دروازه‌ای برای رسیدن به نقش

جلال‌الدین معیریان
طراح گریم و چهره‌پرداز
برخی گریم را دروازه‌ای برای عبور بازیگر برای رسیدن به نقشی می‌دانند که برعهده دارد. بازیگر بواسطه گریمی که روی صورتش نقش بسته است می‌تواند حس بگیرد و نقش خود را پیدا کند و آن را به مخاطبش انتقال دهد. گریم کمک می‌کند بازیگری با شمایل ظاهری متفاوت به نقش نزدیک شود.
زمانی که چهره بازیگر با نقش‌ همخوانی داشته باشد و در ارائه‌ نقش، میمیک و حـالات‌ مسلط‌ باشد با گریم حالات چهره او تشدید می‌شود و اگر نقش بازیگر به‌طور کامل با چهره او متفاوت باشد، چهره به طور کامل شبیه‌سازی‌ می‌شود.
 بر این اساس برای یک چهره‌پرداز، این مسأله که چه بازیگری قرار است نقش را بازی کند، هیچ تفاوتی ندارد. هنر چهره‌پرداز است که چهره او را به شخصیت نزدیک کند.  به‌عنوان مثال برای من چهره‌پرداز هیچ فرقی نمی‌کند که باران کوثری قرار است نقش فروغ فرخزاد را بازی کند یا بازیگر دیگری. اگر از من بخواهند شخصیت فروغ فرخزاد را در قالب گریم بسازم این وظیفه من است که بر اساس شناختی که از این شخصیت دارم کارم را انجام دهم.
 به اعتقاد من در این زمینه هیچ محدودیتی وجود ندارد. شرط مهم، شناخت درست از شخصیت است. فارغ از تکنیک و تبحر اجرا، یکی از اصول چهره‌پردازی، شناخت درست از شخصیت نمایشی است. چهره‌پرداز باید با اطلاع دقیقی که از کاراکتر دارد تغییرات درستی در چهره بازیگر ایجاد کند.
این هنر چهره‌پرداز است که شناخت درستی از شخصیت داشته باشد و بتواند آن را روی بازیگر پیاده کند. درباره شخصیت‌های فیلم که شناختی از آن وجود ندارد، وظیفه چهره‌پرداز است که حتماً فیلمنامه را بخواند، تجزیه و تحلیل کند و بعد تغییراتی در چهره بازیگر ایجاد کند اما درباره شخصیت‌هایی مثل فروغ فرخزاد که شناخته شده هستند فقط شبیه‌سازی لازم است.
 البته که هر چهره‌ای دارای حالات مثبت و منفی و رمز و رازهایی است و طراح گریم باید با مطالعه و بررسی‌ شخصیت و مشاهده دقیق چهره بازیگر، حالات شخصیت مورد نظر را موفق ارائه دهد.
 نکته مهم این است که چهره‌پرداز باید صداقت عمل داشته باشد. نه طرفدار باشد و نه مخالف. آنچه واقعیت است را به اجرا درآورد و نه آن چیزی که خودش می‌خواهد.
در نهایت باید گفت در یک مجموعه درست و اصولی، همه بخش‌ها و شاخه‌ها حکم حلقه‌های یک زنجیر را دارد که با هم چفت می‌شوند و کلیتی واحد را شکل می‌دهند. گریم یکی از این حلقه‌ها برای باورپذیر شدن نقش است.
بقیه مسائل به تکینک بازی، تجربه و شناخت بازیگر از نقش برمی‌گردد. همچنان که برای یک طراح گریم محدودیتی وجود ندارد، برای هنر بازیگری هم در این عرصه نمی‌توان محدودیتی قائل شد.