آغاز فصل جدید در روابط ایران و جمهوری آذربایجان

عطیه لباف
خبرنگار
وزیر نیرو روز گذشته، بلافاصله بعد از بهره‌برداری از پروژه‌های سی و سومین پویش #هرهفته_الف_ب_ایران، برای استقبال از معاون نخست‌وزیر جمهوری آذربایجان به فرودگاه رفت. «شاهین مصطفی‌یف» ظهر دیروز به تهران آمد که برای گسترش همکاری‌ها میان دو کشور بویژه در بخش انرژی با مقامات کشورمان دیدار و گفت‌و‌گو کند. این مذاکرات از ساختمان وزارت نیرو شروع شد و به پاستور رسید.
«مصطفی یف» شب گذشته با رئیس جمهوری نیز دیدار و گفت‌و‌گو داشت که البته تنها همکاری‌ها در زمینه انرژی مطرح نبود و به‌صورت مفصل‌تری به روابط دو کشور پرداخته شد. معاون نخست‌وزیر جمهوری آذربایجان محور اصلی این سفرش به تهران را که اولین سفر او پس از پایان جنگ قره‌باغ است، گسترش همکاری‌ها به ویژه در زمینه انرژی با ایران دانست. در این سفر مهم قرارداد مبادله انرژی با جمهوری آذربایجان به تمدید رسید و همین‌طور اعلام شد که مسیر سنکرون‌سازی شبکه برق ایران و روسیه از جمهوری آذربایجان است. در عین حال دو طرف درباره گسترش همکاری‌ها در زمینه بازسازی شهرهای آسیب‌دیده در جنگ قره‌باغ نیز گفت‌و‌گو کردند. آن‌طور که «مصطفی یف» می‌گوید، جمهوری آذربایجان که به دنبال جبران خسارت‌های ناشی از جنگ با ارمنستان است و از حضور شرکت‌های ایرانی در بازسازی شهرهای آسیب‌دیده خود حمایت می‌کند.
3 تفاهم و توافق در یک نشست
یکی از اهداف مهم سفر «مصطفی یف» به تهران گفت‌و‌گو درباره سدهای مرزی، نحوه تقسیم هزینه‌ها و تنظیم معاهده‌های همکاری در این زمینه بود.
به گزارش «ایران»، وزیر نیرو پس از نشست ابتدایی خود با معاون نخست‌وزیر جمهوری آذربایجان و همچنین وزیر انرژی این کشور در این‌باره گفت: «خوشحالم که برای دومین بار طی یک سال اخیر میزبان معاون نخست‌وزیر جمهوری آذربایجان هستیم.
جمهوری آذربایجان همسایه مهمی برای ایران است و زمینه‌های همکاری گسترده‌ای در بخش برق و آب میان دو کشور وجود دارد. دو کشوری که پرسابقه‌ترین پروژه‌های همکاری بهره‌برداری از رودخانه‌های مرزی را در جهان به خود اختصاص می‌دهند و سال آینده عمق بهره‌برداری از سد مشترک ارس روی رودخانه ارس به 50 سال می‌رسد. سدهای خدا‌آفرین و قیزقلعه‌سی و نیروگاه‌های برقآبی مربوط به این پروژه‌ها نیز در حال اجرا و تکمیل هستند و در رابطه با این پروژه‌ها، جلسه‌های ما بر‌اساس موافقتنامه‌های امضا شده در سال 1395 که به تصویب مجلس شورای اسلامی نیز رسیده است برگزار شد. بر طبق آن موافقتنامه قانونی، به دنبال نهایی کردن تقسیم هزینه‌های احداث این پروژه و گام‌های تکمیلی آن هستیم و در زمینه برق و انرژی هم مذاکرات خوبی داشته‌ایم.»
رضا اردکانیان ادامه داد: «با حضور وزیر انرژی جمهوری آذربایجان تمدید قرارد مبادله انرژی مورد توافق قرار گرفت و توسعه ارتباطات الکتریکی هم در دستور کار است. ما تصمیم گرفته‌ایم که سنکرون شبکه برق ایران و روسیه را از مسیر جمهوری آذربایجان اجرا کنیم. مشاور ایرانی مستقلی که سه کشور انتخاب کرده بودند، بعد از مطالعات فنی و عملیاتی این مسیر را برای اجرای پروژه مناسب دانست و این هم یکی از زمینه‌های گسترش همکاری میان دو کشور است.»
گفتنی است که در کنار مسیر نهایی شده برای سنکرون (اتصال) شبکه برق کشور با سیستم برق فدراسیون روسیه، یک مسیر دیگر نیز در دست بررسی قرار داشت که از طریق ارمنستان و گرجستان بود.
