مجلس 10 معیار رجل سیاسی و مذهبی را تعیین کرد

گروه سیاسی/ مجلس دیروز به مهمترین بخش قانون انتخابات ریاست جمهوری رسید. معیارهای رجل سیاسی و مذهبی که همواره نحوه احراز شرایط آن برای نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری از سوی شورای نگهبان بحث برانگیز بوده است.
نمایندگان مجلس یازدهم در تعیین معیارهای ده‌گانه رجل مذهبی و سیاسی، اخذ یا داشتن تابعیت و یا اقامت دائم از کشورهای بیگانه توسط داوطلب، والدین، همسر و فرزندان را از مصادیق عدم التزام و تعهد به انقلاب و نظام جمهوری اسلامی ایران دانستند و در ادامه هم به تعریف ایرانی‌الاصل بودن رسیدند که طبق آن، ایرانی‌الاصل شخصی است که از پدر و مادر ایرانی که تابعیت اصلی ایرانی دارند، متولد شده باشد.
ماده ۲ طرح اصلاح قانون انتخابات ریاست جمهوری که دیروز به تصویب نمایندگان رسید، از این قرار است:
الف) معیارهای رجال مذهبی:
۱. اعتقاد و التزام عملی به ولایت مطلقه فقیه
۲. ثبات و استواری در اعتقاد و التزام به عقاید، احکام و اخلاق اسلامی از جمله ‌انجام واجبات و تقید به ترک محرمات و اشتهار به آن
۳. بهره‌مندی از اطلاعات لازم در حوزه اعتقادات و اصول دین و مذهب تشیع در حد اثبات حقانیت دین اسلام و مذهب تشیع
۴. احساس مسئولیت نسبت به امور دینی مردم و ترویج ارزش‌های دینی و انقلابی در جامعه، از جمله اعتقاد قلبی، اشتهار و التزام عملی به انجام فریضه امر به معروف و نهی از منکر و بزرگداشت شعائر دینی
۵. صداقت در گفتار و عدالت در رفتار با بررسی سوابق از جمله در گزارش‌های مرتبط با سمت‌ها و مسئولیت‌ها و ارائه آمارهای مرتبط
ب) معیارهای رجال سیاسی:
۱. بهره‌مندی از اطلاعات لازم و قدرت تحلیل در خصوص مبانی شکل‌گیری نهضت امام خمینی(ره) و نظام اسلامی و استمرار آن
۲. تعهد و التزام عملی به نظام جمهوری اسلامی ایران، انقلاب اسلامی و قانون ‏اساسی و همچنین درک و آشنایی نسبت به اصول این قانون و حدود صلاحیت‌ها و جایگاه قوای سه‌گانه و سایر نهادهای اساسی نظیر مجمع تشخیص مصلحت نظام، مجلس خبرگان رهبری، شوراها و نیروهای مسلح
۳. داشتن مواضع روشن و عملکرد شفاف راجع به جریان‌های غربگرا و واگرا و طرفداران نظام سلطه در کشور و تهدیدات و فتنه‌های بعد از انقلاب اسلامی
۴. شناخت و آگاهی عمیق نسبت به امور داخلی، منطقه‌ای و بین‌المللی و نیز قدرت تحلیل مسائل جاری و آتی مبتنی بر مبانی و معیارهای انقلابی از قبیل حفظ استقلال همه‌جانبه و تمامیت ارضی کشور، عدم تعهد و گرایش به قدرت‌های سلطه‌گر، حمایت از مبارزه حق‌طلبانه مستضعفین در برابر مستکبرین و دفاع از حقوق همه مسلمانان
۵. سابقه تلاش همه‌جانبه در تأمین و حفظ حقوق شهروندی و آزادی‌های قانونی و مشروع، وحدت ملی و تقویت آن، مصالح نظام اسلامی، منافع ملی و ترجیح آن بر منافع شخصی، گروهی، قومی و حزبی
تبصره- اخذ یا داشتن تابعیت و یا اقامت دائم از کشورهای بیگانه توسط داوطلب، والدین، همسر و فرزندان از مصادیق عدم التزام و تعهد به انقلاب و نظام جمهوری اسلامی ایران تلقی می‌شود.
نمایندگان در پایان با ۱۵۵ رأی موافق، ۴۴ رأی مخالف و ۷ رأی ممتنع از مجموع ۲۲۵ نماینده حاضر در صحن با ماده ۲ این طرح موافقت کردند.
نمایندگان مجلس همچنین در جریان بررسی طرح اصلاح موادی از قانون انتخابات ریاست جمهوری، پیشنهاد محمدحسین فرهنگی درخصوص حذف ماده ۳ این طرح را که به ایرانی‌الاصل بودن کاندیداها اختصاص داشت، بررسی کرده و در نهایت با آن مخالفت کردند.
محمدحسین فرهنگی در توضیح پیشنهاد خود گفت: در این ماده ایرانی‌الاصل بودن تنها به این صورت تعریف شده که فقط پدر و مادر تابعیت ایران داشته باشند و کسانی که پدر و مادر آنها تابعیت ایران را دارند اما نسل‌های قبل آنها ایرانی نیستند امکان حضور در انتخابات را ندارند.
او ادامه داد: در ابتدای انقلاب نیز فردی کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری بود که در گذشته به ایران مهاجرت داشته است اما حضرت امام به صراحت تشخیص داد که صرفاً پدر و مادر تابعیت ایران را داشته باشند، کافی نیست. از سوی دیگر تعریف ایرانی‌الاصل بودن و شرایط تابعیت در ماده یک این طرح تصریح شده است و نیازی نیست ما مجدداً آن را مطرح کنیم. محمدجواد کولیوند معاون پارلمانی وزیر کشور هم در موافقت با این پیشنهاد گفت: حذف ماده سه تأثیری در کل این طرح ندارد، چرا که شرایط تابعیت در تبصره این ماده ذکر شده و در خصوص ایرانی‌الاصل بودن نیز در قانون قضایی تعریف وجود دارد و وجود این ماده برای این طرح چندان جالب نیست و ما نیز موافق حذف آن هستیم. محمدصالح جوکار رئیس کمیسیون امور داخلی کشور و شوراها هم در مخالفت با این پیشنهاد توضیح داد: ما باید ایرانی‌الاصل بودن و بحث تابعیت را در این قانون روشن کنیم و با حذف آن کاری جلو نمی‌رود ما موافق هستیم که اصلاحاتی صورت بگیرد اما با حذف آن مخالف هستم.
در نهایت نمایندگان با پیشنهاد محمدحسین فرهنگی مخالفت و ماده سه طرح اصلاح قانون انتخابات ریاست جمهوری را به تصویب رساندند. براساس این مصوبه، مقصود از «ایرانی‌الاصل» مذکور در جزء (۲) بند (الف) ماده (۳۵) این قانون، شخصی است که از پدر و مادر ایرانی که تابعیت اصلی ایرانی دارند، متولد شده باشد و منظور از «تابع ایران» مذکور در بند فوق، شخصی است که تابعیت اصلی ایرانی داشته باشد. در تبصره این ماده هم آمده است: اتباع ایرانی که تابعیت کشور دیگری را در گذشته داشته و یا افرادی که تابعیت ایران را به تازگی کسب کرده‌اند امکان حضور در انتخابات را ندارند.