همواره بار مسئولیت بر دوش نهادهای مردم‌نهاد است

محمدحسین عناصری
دبیر اولین دوسالانه پوستر، عکس و کاریکاتور «دستان 1»
سال‌هاست که با انجمن حمایت از کودکان کار همکاری می‌کنم و به واسطه این همکاری با پدیده کودکان کار آشنا هستم. به دلیل این آشنایی دیرینه و مرتبط بودن تخصص من با موضوع دوسالانه، از طرف انجمن حمایت از کودکان کار با من تماس گرفتند و پیشنهاد یک مسابقه در حوزه گرافیک و به‌طور خاص در حوزه پوستر دادند، تا یک مسابقه پوستر با موضوع کودکان کار برگزار کنیم. بعد از مدتی تصمیم گرفتیم که عکس و کاریکاتور را هم به آن اضافه کنیم. اینها جزو شاخه‌هایی از هنر هستند که مردم بیشتر با آن سروکار دارند. ما می‌توانستیم بخش‌هایی مثل موسیقی و فیلم را هم اضافه کنیم چون زبان گویای این دو شاخه از هنر هم می‌توانست به‌خوبی به آن بپردازد. اما به دلیل اینکه بحث فیلم و موسیقی نیاز به یک شرایط خاص دارد و جمع‌آوری و داوری کردنش نیاز به فراهم کردن یکسری امکانات بود که در این دوره مقدور نبود و از آن صرفنظر کردیم و شرایط کرونا هم بی‌تأثیر نبود. تصمیم گرفتیم که موسیقی و فیلم را برای دوسالانه بعد برگزار کنیم. همچنین برای دوره بعد به فکر برگزاری بین‌المللی این دوسالانه هستیم. ما برای برگزاری نمایشگاه‌مان نیاز به یک فضای مناسب داشتیم تا آثار را روی دیوار ببریم. یکی از گزینه‌های ما فرهنگسرای نیاوران بود که از زیرمجموعه‌های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است. با همکاری بسیار نزدیک با این فرهنگسرا که جای قدردانی دارد، این کار انجام شد. ابتدا قرار بود مرداد ماه برگزار کنیم اما بعد به‌خاطر کرونا شورای سیاستگذاری دوسالانه تصمیم گرفتند این نمایشگاه را به تعویق بیندازیم و اولین زمانی که برای فرهنگسرا مقدور بود یعنی در آذرماه آن را برگزار کنیم. در آذرماه هم با شرایط سخت کرونا مواجه شدیم و در نهایت تصمیم گرفتیم به صورت مجازی این دوره را برگزار کنیم. در نهایت افتتاحیه نمایشگاه 20 آذرماه برگزار و نمایشگاه رسماً افتتاح شد. در مجموع 980 اثر از 403 هنرمند به دبیرخانه دوسالانه ارسال و از بین آن تعدادی را برای نمایش انتخاب کردیم و داوری هم انجام شد. در بخش پوستر از میان 431 اثر از 206 طراح، 40 اثر انتخاب شد. در بخش کاریکاتور از میان 289 اثر از 107 طراح، 40 اثر انتخاب شد و در بخش عکس از بین 260 عکس ارسال شده از 90 عکاس، 5 مجموعه عکس و 26 تک عکس را انتخاب کردیم که این کارهای انتخاب شده برای نمایش و داوری از بین بقیه جدا شدند. بعضی کارها ایده‌های بسیار ناب و جذابی داشتند اما به دلیل ضعف در طراحی و عکس مجبور شدیم آنها را حذف کنیم. اما باقی کارهای انتخابی کیفیت بسیار خوبی داشتند و ارزشمند بودند. در جلسات داوری گاهی به خاطر زیاد بودن تعداد آثار خوب داوری بسیار سخت می‌شد. به همین دلیل بجز سه نفر اول برگزیده، برخی آثار خوب دیگر را هم شایسته تقدیر اعلام کردیم. این رویداد یک تعامل دوطرفه بین هنرمند و مسائل اجتماعی است. موضوعات اجتماعی همیشه یک خوراک کاری برای هنرمند بوده و هست. این فرصتی است تا هنرمند بتواند به بیشتر دیده شدن و برجسته کردن این قبیل آسیب‌های اجتماعی بخصوص برای کودکان کار که جزو بی‌پناه‌ترین گروه‌ها در این لایه‌های اجتماعی هستند، کمک کند. ما تلاش کردیم در حمایت از حقوق کودکان کار سهیم باشیم. ما شاهدیم که اصلی‌ترین هزینه‌ها را این گروه ضعیف اجتماعی به دلیل سیاستگذاری‌های غلط تحمل می‌کنند و برایشان تحمل این شرایط بسیار سخت است. از طرفی هم شرایط کرونا کارشان را سخت‌تر کرده. آنها برای کار میان زباله‌ها هم کودکی و هم زندگی‌شان را از دست می‌دهند. برای همین شرایط برایشان بسیار دشوارتر است. بنابراین مسئولیت اجتماعی ما ایجاب می‌کرد که وارد دایره شویم و این ایده دوسالانه ساخته و پرداخته شد. این مسئولیت‌ها برعهده تمام نهادهاست. اما متأسفانه نهادهایی که باید حضور قدرتمندتری داشته باشند در میدان حاضر نیستند و بار این مسئولیت بر دوش نهادهای مردم‌نهاد است و با همت مردم است که به رفع چنین معضل‌هایی یاری رسانده می‌شود.