وزیر نیرو همچنین به مذاکره با جمهوری آذربایجان برای مشارکت فعال شرکت‌های ایرانی اشاره کرد و گفت: «به مقامات این کشور پیشنهاد توسعه همکاری‌ها و فراهم کردن زمینه‌های بازسازی مناطق آزادشده جمهوری آذربایجان پس از جنگ قره باغ را ارائه داده‌ایم و به دنبال این هستیم که شرکت‌های ایرانی مشارکت فعال در این کار داشته باشند. شرکت‌های متعدد ایرانی وجود دارند که می‌توانند در جهت توسعه همکاری‌ها و فراهم کردن زمینه‌های مناسب‌تر برای تأمین نیاز کشورهای منطقه و همسایه از جمله جمهوری آذربایجان حضور فعال داشته باشند.»
مرز ایران و جمهوری آذربایجان مرز دوستی است
معاون نخست‌وزیر جمهوی آذربایجان نیز در این نشست از اهمیت ویژه‌ای که کشورش به ارتباط با ایران می‌دهد، صحبت کرد و سفر روز گذشته‌اش را به تهران در همین زمینه تعریف کرد. اینکه چقدر جمهوری آذربایجان به دنبال گسترش روابط و مناسبات با ایران است و اراده سیاسی کشورش حول توسعه این همکاری هاست.
«مصطفی یف» به جنگ اخیر کشورش با ارمنستان اشاره کرد و نتیجه این جنگ را «تغییر آرایش سیاسی منطقه» دانست. او در این زمینه توضیح داد: «بعد حادثه اخیر که موجب تغییر جغرافیای سیاسی در منطقه شد و زمینه احیای زمین‌های جمهوری آذربایجان را فراهم کرد در اولین سفرم به تهران آمدم تا همکاری‌های بیشتری را میان دو کشور همسایه شاهد باشیم. این سفر نشان می‌دهد که جمهوری آذربایجان چقدر به همکاری با ایران و همسایگان اهمیت می‌دهد.»
«مصطفی یف» ادامه داد: «30 سال بود که 20 درصد خاک جمهوری آذربایجان توسط ارمنستان اشغال شده بود و علی‌رغم مذاکرات نتیجه نداشت و در نهایت جمهوری آذربایجان مجبور به اجرای راه‌حل نظامی برای حفظ تمامیت ارضی خودش شد. پیروزی در این جنگ در سایه وحدت مردم آذربایجان و تدبیر و درایت رئیس جمهور بود. جمهوری آذربایجان در این جنگ شهید و جانباز داد؛ اما در نهایت این پیروزی در سایه حمایت کشورهای دوستمان بود. جمهوری اسلامی ایران در میان این دوستان قرار داشت و در چارچوب حقوق بین‌الملل از تمامیت ارضی جمهوری آذربایجان حمایت کرد. آذربایجان حکمرانی خود را بر اراضی احیا کرد و شرایط جغرافیایی جدید صلح و ثبات را به منطقه خواهد آورد.»
معاون نخست‌وزیر جمهوری آذربایجان تأکید کرد که این واقعیت جدید شرایط همکاری‌های بیشتر را از جمله در زمینه پروژه‌های آبی میان ایران و جمهوری آذربایجان فراهم می‌کند.
او به گسترده بودن روابط جمهوری آذربایجان و ایران در زمینه‌های متفاوت اشاره کرد و گفت که انرژی یکی از مهمترین آنهاست و در 7 سال گذشته کارهای زیادی در این راستا انجام شده و تفاهمنامه‌هایی نیز به امضا رسیده که امیدوار هستیم هرچه سریع‌تر به اجرا برسد.
معاون نخست‌وزیر جمهوری آذربایجان ارس را میراث مشترک ایران و جمهوری آذربایجان دانست و گفت: پروژه‌هایی که روی این رودخانه اجرا می‌شود در خدمت منافع دو کشور و دوملت است. ارس مرز دوستی و همکاری میان ماست و ما باید این همکاری‌ها را به عنوان نمونه مثال‌زدنی به جهان نشان دهیم.
گفتنی است، جمهوری آذربایجان برای توسعه بلوک گازی البرز در دریای خزر نیز با ایران تفاهمنامه‌ای را امضا کرده که اگر به نتیجه برسد، ایران و جمهوری آذربایجان به صورت مشترک این بلوک گازی را توسعه خواهند داد و همکاری‌های مرزی به آبها نیز کشیده خواهد شد.
ایران در زمینه آب و برق توانمند است
یکی از صحنه‌های نمایش‌های توانمندی ایران در زمینه آب و برق که فعالیت شرکت‌های ایرانی را در کشورهای همسایه نیز جذاب کرده، پویش #هرهفته_الف_ب_ایران است.
