شرمساری امریکا در سالگرد 11 سپتامبر

بنفشه غلامی/ معادله ۱۱ سپتامبر، دو سر داشت: افغانستان تحت حاکمیت طالبان به عنوان کشوری که القاعده از خاک آن تهاجم خود را کلید زد و امریکای قربانی. سال 2001 امریکا با ارتش مجهز خود و حمایت جهانی، در 63 روز کابل را به سقوط کشاند و سال 2021 طالبان با شبه نظامیانی که مجهز نیستند، دولت کابل را در کمتر از 3 ماه ساقط کرد. و امروز در سالگرد 11 سپتامبر، امریکا در حالی مراسم بزرگداشت قربانیان این رویداد را برگزار می‌کند که دولت بایدن، به علت خروج غیر مسئولانه نظامیان خود از افغانستان، به بی‌کفایتی و فرار مفتضحانه متهم شده است.
به گزارش «رویترز»، پنجشنبه شب جو بایدن یک هفته بعد از خروج از افغانستان، وضعیت اضطراری را که از سال 2001 در پاسخ به تهدیدات تروریستی احتمالی علیه امریکا وضع شده بود، تمدید کرد. اقدامی که طنزی تلخ برای امریکایی‌هایی به شمار می‌رود که 20 سال با مالیات‌های خود هزینه جنگ افغاستان را پرداخت کردند و همان طور که «اکونومیست» نوشته است: «شاید از جنگ خسته شده باشند و با وجود همه انتقادات از بایدن به خاطر خروج بد از افغانستان معتقد باشند که این جنگ دیگر ارزشش را نداشت اما می‌دانند که امریکا دیگر هرگز به موقعیت پیش از سپتامبر سال 2001 خود  باز نمی‌گردد. امریکا هرچند در ماه‌های نخست پس از 11 سپتامبر توانست تک قطبی بودن خود را به نمایش بگذارد و حتی روسیه را نیز مجاب به تعهد همکاری نظامی با امریکا کند اما در این سال‌ها تابوهای اخلاقی بسیاری را، مثل شکنجه محکومان و شفافیت دولتی را شکست و علاوه بر آن منجر به ظهور چین در ابتدای قرن بیست و یکم شود. این افتضاح سال 2021 نیز تا آنجا پیش رفت که در حالی که امریکا می‌توانست تنها با یک پادگان کوچک از نظامیان خود مانع بازگشت طالبان شود، نتوانست این کار را کند و اکنون شاهد شکل‌گیری دولت طالبان در افغانستان هستیم.»
از همین رو به اعتقاد تحلیلگران امریکایی امشب مردم امریکا با کنار هم گذاشتن تصاویر 11 سپتامبر و امروز افغانستان، طعم گس شرمساری از به نابودی کشیدن یک کشور و عمل نکردن به وعده‌های شیرین برای مردم آن را بیش از هر زمان احساس خواهند کرد. بویژه که روز پنجشنبه سازمان ملل درباره فقر گسترده در افغانستان هشدار داد. به گزارش «الجزیره»، آژانس توسعه سازمان ملل در گزارش جدید خود درباره فروپاشی کامل اقتصاد افغانستان هشدار داد و اعلام کرد: «اگر بحران سیاسی و اقتصادی افغانستان برطرف نشود، نزدیک به 97 درصد مردم این کشور زیر خط فقر غرق خواهند شد.» این در حالی است که افغانستان برای تامین 75 درصد از هزینه‌های عمومی خود به کمک‌های خارجی نیازمند است و علاوه بر آن در حال حاضر نزدیک به 10 میلیارد دلار از دارایی‌های بانک مرکزی افغانستان در خارج از مرزهای این کشور مسدود شده است و امریکا و متحدانش قصد دارند از این اموال بلوکه شده به عنوان اهرم کلیدی در مقابله با دولت افغانستان استفاده کنند. از همین رو «دبورا لاینز»، فرستاده سازمان ملل در امور افغانستان، پنجشنبه شب در نشست شورای امنیت هشدار داد: «افغانستان با طوفانی از بحران‌های مختلف از سقوط ارز گرفته تا افزایش بهای مواد غذایی و همچنین کمبود نقدینگی در بانک‌های خصوصی روبه‌رو است. طوری که دولت حتی پول پرداخت حقوق کارمندان را نیز ندارد.»
در واقع تأثیر این سخنان بود که شورای امنیت را مجاب ساخت، با تأمین کمک‌های بشردوستانه برای افغانستان تحت حاکمیت طالبان موافقت کند. هرچند که پیش از این نشست نیز قطر یک هواپیمای ترابری حامل کمک‌های بشردوستانه به کابل گسیل کرده بود. به گزارش «آسوشیتدپرس»، این هواپیمای ترابری در بازگشت از کابل، با موافقت طالبان 113 خارجی را که از آخرین پروازهای هواپیماهای خارجی از کابل بازمانده بودند، از افغانستان خارج کرد. آنها شامل شهروندانی از کشورهای امریکا، کانادا، آلمان، مجارستان و اوکراین بودند. بنا بود هواپیمای قطری دیگری نیز دیروز 200 نفر دیگر را از افغانستان خارج کند. طالبان امیدوار است با همکاری با قطر و خارج کردن اتباع خارجی، اسباب لازم برای به رسمیت شناخته شدن در جهان را فراهم آورد. خواسته‌ای که دستیابی به آن حداقل تا این زمان دشوار به نظر می‌رسد و کشورهای زیادی چنین چیزی را منوط به رفتارهای آتی طالبان کرده‌اند.
یکی از این کشورها روسیه است که پیشتر گفته بود در سطح سفیر در این مراسم شرکت می کند، اما دیروز دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین تأکید کرد هنوز تصمیمی برای به رسیمت شناختن دولت جدید افغانستان اتخاذ نکرده و مقامی از کشورش در مراسم سوگند دولت طالبان شرکت نمی‌کند. این در حالی است که پیش‌تر شبکه خبری «الجزیره» اعلام کرده بود، طالبان برای مراسم تحلیف خود از 6 کشور از جمله روسیه برای حضور در این مراسم دعوت کرده است. «الجزیره» همچنین مدعی شده بود طالبان قصد دارد در اقدامی تأمل برانگیز، روز 11 سپتامبر (امروز) این مراسم را برگزار کند. اما «انعام الله سمنگانی» عضو کمیسیون فرهنگی طالبان این خبر را تکذیب و تأکید کرد اعضای کابینه طالبان کار خود را شروع کرده‌اند تا مردم افغانستان بیش از این در بلاتکلیفی نمانند.