جامعه سالم؛ نقش سفیران سلامت مدارس

سلمان یداللهی
مراقب سلامت مدارس
در تقویم رسمی کشور، هر سال هفته‌ اول اردیبهشت به عنوان هفته‌ سلامت در نظر گرفته شده است. هفته‌ای که قرار است در آن به موضوع سلامت، ارتقا و تأکید بر اهمیت آن، برخورداری عام، ایجاد جامعه‌‌ سالم با شهروندان سلامت محور، قدردانی از تلاشگران این راه و گرامیداشت آن پرداخته شود. شعار هفته سلامت امسال با عنوان«حمایت همگانی از مدافعان سلامت» نامگذاری شده است. انتخاب این عنوان شایسته در روزگاری که جهان بیش از گذشته به احترام این مدافعان سر تعظیم فرود آورده ‌است نشان از ارجمندی این جایگاه و پاسداشت جانفشانی آنان در مبارزه‌ای نفسگیر با دشمنی‌ به نام کروناست. خستگی امروز این مدافعان، از یک سو جدال با ویروسی‌ست که هنوز ناگفته‌ها و ناشناخته‌های بسیار دارد و از طرفی، مراقبت از مبتلایانی‌ است که حفظ جان آنان در اولویت است. امروز که خط مقدم این رویارویی، بهبود مبتلایان بسیاری را رقم زده است نباید ما را از یک واقعیت غافل کند که اگر مشارکت و همکاری مردم در این بحران با تبعیت از دستورات ستاد مقابله با کرونا در اجرای قرنطینه‌ خانگی و رعایت اصول خود مراقبتی نبود، میدان مبارزه برای مدافعان سلامت دوچندان نابرابر می شد.
از نمونه‌های موفق در این مشارکت عمومی که موجب گردید تعداد مبتلایان و قربانیان با توجه به جمعیت کشور آمار بالایی نداشته نباشد همکاری سفیران سلامت مدارس در رعایت آموزش‌های خود مراقبتی در برابر ویروس کرونا و جدی گرفتن این آموزش ها بوده است. سفیران سلامت به دانش‌آموزان داوطلب و علاقه‌مند به فعالیت‌های گروهی در برنامه‌های بهداشت و سلامت که از سوی مراقب سلامت مدرسه انتخاب می‌شوند اطلاق می‌گردد. این گروه طبق سرفصل‌هایی که از سوی دفتر سلامت وزارت آموزش و پرورش مشخص گردیده است آموزش‌های لازم را در طول سال تحصیلی فرا می‌گیرند و با انتقال این آموخته‌ها به همسالان خود، خانواده و آشنایان، دامنه فراگیری این آموزش‌ها را گسترش داده و در افزایش سواد سلامت جامعه به عنوان یک سفیر عمل می‌کنند‌. سفیران سلامت نه تنها در حوزه‌ بهداشت و سلامت که در موضوع حفظ محیط زیست، کاهش آلودگی هوا، حفظ جنگل‌ها، پسماند و موارد دیگر با اجرا و برگزاری برنامه‌های مختلف، فعالیت‌های چشمگیر و مستمری دارند. موضوع این یادداشت اما به نقش سفیران سلامت در بحران کرونا اشاره دارد‌. این گروه از دانش‌آموزان بعد از تعطیلی مدارس، با تکیه بر آموخته‌ها و آموزش‌هایی که درباره کرونا‌ و خطرات این ویروس، از مراقبین سلامت در مدرسه کسب کرده‌اند و استفاده از ظرفیت‌های هنری خود در قالب نقاشی، شعر، عکس و فیلم، به آگاهی‌بخشی و اطلاع رسانی به  همسالان خود و خانواده‌های آنان در کانال‌های مدرسه پرداخته‌اند. آثار ارزشمندی که نشان از آگاهی و درک بالای سفیران سلامت از این خطر و هشدار به بزرگ‌ترها در جدی گرفتن آن دارد. با جدی‌تر شدن بحران و تکاپوی همه دانش‌آموزان در کنار سفیران سلامت، دفتر سلامت وزارت آموزش و‌ پرورش با طراحی و اجرای نرم‌ افزار سفیران سلامت و با طرح شعار «هر دانش آموز یک سفیر سلامت»، عرصه را برای مشارکت بیش از چهارده میلیون دانش آموز در مقابله با ویروس کرونا فراهم آورد که علیرغم اشتراک‌گذاری آثار بیشتر و سوژه‌های متنوع، آن جا خیلی به چشم آمد که دانش‌آموزان با پیوستن به کارزار«در خانه می‌مانیم»، «نه به سفر» و «نه به دید و بازدید نوروزی»، نقش ارزنده‌ای در جلب حمایت اولیا برای خودداری از سفر و اجرای طرح قرنطینه‌ خانگی ایفا نمودند‌. مشارکتی که با احتساب خانواده آنان، عدد آماری قابل توجهی بوده است. اهمیت دادن به موضوع سفیران سلامت اگر در اولویت فعالیت مدارس قرار گیرد بی‌تردید در آینده شاهد نسلی از شهروندان سلامت محور خواهیم بود که در بحران‌های مشابه نسبت به رعایت اصول و مقررات بهداشت و سلامت و مشارکت در کنترل یک اپیدمی، مسئولیت ‌پذیری جدی‌تری از خود نشان خواهد داد.