حمله به تاریخ ایران

رژیم بعث عراق در جنگ 8 ساله تحمیلی به هیچ قاعده بین‌المللی پایبند نبود و نمونه مهم این موضوع حمله به تاریخ ایران و آثار باستانی کشورمان در شهرهای مختلف بود؛ حملاتی که اعتراض جهانی را هم به همراه داشت و باعث شد 11 اسفند سال 1365 نماینده یونسکو (سازمان علمی، فرهنگی و آموزشی ملل متحد) برای تهیه گزارش بین‌المللی از آثار تاریخی بمباران شده از سوی ارتش عراق به تهران و سپس اصفهان سفر کند. در شرایطی که عراق معاهده 1954 لاهه درباره حفاظت از اموال فرهنگی هنگام جنگ مسلحانه را امضا کرده بود ولی نیروهای نظامی این کشور بخصوص نیروی هوایی بارها محوطه‌های باستانی و آثار تاریخی ایران را بمباران کردند.وقوع جنگ در استان‌های غربی کشور که همگی پیشینه‌ای چند هزارساله دارند و همچنین حملات هوایی عراق به شهرهای مختلف از تهران گرفته تا اصفهان و... باعث شد که در سال‌های جنگ محوطه‌های تاریخی و باستانی زیادی همچون خانه معتمد وزیری در سنندج (بیش از 50 درصد)، تپه تاریخی ربط در استان آذربایجان غربی، قلعه تاریخی سینگان در شهر اشنویه (کاملاً تخریب شد)، عمارت خسرو، بنای چهارطاقی و بان قلعه در قصر شیرین، خانه صادرم الدوله، تکیه معاون الملک و تکیه بیگلربیگی در کرمانشاه، قلعه والی در ایلام، قلعه پوراشرف در دره شهر آسیب دیدند. همچنین در طول این سال‌ها بیشترین محوطه‌ها و آثار تاریخی که مورد تخریب ارتش عراق قرار گرفتند مربوط به استان خوزستان بودند. محوطه‌ها و بناهایی همچون ایوان کرخه، تپه‌های دوسلق، تپه فکه، تپه‌های‌ام دبس، کوشک حمیدیه، هفت تپه و گورستان‌های سلطنتی آن و قلعه باستانی شوش در جریان 8 سال جنگ تحمیلی از گزند ارتش عراق در امان نماندند.در این بین اما مهم‌ترین آسیبی که رژیم بعث به محوطه‌های تاریخی و باستانی ایران وارد کرد مربوط به حمله هوایی به دو اثر ثبت جهانی ایران که در فهرست میراث جهانی یونسکو جای گرفته‌اند، بود. محوطه باستانی چغازنبیل و بافت تاریخی اصفهان و مسجد عتیق (مسجد جامع) که از آن به‌عنوان کلکسیون تاریخ معماری اسلامی یاد می‌شود در جریان جنگ تحمیلی مورد هجوم ارتش عراق قراگرفت. هنوز هم بسیاری از ساکنان بافت تاریخی و مرکزی اصفهان ساعت یک بعد از ظهر روز چهارشنبه 22 اسفند ماه 1363 را فراموش نکرده‌اند، زمانی که بخش شمالی مرکز تاریخی اصفهان که از تراکم جمعیت بالایی هم برخوردار است مورد حمله هواپیماهای عراق قرار گرفت. در این حمله‌ گنبد جنوبی و کمی از گنبد شمالی مسجد جامع‌ عتیق بشدت تخریب شد‌ند. حمله عراق به چغازنبیل و مسجد جامع اصفهان واکنش‌ها و اعتراضات جهانی به‌دنبال داشت و یونسکو با انتشار گزارش و بیانیه‌ای عراق را به خاطر این حملات محکوم و از این کشور خواست به تعهدات بین‌المللی پایبند باشد.