پیشگام در عرصه‌های مختلف فرهنگی و هنری

پانصد و نود و چهارمین شب بخارا به برپایی مراسم گرامیداشت سیروس پرهام اختصاص یافت. در این مراسم برخی چهره‌های فرهنگی درباره سال‌ها فعالیت‌ها و اثرگذاری خدمات این مترجم، منتقد و هنرشناس پیشکسوت کشورمان که او را از ستون‌های فرهنگی - هنری دوران معاصر می‌دانند صحبت کردند؛ مردی که به سبب سال‌ها کار جدی در عرصه‌های مختلف حق بسیاری بر فرهنگ سرزمینمان دارد؛ چه آن سال‌هایی که به‌عنوان نخستین ویراستار مؤسسه انتشارات فرانکلین دست‌به‌کار شد و چه زمانی که با بنیان گذاشتن سازمان اسناد ملی ایران نقش مؤثری در حفظ حافظه تاریخی‌مان ایفا کرد.
«شب سیروس پرهام» همچون دیگر برنامه‌های فرهنگی این روزها به شکل مجازی برگزار شد؛ ابتدای این برنامه به پخش سخنان علی دهباشی، سردبیر مجله بخارا اختصاص یافت؛ دهباشی در ابتدا گفت برنامه‌های این‌چنینی زمان کافی برای پرداخت به همه وجوه شخصیت افرادی همچون سیروس پرهام را ندارد. هرمز همایون‌پور که خود از چهره‌های شناخته‌شده درعرصه ترجمه به شمار می‌آید درباره پرهام گفت: «دکتر پرهام از چند جهت برجسته است؛ در دهه سی که نقد کتاب تنها تعریف و ستایش یا انتقاد و تسویه‌حساب شخصی بود، پرهام پیشگام نقد درست یا به قول خودش نقد تحلیلی به شمار می‌آمد. او در نقد هنری و تاریخی هم پیشرو بود و با همراهی بزرگانی همچون منوچهر انور، کریم امامی و نجف دریابندری، علم ویرایش را توسعه و ترویج داد.»
در عرصه هنر، پرهام ازجمله فرش‌شناسان صاحبنام هم به شمار می‌آید؛ همایون‌پور کارهای او را در زمینه‌ فرش‌های عشایری فارس هم بسیار ارزشمند خواند و از سویی به پایه‌گذاری و توسعه سازمان اسناد ملی ایران در سال 1349 از سوی سیروس پرهام اشاره کرد.
ایرج پارسی‌نژاد، منتقد و محقق هم سیروس پرهام را از پیشگامان فرهنگ معاصر ایران خواند و با یادآوری وضعیت نقد و تحلیل زمانه سیروس پرهام که عملاً نقدی در کار نبود بر عملکرد بدیع سیروس پرهام در نقد به معنای پرداختن به نقاط قوت و ضعف یک اثر تأکید کرد. او در ادامه گفت: «سیروس پرهام نخستین فردی بود که به ویرایش و مقابله کتاب در مؤسسه فرانکلین پرداخت و پس از او منوچهر انور، فتح‌الله مجتبایی و نجف دریابندری راه او را ادامه دادند.»
پارسی‌نژاد در نهایت تأکید کرد که فعالیت پرهام تنها برای حفظ اسناد مکتوب نبوده و او درباره گنجینه اشیاء و آثار تاریخی ایران نیز مقالات متعددی نوشته است. او اقدامات پرهام را برخاسته از عشق بسیار به ایران دانست. از آنجایی‌ که در فرش‌شناسی هم پرهام ازجمله چهره‌های سرشناس است؛ تورج ژوله، تاریخ‌نگار فرش کشورمان با ستایش جایگاه علمی و فرهنگی سیروس پرهام گفت: «شیوه او در حوزه پژوهش‌های فرش باید به یک الگو تبدیل و بین دانشجویان فرش ترویج شود.امیدوارم جامعه هنری درباره روش و شیوه نگاه و قلم او بحث و گفت‌وگو کنند و نتیجه این کار منتشر شود.» در پایان مراسم سیروس پرهام سخنانی درباره «همگام با زمانه»، کتاب تازه‌اش که به همت انتشارات علمی و فرهنگی منتشر و در این مراسم رونمایی شده گفت. «همگام با زمانه» دربردارنده مجموعه مقالاتی از سیروس پرهام است که طی 64 سال منتشر شده‌اند. آن‌طور که پرهام تأکید کرد انتشار این کتاب به دنبال خواست وی از نشر علمی و فرهنگی برای جمع‌آوری مقاله‌های او شکل‌گرفته که درنهایت در چهار بخش «پژوهش و نقد ادبی»، «پژوهش و نقد هنری»، «پژوهش و نقد تاریخی» و «زیروبم‌های ترجمه و ویرایش» منتشر شده‌اند.