«برنز»؛ دیپلماتی در کسوت ریاست سیا

بنفشه غلامی/ «ویلیام برنز»، دیپلمات کهنه‌کار امریکایی که زمانی سفیر امریکا در روسیه و اردن بود و در دوره «باراک اوباما» نقش زیادی در مذاکرات هسته‌ای ایران داشت، سه‌شنبه شب تأیید کمیته اطلاعاتی سنای امریکا را دریافت کرد تا مسیرش برای رأی اعتماد سنای امریکا به او برای نشستن بر کرسی ریاست سنا هموار شود.
به‌گزارش «رویترز»، سناتور «مارک وارنر»، رئیس کمیته دموکرات سنای امریکا خبر داد، در رأی‌گیری کمیته اطلاعاتی سنای امریکا، هم سناتورهای دموکرات و هم سناتورهای جمهوریخواه بدون چون و چرا با توجه به تجربه طولانی مدت «برنز» در امور امنیت ملی و خدمات بسیار زیادی که داشته است، به وی رأی دادند. «وارنر» تأکید کرده که بسیار امیدوار است که «برنز» در نشست سنای امریکا نیز رأی اعتماد دریافت کند.
مواضع «برنز» در حوزه‌های مختلف در جلسه استماع او که چهارشنبه هفته قبل برگزار شد، مشخص است. «برنز» روسیه و کره‌شمالی را از نشانه‌های تهدید علیه امریکا می‌داند و تغییرات اقلیمی، بهداشت جهانی و تهدیدات سایبری را هم در فهرست مسائلی که آنها را خطرات جدی برای امنیت جهان تلقی می‌کند، قرارمی دهد.
اما مهم‌ترین و پر رنگ‌ترین مسأله برای او چین است. او در جلسه هفته قبل خود تأکید کرده بود که رقابت با چین و مقابله با آن را کلید اصلی امنیت ملی ایالات متحده امریکا می‌داند. او در این نشست پا را فراتر از این هم گذاشت و گفت که اگر رئیس کل دانشگاه‌های امریکا بود، دستور تعطیلی مؤسسات کنفوسیوس را که زبان و فرهنگ چینی تدریس می‌کنند، صادر می‌کرد. همین دست سخنان باعث شد تا سناتور جمهوریخواه تندرویی همچون «مارکو روبیو»، در بیانیه‌ای بگوید: «پس از دیدار با برنز دریافتم که او ماهیت تهدیدهای چین را بخوبی دریافته است.» به گزارش «نیویورک تایمز»، «جیک سالیوان» که مشاور امنیت ملی «جو بایدن» است و سابقه طولانی مدتی در همکاری با «برنز» در مقاطع مختلف دارد، معتقد است، «برنز» می‌تواند بخوبی از پس چالش با چین برآید. بنا بر این گزارش طرح چنین ادعایی چندان دور از ذهن نیست. زیرا حداقل با نگاهی به سخنان هفته پیش «برنز» در سنای امریکا، به‌نظر می‌رسد، بین دموکرات‌ها او شاید تنها کسی باشد که مواضعی بسیار تند علیه چین دارد. او در نشست هفته پیش رقابت با چین را متفاوت از رقابت با شوروی در جنگ سرد دانست و گفت: «اگر رویارویی با اتحاد جماهیر شوروی در دوره جنگ سرد مبتنی بر نبردهای امنیتی و ایدئولوژیک بود، اکنون چین را باید دشمنی بسیار بلند پرواز دانست که در توانایی‌های قابل توجهی در فناوری و اقتصاد دارد.» «برنز» از همین رو آموزش‌های ویژه فناوری به کارمندان سازمان سیا را از اولویت‌های کار خود می‌داند و می‌گوید تنها با این روش است که می‌توان در جمع‌آوری و تجزیه و تحلیل داده‌های اینترنتی در مقابله با چین موفق بود. او همچنین اعتقاد راسخ دارد که تنها با اتحاد هر دو حزب امریکا یعنی دموکرات‌ها و جمهوریخواهان است که می‌توان به مقابله با چین رفت.
البته روسیه هم از دایره توجهات «برنز» خارج نیست. او که در دوره ریاست جمهوری «جورج بوش» بین سال‌های 2005 تا 2008 سفیر امریکا در روسیه بوده و تحقیقات عمیقی درباره روسیه دارد، می‌گوید: «همه این موهای سفیدی که می‌بینید، حاصل خدمات من برای امریکا در روسیه است.» او هرچند مدعی است، روسیه بواسطه تحریم‌ها، قدرت و نفوذ سابق خود را از دست داده است، اما تأکید می‌کند که روسیه هنوز هم در بخش اطلاعات سایبری می‌تواند تهدیدی علیه امریکا باشد و از طریق عملیات سایبری به این کشور آسیب بزند. از همین رو تأکید کرده که نمی‌خواهد روسیه را دست‌کم بگیرد.«ویلیام برنز» که اولین دیپلماتی در امریکا است که از عالم سیاست وارد دنیای امنیت و زوایای تاریک سازمان اطلاعات و امنیت امریکا (سیا) می‌شود، در حالی برای این پست انتخاب شده است که سازمان سیا در طول سال‌های ریاست جمهوری «دونالد ترامپ» بشدت سیاست‌زده شده بود. اما او می‌گوید: «من این را متوجه شده‌ام که متخصصان اطلاعات باید هرآنچه را که می‌دانند و جمع‌آوری کرده‌اند، به سیاستمداران بگویند. آنها خط اول دفاعی هستند. اما معتقدم سیاست باید همان جایی که کار اطلاعات آغاز می‌شود، متوقف شود.» او تأکید کرده است که اولویت‌هایش در سازمان سیا چهار مسأله مهم هستند: چین، فناوری‌های نوین، تقویت مهارت‌های پرسنل سیا و مشارکت با کمیته‌های اطلاعاتی کنگره امریکا.
«ویلیام برنز» از سال 1982 که جذب وزارت خارجه امریکا شده است، پیشرفت قابل توجهی در این حوزه داشته و در رده‌های خدمات برون مرزی این وزارتخانه پله‌های ترقی را بسرعت پیموده است. او در دوره اول ریاست جمهوری «اوباما» وزیر خارجه بود و سپس به‌عنوان معاون وزیر خارجه مشغول به‌کار شد. او تا سال 2014 این پست را داشت و بعد از آن ریاست اندیشکده کارنگی را به دست گرفت. او هر چند برخلاف «جینا هاسپل» که در آخرین سال ریاست جمهوری «دونالد ترامپ» رئیس سازمان سیا بود، هیچ سابقه اطلاعاتی ندارد، اما فرد بی‌تجربه‌ای هم نیست و در مقاطع حساس دیپلماتیک، از اطلاعات سازمان سیا بهره‌های زیادی برده و با آن همکاری داشته است. او در مذاکرات مخفیانه با لیبی در سال 2001 که منجر به پایان گرفتن برنامه تسلیحات هسته‌ای این کشور شد و همچنین مذاکرات مخفیانه با ایران که به برجام انجامید، از اطلاعاتی که از سازمان سیا دریافت می‌کرد، بهره‌ها برد. او در همین ارتباط می‌گوید: «مهارت افسران سازمان سیا در جمع‌آوری و تجزیه و تحلیل اطلاعات بود که به من امتیاز تبدیل شدن به یک مذاکره کننده قوی را داد.»