخه رنگی «دختر لر» اردشیر ایرانی (نخستین فیلم ناطق سینمای ایران)، «بدوک» مجید مجیدی، «آن سوی آتش» کیانوش عیاری و «سفر سنگ» مسعود کیمیایی در این بخش روی پرده میروند. نمایش این فیلمها علاوه بر حظ تماشای نسخه با کیفیت، عموماً با خاطره بازی و روایتهای دست اول از ساخت فیلم همراه است. جشنواره با رونمایی از نسخه ترمیم شده «آنسوی آتش» کیانوش عیاری آغاز شد و این فیلمساز علاوه بر صحبتهایی که در این آیین مطرح کرد، در مستر کلاس جشنواره نکات جالبی درباره شرایط ساخت فیلم و روزهای سخت و ناامن اهواز در سالهای میانی دهه 60 گفت و از راز ایده گرفتن از قصه «سووشون» سیمین دانشور در «تنوره دیو» پرده برداشت. مجید مجیدی در گفتوگویی با شادمهر راستین خاطرات جالبی از مشکلات و موانع ساخت فیلم «بدوک»؛ از انگ سیاهنمایی توسط حوزه هنری و حمایتهای شهید آوینی تا مشکلات مالی و ترس و دلهره بچههای فیلم که برای اولین بار شهر را از نزدیک دیده بودند تعریف کرد. سعید عقیقی و میترا حجار در آیین معرفی فیلم سینمایی «دختر لر» از رکوردهای این فیلم و مشکلاتی که برای بازیگر نقش اصلی آن پس از اکران ایجاد شد، سخن گفتند. به گفته حجار، روحانگیز سامینژاد، اولین بازیگر زن مسلمان ایرانی با وعده ثبت شدن نامش بهعنوان اولین بازیگر زن ایرانی در تاریخ، نقش «گلنار» در این فیلم را بازی میکند، اما بعد از جدایی از همسرش و بازگشت به ایران، مورد غضب مردم ایران، حتی خانواده و نزدیکانش قرار میگیرد و تا پایان عمر، بهصورت مخفیانه زندگی میکند. در حقیقت، نام او در تاریخ هنر ایران ثبت شد، اما بهای سنگینی برای آن پرداخت کرد.
علاوه بر سینمای ایران، فرصت تماشای نسخه مرمت شده برخی آثار کلاسیک سینمای جهان هم از راه رایزنی با کمپانیهای مختلف دنیا فراهم شده است. امسال «چهارصد ضربه» نخستین فیلم بلند فرانسوا تروفو در مقام یکی از آثار آغازگر موج نوی سینمای فرانسه، «کودکی ایوان» آندری تارکوفسکی، «نان روزانه ما» کینگ ویدور و «سفر هوایی من به ایران» والتر میتل هولتسر از سوئیس و«ایران، پرشیای نوین» استیفن ناینمن و... از جمله این آثار است که نمیتوان از جذابیت تماشای نسخه مرمت شده و با کیفیت آن روی پرده عریض سینما چشم پوشی کرد.
دو صدابردار پیشکسوت در گفتوگو با «ایران» از چرایی فقدان زیرساخت صدابرداری کنسرت آنلاین میگویند
لرزش در صدای پنهان موسیقی
ندا سیجانی
خبرنگار
برگزاری چند کنسرت آنلاین ویژگی مشترکی داشت و آن عدم کیفیت صدا بود. درواقع کمتوجهی به صدابرداری مشکل امروز و دیروز نیست. مشکلات صدابرداری در کنسرتهای اخیر به اضافه مشکلات اینترنتی باعث شده که زحمات هنرمندان به خوبی شنیده نشود. به سراغ دو هنرمند رفتیم و در مورد این مشکل گفتوگو کردیم.
بهره نبردن از تجربه استادان و کارشناسان کاربلد
محمدرضا جعفری بهنام صدابردار باسابقه کشورمان سالها به همراه ارکســـــــــتر ســـــمفونیک همــــدوش رزمندگان جنگ صدابرداری آثار آن دوران را انجام داده و همچنان عاشقانه به کار خود ادامه میدهد.
جعفری بهنام مخالف اجرای کنسرت بهصورت آنلاین است و معتقد است که این روش اجرا، حس و انرژی خوبی در مخاطب و خواننده ایجاد نمیکند به همین دلیل بر این نظر است که برگزار نشدن آن بهتر از اینگونه اجراست. او ضعفهایی که در بخش صدابرداری بخصوص در بخش آنلاین وجود دارد را نتیجه بیتجربگی برخی از دوستان نسل جوان میداند که شاید غرور و تکبر به آنها اجازه نمیدهد از تجربه اساتیدی که در این زمینه بیشتر تبحر دارند استفاده کنند.
