هدف تفکر، تعامل و خلق زیبایی است

محسن   بوالحسنی  
 خبرنگار
همه‌گیری ویروس کرونا هنر زنده نمایش را نه دراین مرز و بوم که در تمامی جهان زخم زده است. هنری که زنده است به نفس مخاطب. به چشم‌های مشتاق کسانی که به آن نگاه کنند. تماشا کنند؛ به معنای تمام کلمه «تماشا»؛ اما هنرمند، که این روزها دردمند هم هست، راه می‌افتد و با زبانی که هر روز نوبه ‌نو می‌شود، همچنان به چشمخانه مخاطب راه باز می‌کند. تئاتر دیجیتال شاخه‌ای از هنر نمایش است که چندسالی ا‌ست در سراسر جهان تولید و مخاطبان خود را یافته است و حالا قرار است جشنواره تئاتر تک نفره آنلاین «دیوار» با شعار «تئاتر به مثابه جان، ضرورت، نان...» از یکم تا دهم دی ماه به‌صورت برخط و قابل پخش از یکی از بسترهای
ارائه دهنده تلویزیون‌های تعاملی (پلتفرم‌های داخلی) برگزار ‌شود. شیوا اردویی کارگردان تئاتر و دبیر این جشنواره در گفت‌وگو با «ایران» توضیحاتی درباره این جشنواره برخط می‌دهد.
تعریف شما از تئاتر دیجیتال چیست؟
تئاتر دیجیتال شکلی نو است که امکاناتی هنری برای مواجهه واقعیت و واقعیت مجازی مهیا می‌کند و کنشی میان اجراکنندگان یا بازیگران مجازی در فضایی واقعی یا بازیگران واقعی که در فضایی مجازی ایفای نقش می‌کنند، ایجاد می‌کند. نقطه مشترک این دو به ‌وسیله ابزار گوناگون تکنولوژی دیجیتال محقق می‌شود و به طور مثال در این مدیوم ادوات تکنولوژی، فضا را به انیمیشن تبدیل می‌کنند یا فضای دو بعدی سینما و فیلم را با فضای سه بعدی تئاتر درهم می‌آمیزند. مثــــــــــــــال دیگر دوربین‌های
Motion capture‌ هستند که با استفاده از سنسورهایی که به بدن بازیگران در سالن تمرین متصل می‌شوند، حرکات آنان را ثبت و شبیه‌سازی می‌کنند. سپس حرکات ضبط‌ شده که از فیزیک بدن انسان الگو‌برداری شده به شخصیت‌های مجازی تبدیل می‌شوند. به این ترتیب شخصیت دیجیتالی عیناً حرکات و بازی بازیگر واقعی را تقلید می‌کند. در نقطه مقابل، صحنه به‌صورت مجازی و توسط برنامه‌های انیمیشن سه بعدی ساخته می‌شود. این فضای مجازی به‌وسیله‌ پروژکتورهای خاصی روی صحنه ایجاد می‌شود و بازیگران واقعی می‌توانند‌ در آن حرکت کرده و قصه را روایت کنند.
آیا می‌شود گفت که این تئاتر ژانری دیگر و جدا از تئاتری است که می‌شناسیم؟
ببینید تئاتر دیجیتال به‌دنبال خلق گونه‌ای از تئاتر است که علاوه بر حفظ ارزش‌های تئاتر سنتی می‌تواند، تخیل تماشاگر را با خود همراه ساخته و عرصه‌های جدیدی را برای نمایش بگشاید. شکل متفاوتی از هنر تئاتر که با توجه به خصوصیات این شکل هنری از جمله استفاده از تخیل تماشاگر، انتزاع و خلق ارتباط تنگاتنگ انسانی و همراهی فناوری روز بر آن است که این رابطه دوسویه را تقویت کند. این گونه تئاتری اصولاً در همزیستی بازیگر زنده، فضای شبیه‌سازی‌شده و حضور تماشاگر در یک موقعیت مشترک، به وجود می‌آید. این امر به این معناست که اجرا بایدی در یک زمان زنده و دیجیتال باشد. نکته مهم دیگر این که محتوای اینگونه نمایش باید از قوانین شناخته‌شده تئاتری پیروی کند، اما مهم‌ترین قانون این است که تئاتر دیجیتال، بدون متن نمایشی (روایت یا تک‌گویی)‌ به وجود نمی‌آید.
پس می‌توان گفت که همه این قوانین، ساخته انسان و توسط انسان هم قابل نقض شدن است، البته که نفس تئاتر زندگی است پویایی و تئاتر دیجیتال نیامده تا تئاتر را بمیراند. می‌توان تئاتر دیجیتال را دوست نداشت اما انکارناشدنی است.
فکر می‌کنید برای اجرای این جشنواره بسترهای فنی از جمله سرعت اینترنت و... مشکل‌ساز نخواهند بود؟
سرعت ضعیف اینترنت، محدودیت‌ها و عدم دسترسی همه به ادوات تکنولوژی بامشکلات اقتصادی حال حاضر، قطعاً این مسیر ارتباطی با مخاطب را برای هنرمندان این عرصه تبدیل به مسیری صعب و غیرقابل عبورمی کند. من فکر می‌کنم همان‌گونه که در زمان خصوصی شدن تئاتر تغییراتی اتفاق افتاد و افرادی و سرمایه‌هایی برای تحقق آن ماجرا به سمت هنرنمایش جذب شد، دراین دوره هم نمایش، علاقه‌مندان وحامیان مادی و معنوی خود را خواهد یافت.