دو وجهِ دیپلماسی



کلمه دیپلماسی موجب خراش روح بخش مهمی از تندروها می‌شود. شاید بتوان
آن را مترادف با نسبت میان جن و بسم‌الله معرفی کرد، چنانکه گویی دیپلماسی یک شیوه حرام برای کسب نتایج زیانبار است. تمامی دستاوردهای دیپلماتیک را نجس و نامشروع می‌دانند. نحوه برخورد آنان با سفرهای رئیس جمهوری نشان‌دهنده حساسیت آنان بیش از هر چیز به اقدامات و سفرهای دیپلماتیک است. چه این سفر جزو سفرهای معمولی و مرسوم باشد و چه با برنامه کاری مشخص انجام شده باشد. این مخالفت دلواپسان بر چه مبنایی است؟
بر مبنای یک تحلیل خوش‌بینانه می‌توان گفت که به قول امام علی(ع) «الناس اعداء ما جهلو». مردم دشمن چیزهایی هستند که نسبت به آن جهل دارند و نا‌آگاه هستند. این گروه درک درستی از دیپلماسی ندارند. بی‌جهت نیست که رئیس جمهوری آنان هنگامی که در سازمان ملل سخن می‌گفت گویی که در یکی از شهرستان‌های ایران سخنرانی می‌کند. مخاطب او در هر دو سخنرانی یکسان بودند، چرا که مضمون و بیانش مشابه بود. در حالی که هر سخن جایی و هر نکته مقامی دارد. از این منظر دیپلماسی و موقعیت‌های دیپلماتیک برای آنان فرصتی است که حرف های داخلی خود را تکرار کنند. در حالی که این دو مقام و موقعیت جایگزین یکدیگر نیستند.
علت دوم این مخالفت قدری بدبینانه‌تر است. در واقع آنان گمان می‌کنند که باز بودن راه دیپلماسی برای حل اختلافات یا بهبود روابط بین‌المللی کشور، موجب به حاشیه رفتن این گروه تندرو می‌شود. از این‌رو حداکثر کوشش را می‌کنند تا بلکه هیچ فرآیند دیپلماتیکی جهت حل یا تخفیف مسائل در روابط بین‌المللی ایران شکل نگیرد. نفرتی که از ابتدا علیه برجام پیدا کرده بودند، محصول همین نگاه آنان به دیپلماسی است. از این نظر بزرگترین لحظه سیاسی برای آنان زمانی بود که ترامپ روی کار آمد و بر‌اساس وعده‌ای که داده بود، از برجام خارج شد. شیرینی اقدام ترامپ همچنان زیر دندان آنان است از این‌رو هیچ چیز جز موفقیت در این مسیر کام آنان را تلخ نخواهد کرد. از این حیث تفاوت چندانی با نگاه ترامپ وجود ندارد. ولی همیشه این احتمال هست که ترامپ برای حل مسأله، چاره‌ای جز بازگشت به میز مذاکره و دیپلماسی نداشته باشد و این به منزله عزای مخالفان دیپلماسی است.
آنچه که گفته شد به معنای آن نیست که دیپلماسی تنها ابزار ممکن برای حل مسائل جهانی است. دیپلماسی در واقع دو وجه دارد. وجه اول آن طریقت داشتن است. همچنان که وجود جاده و خیابان لازمه عبور سالم و مؤثر خودرو است. به عبارت دیگر هر کشوری به تناسب قدرت خود که شامل قدرت نظامی، اقتصادی، سیاست داخلی و حمایت مردمی، فرهنگی و رسانه‌ای می‌شود، در پی بهبود جایگاه جهانی خویش است. مسیری را که برای این کار باید طی کند، دیپلماسی است.
وجه دوم دیپلماسی موضوعیت داشتن آن است. در واقع خود دیپلماسی نیز یک پایه از قدرت است. بسیاری از کشورها با به‌کارگیری یک دیپلماسی خوب می‌توانند قدرت پیدا کنند. دیپلماسی انزواطلبانه در واقع نقطه مقابل دیپلماسیِ قدرت است و به تعبیری میان دیپلماسی و انزوا تعارض وجود دارد. ولی مجموعه تندروهای ایران خواهان انزوای سیاسی هستند.
یکی ازمؤلفه‌های دولت فعلی نقش فعال دیپلماسی آن است. نقشی که دوست و دشمن به آن اذعان دارند و به‌همین علت است که مخالفان دولت بیشترین تمرکز خود را علیه نگاه و رفتار دیپلماتیک این دولت متمرکز کردند و وزیر خارجه آن را بیش از هر وزیر دیگری تحت فشار قرار دادند. کافی است که دیپلماسی این دولت را با دولت پیش مقایسه کنیم تا علت این حملات حتی به برخی سفرهای معمولی و عادی رئیس‌جمهوری را بهتر درک کنیم.


آدرس مطلب http://old.irannewspaper.ir/newspaper/page/7235/1/530099/0
ارسال دیدگاه
  • ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.
  • دیدگاه ها ویرایش نمی شوند.
  • از ایمیل شما فقط جهت تشخیص هویت استفاده خواهد شد.
  • دیدگاه های تبلیغاتی ، اسپم و مغایر عرف تایید نمی شوند.
captcha
انتخاب نشریه
جستجو بر اساس تاریخ
ویژه نامه ها