آغاز بهار کُردی در زاگرس

کرمانشاه-  گاه‌شمار کُردی و تقسیم‌بندی فصل‌ها، در مناطق زاگرس و در میان کُردها براساس تغییرات ملموس آب و هوایی بوده است. بعد از بارش‌های سخت برف و باران، مردم به دنبال کوچکترین نشانه امیدبخشی از رسیدن بهار بوده‌اند.
می‌گویند مردی در یکی از کوهستان‌های منطقه گلی زیبا را دید، آن را چید و به خدمت حاکم آورد. حاکم آن را نشانه رسیدن بهار دانست و نام گل نوروزی (کلمس) را بر آن نهاد.
به گزارش ایرنا، واقعیت این است که ما سند مکتوبی مبنی بر آغاز دقیق بهار کُردی نداریم. اما بیشتر مردم مناطق کرمانشاه و ایلام و کردستان اول بهمن را آغاز بهار کُردی می‌دانند و در برخی مناطق دیگر در این استان‌ها، این تاریخ تا ۱۵ بهمن در رفت و آمد است.
براساس این باور «دالگ اول وهار» (میم برجم) یا گاواره وه کوول (گهواره بر دوش) به خانه‌ها سر می‌کشد و از آش دانه کولانه‌ای که به مژده آمدنش پخته‌اند، می‌خورد و باعث برکت سفره خانواده‌ها می‌شود. گهواره بر دوش زنی است که در این باور نماد  باروری و فرزندزایی است. «میم برجم» نیز گهواره‌ای که نماد محافظت از نوزاد است را بر دوش دارد و این نوزاد بی‌شک دختر بهار است که بر دوش مادر به خانه‌ها پای می‌نهد. اوج باورهای زمستانی مردم کُرد از اول تا ۱۸ بهار کردی اتفاق می‌افتد. از جمله: داستان اسطوره‌ای «کور سیای» (پسر صیاد) که با رفتن به کوه جان زمستان را می‌گیرد و بهار را با زدن یک سنگ بر زمین، از خواب بیدار می‌کند و خود جانش را بر این راه می‌نهد.
سنگ، سمبل و نمادی از سختی‌های مردم است که پسر صیاد به توصیه پدر بر شانه‌هایش می‌نهد و در ناگهانی سرد که برف کوهستان را پوشانده است، آن را بر زمین می‌کوبد. زمین آه می‌کشد و بهار کم کم دامن‌اش را می‌گستراند. بهار مژده رهایی از سرمای سخت و جان آزار زمستان است؛ زمستانی که نماد سختی، سردی و مشکلات انبوه است. بهار در فرهنگ کُردها زودتر از قیام «اهمن»، پسر صیاد می‌آید اما اجازه خودنمایی ندارد ولی این پسر صیاد است که زمین یخ بسته را از خواب زمستانی‌اش بیدار کرده و او را آماده ورود خانم گل پوش بهار می‌نماید.