او نکته دیگری را در بیکیفیتی صدای کنسرت مهم دانست: «نکته دیگر انجام تمرینات بیشتر است که میتواند بسیار اثرگذار باشد.» این صدابردار حدود 47 سال است که در عرصه صدابرداری فعالیت میکند و در محضر بزرگانی چون محمد جهانفرد، گشتاسب آریانا و امیرحسین حامی آموزش دیده است. او در ادامه بیان کرد: «شرایط صدابرداری آن دوران نسبت به امروز تغییر و پیشرفت کرده است. آن دوران که اجرای کنسرتهای استادان شهرام ناظری، محمدرضا شجریان، صدیف و... را انجام میدادم امکانات بسیار ضعیف بود و کارها بهصورت آنالوگ انجام میگرفت و به دقت بیشتری نیاز بود اما با این تفاسیر خروجی کار صداهایی به اصطلاح شیشهای، مخملی و زنده و رسا بود که در کیفیت کارها تأثیر بسزایی داشت اما باتوجه به اینکه تکنیک و فناوری پیشرفت کرده و سختی کار، آسانتر شده اما از تجربه استادان این حرفه متأسفانه بهرهای نمیگیرند. در کنار آن کلاس آموزشی هم برای صدابرداری وجود ندارد و انجام این کارها فقط در صدا و سیماست که متأسفانه تنها از کارشناسانی که خودشان در نظر دارند بهره میگیرند. بنابراین باید جوانان را دلگرم کنیم تا بهصورت تخصصی این کارها را دنبال کنند.»
دانش و آگاهی در امر صدابرداری
رحیم بقایی از پیشکسوتان صدابرداری در ایران است و صدابرداری صحنهای بسیاری از هنرمندان موسیقی ایران از جمله استادان محمدرضا شجریان، حسین علیزاده، پرویز مشکاتیان و... را در کارنامه هنری خود دارد. او بر این نظر است که امروزه اغلب کسانی که به هر شکلی در این حرفه مشغول به کار هستند به نوعی خود را صدابردار معرفی کردهاند، اما اینکه کارچگونه انجام بگیرد مهم است.
بقایی در گفتوگو با «ایران» بیان داشت: «یک صدابردار حرفهای باید آشنا و آگاه به دانش موسیقی باشد و صدای ساز و خواننده را بشناسد و بداند برای هر خواننده و هر ساز از میکروفن خاص خود استفاده کند که هنگام اجرا و ضبط انتخاب می شود. به عنوان مثال آن زمان که صدابرداری اجراهای استادان شجریان، ناظری و همچنین محمد نوری را انجام میدادم از میکروفنهای متفاوتی استفاده میکردم تا به لحاظ فرکانسی نزدیک به صدای خواننده باشد و صدای مطلوبتری بهدست آید.»
به گفته این پیشکسوت، صدابرداری در استودیو بسیار آسانتر از اجرای صحنهای است، چرا که اگر در اجرای زنده مشکلی بهوجود آید یک صدابردار آنقدر باید توانایی و دانش در این کار داشته باشد که بهسرعت این مسأله را برطرف کند اما در استودیو زمان بیشتری وجود دارد، اگرچه جای تأسف است که باید بگویم تعداد صدابرداران خوب اجرای صحنه معدود است و افراد حرفهای در این زمینه آموزش داده نشدهاند.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در پیامی رحلت آیتالله مرتضی محامی را به محضر حضرت ولی عصر(عج)، رهبر معظم انقلاب اسلامی، مراجع عظام و حوزههای علمیه، علاقهمندان و شاگردان و بیت مکرم آن مرحوم بویژه حجتالاسلام مصطفی محامی نماینده محترم ولی فقیه در استان سیستان و بلوچستان و امام جمعه زاهدان تسلیت گفت. وی با ابراز تأثر از خبر درگذشت این عالم ربانی از خداوند منان رحمت و رضوان الهی برای ایشان و صبر و اجر برای بازماندگان مسألت کرد. در این پیام سیدعباس صالحی آیتالله مرتضی محامی را «عالم عامل» توصیف و خاطرنشان کرده: «آن عالم فقید پرورش یافته حوزههای علمیه مشهد، قم و نجف بود و از محضر درسی بزرگان آن مراکز دینی بهره وافر برد و در تربیت شاگردان و ترویج معارف اهل بیت(ع) کوشید و در کنار مقام علمی و حوزوی، سجایای اخلاقی ایشان نیز زبانزد بود.» گفتنی است آیتالله مرتضی محامی از علمای مشهد بعد از عمری خدمت علمی به حوزه علمیه و تربیت شاگردان، جمعه شب در جوار حرم علی بن موسی الرضا(ع) به دیار حق شتافت./ایسنا
فیلم سینمایی «صحنهزنی» به کارگردانی علیرضا صمدی، امروز، دوشنبه ۱۰ خرداد در سانسی فوقالعاده در جشنواره جهانی فیلم فجر روی پرده میرود./ایرنا
پرویز پرستویی بازیگر و حبیب احمدزاده کارگردان فیلم سینمایی «افسانه بناسان، غول چراغ جادو» در نشست رسانهای جشنواره جهانی فجر، این فیلم را فیلمی در ستایش صلح توصیف کردند./سایت جشنواره
فیلم سینمایی «پسران دریا» به کارگردانی افشین هاشمی در بخش پانورامای جشنواره بینالمللی فیلم شانگهای به نمایش درمیآید./ایلنا
از پوستر تله تئاتر «یک آشنایی ساده» با بازی شبنم قلیخانی و ایوب آقاخانی به کارگردانی محمد قنبری رونمایی شد./ایلنا
نمایشگاهی از آثار باستانی ایران در موزه ویکتوریا و آلبرت لندن برپا شده است که تاریخ ۵هزارساله کشورمان را در معرض دید بازدیدکنندگان قرار میدهد./ایلنا