روز گذشته نیز درست ساعاتی قبل از نشست هیأت عالی جمهوری آذربایجان با وزیر نیرو 28 پروژه صنعت آب و برق با اعتبار 553 میلیارد تومان در استان‌های تهران و گیلان افتتاح شد.
وزیر نیرو در این مراسم به توانمندی شرکت‌های ایرانی و فعالیت مجموعه‌ای در صنعت آب و برق اشاره کرد و گفت: وزارت نیرو صرفاً یک خط‌‌ نگهدار، هماهنگ کننده و در برخی مواقع یک سخنگو برای این جمع وسیع و اراده‌های استوار و محکم بوده است.
او با اشاره به تلاش دشمنان در به زانو درآوردن کشور در شرایط تحریمی و اعمال تحریم‌های ظالمانه و همچنین القای ناامیدی در داخل گفت: با طراحی این پویش به کمک همدیگر بیش از هر چیز نشان دادیم که در جمع فعال در این عرصه توانایی اهداف و برنامه‌ها در یک برنامه‌ریزی ۶ ماهه و بعد از آن، یک ساله وجود دارد.
اردکانیان با اشاره به 4 دفعه دریافت پیام مشوق از سوی مقام معظم رهبری، افزود: همتی که در این مجموعه نمایان و ابراز شد، مسئولان کشور گروه‌های مرجع، معتمدان مردم و در رأس همه این‌ها، مقام معظم رهبری را هم به این نقطه رساند که می‌بایست این لشگر بزرگ دلگرم‌تر به کار خود ادامه دهند.
وزیر نیرو با اشاره به تحقق اهداف پویش #هرهفته_الف_ب_ایران ادامه داد: همه به درستی در این زمینه دریافتند که باید موجب دلگرمی هر چه بیشتر دست‌اندرکاران این پویش شوند نه فقط به منظور عبور ایمن کشور از این برهه زمانی که با آبرومندی سپری شد و روسیاهی آن بر چهره کسانی ماند که در حال ترک مناصب و موقعیت‌های خودشان هستند، بلکه این پویش سرمایه‌ای برای کشور خواهد بود.
اردکانیان گفت: طبیعتاً مدیریت وزارت نیرو هم در این مجموعه، نقشی برای تدارک شرایط داشت. موفق شدیم به اتکای مجموعه برنامه‌ریزی‌ها، اصلی‌ترین دستاورد خودمان را افزایش سطح اعتماد عمومی مردم قرار دهیم.
او همچنین گفت: بیش از ۳۵۰۰ نفر از همکاران ما بویژه در رده‌های مدیریتی با اختیار قانونی دستگاه‌های اجرایی بازنشسته شده‌‌اند که تا پایان دولت تدبیر و امید این تعداد به حدود ۵ هزار نفر خواهد رسید.
وزیر نیرو با اشاره به تحقق برنامه مدیریت مصرف و صرفه‌جویی در هزینه‌های احداث نیروگاه‌ها و در عین حال افزایش میزان عرضه انرژی به بخش‌های تولیدی کشور اظهار داشت: در ۶ ماه اول سال ۹۹ عرضه انرژی به نسبت مدت مشابه سال قبل، به‌طور متوسط حدود ۴.۵ درصد افزایش داشته که برای صنایع بزرگ تا ۱۲ درصد هم بوده تا سال جهش تولید یک مفهوم عملی و قابل اندازه‌گیری در مقایسه با سال قبل خود باشد.
او ریشه اصلی این خیزش را پویش #هرهفته_الف_ب_ایران دانست و اظهار داشت: این پویش موجب شد که بیشتر به اندازه‌ها و ظرفیت‌های خودمان در داخل کشور در صنعت آب و برق توجه کنیم که صرفاً شامل همکاران در وزارت نیرو نیست.
اردکانیان گفت: نتیجه این مشارکت این بود که امسال توانستیم پویشی بزرگ‌تر با ۲۵۰ پروژه را اعلام کنیم که تاکنون با احتساب طرح‌های هفته سی و سوم در استان‌های تهران و گیلان، در مجموع ۱۷۶ پروژه ساخت‌و‌سازی و ساز‌وکاری با سرمایه‌گذاری بیش از ۵۱ هزار میلیارد تومان به افتتاح رسیده که این مسیر هفته به هفته ادامه خواهد داشت‌.
او در بخش دیگری از سخنانش گفت: امسال دولت در همه عرصه‌ها، فعالانه کار می‌کند که حضور رئیس جمهوری در برنامه‌های افتتاح نشانه‌ای از آن است.
اردکانیان افزود: در خانواده بزرگ آب و برق، اصلاحات ساختاری در حال انجام است؛ اصلاحاتی که زمان انجام آن سال آخر فعالیت دولت با پشت‌سر گذاشتن آزمون و خطاها است.