نشست اتحادیه اروپا با چین برگزار شد
روی خوش «قاره سبز» به« اژدهای زرد»
زهره صفاری
خبرنگار
سران اتحادیه اروپا عصر روز گذشته بیست و دومین نشست مشترک با چین را بهمنظور تقویت روابط دو جانبه در سایه انزوای امریکا، بهصورت مجازی برگزار کردند.
بهگزارش «شینهوا»، در این نشست که نخستین جلسه سران جدید اتحادیه اروپا با چشم بادامیها و نخستین نشست بینالمللی پساز شیوع کرونا به شمار میرفت، اتهامات وارد بر چین در زمان شیوع کرونا، راههای پیشگیری و تهیه واکسن «کووید19» در اولویت بررسی قرار داشت و طرفین نیم نگاهی نیز به تقویت روابط اقتصادی، تجاری و ارتباطی، آب و هوا، امنیت و دفاعی داشتند. در عین حال موضوع سلطه چین بر هنگ کنگ و نقض حاکمیت و مسائل حقوق بشری این منطقه نیز مورد بررسی قرار گرفت.
به باور ناظران و اندیشکدههای بینالمللی اهمیت این نشست از آن جهت مطرح است که طرفین پس از رهایی نسبی از بحران شیوع با تجربه یکسانی پای میز مذاکره نشستهاند و بدون شک بهبود و تحکیم روابط دو قدرت را در آینده نوید میدهد. در حالی که «گوئتالز»، تحلیلگر مطالعات آسیایی اروپا معتقد است: «این نشست مجازی میتواند ثابت کند که مذاکرات سرمایهگذاری دو طرف در جریان است؛ اتفاقی که برای هر دو طرف سودمند خواهد بود»، «شی مینگکی»، تحلیلگر مسائل اروپا نگرانی اروپاییان را قابل درک میداند و میگوید: «روابط چین و اروپا در سالهای اخیر دستخوش چالشهای بسیاری شده است اما با این حال نتوانسته است روابط اقتصادی قوی دو کشور را با مشکل روبهرو کند.» «ایستوان اوجهلی» یکی از اعضای پارلمان اروپا و قائم مقام کمیته گردشگری نیز معتقد است: «با توجه به اینکه ماهیت تهدیدها (سلامت و حملات تروریستی و...) در جهان تغییر کرده است و ویروس کرونا ثابت کرده هیچ مرزی برای این تهدیدات وجود ندارد ضروری است که کشورها همکاریهای چند جانبه و مستحکمی را پایهریزی کنند. این امر در سایه درک تاریخ و فرهنگ، میتواند روابط بلندمدت و قدرتمندی را ایجاد کند.»
تغییر معادله قدرت در سایه کرونا
به باور ناظران آنچه که بر لزوم روابط بیشتر چین و اتحادیه اروپا صحه میگذارد، این است که بحران شیوع کرونا، معادله قدرت در جهان را تغییر داده و جهانی شدن دیگر معنی سابق خود را ندارد. بهعبارت دیگر در شرایط بحران، تقابل معنی نداشته و تنها میز مذاکره جواب میدهد. بنابراین در جهان فعلی که یک جانبهگرایی در حال گسترش است، تقویت روابط چند جانبه در بحرانهای بهداشتی و تقویت مدیریت درمان اهمیت بیشتری پیدا میکند.
به نوشته «چاینادیلی»، در این ضروریات جهانی، «شی جین پینگ» در حالی با سران اتحادیه اروپا دیدار کرد که کشورش با اتهام عدم شفافسازی در آغاز بحران کرونا مورد هجمه سنگینی از سوی سران اروپا قرار داشت. رئیس جمهوری چین برای اینکه در این شرایط منافع خود را در قاره سبز از دست ندهد، تا زمان انجام این دیدار، مذاکرات تلفنی با برخی رهبران اروپایی مانند آنگلا مرکل صدراعظم آلمان انجام داد. بواقع چین با علم به اینکه قدرت اتحادیه اروپا بزودی در اختیار آلمان قرار خواهد گرفت مذاکرات را با این کشور آغاز کرد و سپس سراغ فرانسه رفت. با این فرآیند، پیامی که رهبران چین و اروپا به جهان دادند دو جمله بود: «با وجود تفاوتها، همکاریها در سایه تقویت روابط ادامه دارد.»
آنچه مسلم است شیوع کرونا و در پی آن تلاشهای مشترک برای پیشگیری از همهگیری ویروس، ساخت واکسن و... اروپا و چین را به یکدیگر نزدیک کرد.
«دینگ چان»، رئیس مرکز مطالعات اروپایی دانشگاه فودان گفت: «در شرایط پیچیده کنونی که کرونا پوپولیسم را در بسیاری از جوامع تقویت کرده است، خروج امریکا از ساختار بهداشت جهانی، تنشها میان امریکا و چین را بیشتر کرد و همین امر میان چین و اروپا نیز فاصله انداخت بنابراین با این مقدمه میتوان مطمئن بود که این نشست در بهترین زمان برگزار شده و نتیجهاش برد- برد است.»
