78 سال یومیه کیهان

«ما طرفدار قدرت حکومت مرکزی و حفظ وحدت ملی و تجدد و اصلاحات هستیم... ما می‌خواهیم دولت مرکزی مقتدر بوده، اوامر او در تمام کشور مطاع و محترم باشد... ما می‌گوییم باید اصلاحات و تجددی را که اساس آن پی افکنده شده نگاهداری و استوارتر ساخت... ایران دارای حکومتی مشروطه و عدالت‌پیشه بشود.» این جملات چندخطی از اولین سرمقاله روزنامه کیهان است که به قلم عبدالرحمن فرامرزی نگاشته شده و به‌عنوان سرمقاله اولین شماره روزنامه کیهان در 6 خرداد 1321 (78 سال پیش) به چاپ رسیده است. اولین نسخه روزنامه در 4 صفحه پنج ستونی با تیراژ دو هزار نسخه و در قطع45 در 30 منتشر شد. امتیاز اولیه این روزنامه به‌ نام عبدالرحمن فرامرزی از روزنامه نویسان با سابقه آن روزگار گرفته شد ولی در واقع مغز متفکر این جریده مصطفی مصباح‌زاده (دانش آموخته دکتری حقوق) بود که روزنامه کیهان و در 1332 اولین مدرسه عالی روزنامه نگاری ایران (بعدها به دانشکده علوم ارتباطات ایران تغییر نام داد و هم‌اکنون دانشکده علوم ارتباطات علامه طباطبایی است) را پایه‌گذاری کرد. از شماره 161 کیهان عنوان صاحب‌امتیاز و مدیر مسئول روزنامه کیهان به دکتر مصطفی مصباح‌زاده تغییر پیدا کرد و نام عبدالرحمن فرامرزی به‌عنوان سردبیر چاپ شد. اولین دفتر روزنامه کیهان در سه راه امین حضور کوچه میرزا محمود وزیر در نزدیکی چهارراه سرچشمه قرار داشت و هسته روزنامه‌نگاران اولیه آن را روزنامه نویسان نشریه بهرام تشکیل دادند؛ موضوعی که عبدالرحمن فرامرزی سردبیر نشریه بهرام در سرمقاله شماره نخست کیهان هم به آن اشاره کرد:«چون نویسندگان روزنامه کیهان، همان کسانی هستند که برای مدت دو ماه نشریه «بهرام» را منتشر ساختند، گمان می‌کنم محتاج نباشند که مرام خود را از سر نو گوشزد کنند.»
بین روزنامه کیهان با پرتیراژترین روزنامه آن روزها (1321) یعنی اطلاعات از همان ابتدا رقابت سنگینی وجود داشت که بعدها در دهه 40 و بخصوص 50 به اوج خود رسید؛ دو روزنامه‌ای که هر دو با پیروزی انقلاب دولتی شدند و در حال حاضر قدیمی‌ترین روزنامه‌های کشور هم محسوب می‌شوند. روزنامه کیهان در طول بیش از 7 دهه فعالیت چندباری طعم تلخ توقیف را چشیده است که نخستین آن به 17 آذر 1321 (6 ماه و یک روز بعد از انتشار) باز می‌گردد؛ زمانی که مردم به‌ دلیل بحران‌های کشور بعد از جنگ جهانی دوم و ناکارآمدی دولت قوام، مجلس را گرفتند و قوام هم به بهانه آرام کردن فضای کشور دیواری کوتاهتر از مطبوعات از جمله کیهان ندید و تمام روزنامه‌ها را بجز «اخبار روز» که زیر نظر حسینقلی مستعان چاپ می‌شد توقیف کرد.