در این میان آنچه سران اتحادیه را به چالش کشانده است دوراهی میان امریکا و چین است و برای فرار از این شرایط منافع و ارزشهای شخصی را در اولویت روابط قرار دادهاند. این در حالی است که هفته گذشته «جوزپ بورل»، مسئول سیاست خارجی اروپا گفت: «چین یک قدرت در حال رشد در سیاست جهانی است و به همین دلیل اروپا تمایل به ارتباط با این کشور از مسائل مربوط به بحران تا آب و هوا و ارتباطات دارد. تمامی اینها در سایه یک دستور جلسه خوب میتواند روابط خوبی را در پی داشته باشد.»
کمیسیون اروپا درصدد است که دولت چین را وادار به عقب نشینی از مواضع خود در هنگ کنگ کرده و مجوز بازرسی نمایندگان حقوق بشر سازمان ملل در منطقه مسلمان نشین «ژین جیانگ» را بگیرند. این چشمانداز در حالی ترسیم شده است که اروپا بخوبی میداند هر گونه مخالفت از سوی چین در این مسیر، تبعات سنگینی بر پیکره روابط دو جانبه خواهد داشت.
دو راهی اروپا در جهان نو
سال 2020 با قواعدی خارج از نظم جهانی پیش رفت و شرایط سختی بهوجود آورد. اروپا نیز در این طوفان، گرفتار دوراهی سختی شد. شرایطی که به نوشته «فارین پالسی»، کشورهای قاره سبز را در انتخاب؛ چین بهعنوان کشوری که تابع نظم جهانی و نه قوانین است و امریکا که رئیس جمهوری آن به هیچ کدامشان اعتقادی ندارد، به چالش کشانده است. اما با وجود این، اتحادیه اروپا نمیتواند «شی جین پینگ» یا «دونالد ترامپ» را نادیده بگیرد. آنها باید برای جهانی نو برنامهریزی کنند؛ جهانی که دیگر امریکا مانع اصلی اجرای نظم بینالمللی نیست و امنیت اروپا و قدرت اقتصادی چین تحت لوای ارتش جهانی ضمانت خواهد شد. در این جهان تازه اروپا در مسیر تبدیل شدن به بازیگر مستقل بینالمللی بدون آنکه متأثر از امریکا باشد، پیش میرود تا بتواند در برابر رقبا قدعلم کرده و از منافع و ارزشهایش دفاع کند. بنابراین در این مرحله است که واکنش اروپا به اختلافاتی که با چین داشته کمرنگ شده و حتی برخی از آنها را توجیه پذیر میبیند. آنچه مسلم است تجارت با چین بویژه در پساکرونا برای اقتصاد اروپا حیاتی خواهد بود.
با این حال اگر اروپا، چین را رقیبی سیستماتیک بداند در این نشست ممکن است با تأکید بر ارزشهای خود مثلاً اعطای پناهندگی به شهروندان هنگ کنگ را مطرح کند که حقوق آنها در معرض خطر قرار دارد. درست مانند همان روشی که بوریس جانسون در انگلیس پیش گرفته است. اما ممکن است در سایه منافع اروپایی این دست مسائل مورد اختلاف را کمرنگتر ببیند و با روی گشاده از چین استقبال کند چراکه پکن در برابر خشونت و انتقاد از سیاستهایش سکوت نخواهد کرد.
سران اروپا بخوبی میدانند یکی از منافع جهانی شدن این است که اقتصاد چین به تجارت با غرب وابسته است همانطور که غرب نیز به روابط تجاری با چین تکیه دارد. صادرات چین به اتحادیه اروپا و امریکا، 20 درصد کل صادرات و 6 درصد تولید خالص این کشور را تشکیل میدهد و بههمین خاطر چین اغلب تهدید به ایجاد تنشهای اقتصادی-که در عمل بینتیجه است- میکند.
اروپا در شرایط عادی روابط نزدیکی با امریکا داشت اما وزیر خارجه این کشور در نشست اخیر توافقهای اندکی با اروپا انجام داد و مذاکرات آن با چین را نادیده گرفت. در این میان بحث اتکای نظامی اروپا به امریکا مطرح بود که با طرح ترامپ در کاهش نیروهای نظامی، سبب بیاعتمادی اروپاییها به امریکا شد. بدون شک در شرایط پساکرونا این وضعیت برای اروپا بغرنجتر نیز خواهد شد اما اروپا چارهای جز میانهداری ندارد.
ارسال دیدگاه
- ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.
- دیدگاه ها ویرایش نمی شوند.
- از ایمیل شما فقط جهت تشخیص هویت استفاده خواهد شد.
- دیدگاه های تبلیغاتی ، اسپم و مغایر عرف تایید نمی شوند.
ویژه نامه