فرار عربستان از اتهام سنگین دخالت در حمله 11 سپتامبر

زهره صفاری/ پلیس فدرال امریکا وعده «جو بایدن» برای انتشار اسناد محرمانه تحقیقات حادثه تروریستی 11 سپتامبر را ساعاتی پس از برگزاری مراسم بزرگداشت قربانیان محقق کرد اما به‌رغم اثبات دخالت عوامل عربستانی در این جنایت، قصوری را متوجه دولت سعودی نکرد.
به گزارش شبکه خبری «الجزیره»، اسناد 16 صفحه‌ای منتشر شده متنی است که در 4 آوریل 2016 تنظیم شده و رابطه میان «عمر البیومی» شخصی که به کنسولگری عربستان در کالیفرنیا رفت و آمد داشته، با «نواف الحازمی» و «خالد المحضار» دو نفر از مجریان حملات یازده سپتامبر را تأیید می‌کند. به عبارتی «البیومی» فردی است که کمک‌های پشتیبانی را در اختیار این دو نفر قرار داده بود. گزارش اف‌بی‌آی بر پایه گفت‌و‌گو با دو منبع آگاه در سال‌های 2009 تا 2015 تهیه شده که هویت این منابع همچنان محرمانه است. این گزارش دیدارهای عوامل اصلی این حمله با مبلغ یمنی-امریکایی القاعده در شبه جزیره عرب را نیز نشان می‌دهد. اما به‌رغم اثبات این اتهامات، نقش دولت سعودی در این رابطه همچنان تأیید نشده باقی مانده است. در واقع شایعات درباره مداخلات مقامات سعودی در این حمله از آنجا نشأت گرفت که تحقیقات این پرونده نشان داد 15 نفر از 19 مهاجم در حملات 11 سپتامبر اهل عربستان بودند و «اسامه بن لادن» رهبر القاعده در آن دوران نیز از خانواده‌های سرشناس سعودی به شمار می‌رفت. اما دولت عربستان که تاکنون بارها دخالت در این حمله را تکذیب کرده بود، پس از انتشار اسناد جدید توسط اف‌بی‌آی، از سفارت خود در واشنگتن بیانیه‌ای را منتشر کرد و در حالی که پیش‌تر حمایت کامل خود از انتشار اسناد را اعلام کرده بود، آن را «سندی بر پایان اتهامات بی‌اساس علیه خاندان سلطنتی برای همیشه» خواند و اعلام کرد: «اتهامات علیه عربستان سعودی از پایه بی‌اساس بود و تحقیقات سال‌های گذشته شامل بررسی‌های کمیسیون 11 سپتامبر و اسناد معروف 28 صفحه‌ای پرونده نیز هیچ شواهدی دال بر دخالت یا آگاهی مقامات یا دولت عربستان از این حادثه پیدا نکرده است.»
«جو بایدن»، رئیس جمهوری امریکا هفته گذشته تحت فشار خانواده و بازماندگان قربانیان و بسیاری از سیاستمداران در سیاستی خلاف اسلاف خود، با دستور به وزارت دادگستری خواستار افشای اسناد طبقه‌بندی نشده‌ای از این حادثه شد. اما نخستین اسناد که ساعاتی پس از حضور «بایدن» در بزرگداشت‌های نیویورک، پنسیلوانیا و ویرجینیای شمالی منتشر شد، گرچه خانواده‌ها را تا حدودی خرسند کرد اما همچنان نتوانست برای تحقق خواست آنها در مسیر مطالبه از دولت عربستان تأثیری داشته باشد. این در حالی است که پیش‌تر کمیسیون 11 سپتامبر احتمال دخالت و پشتیبانی مالی این فاجعه از سوی دولت عربستان را رد نکرده بود. دولت «بایدن» در حالی خاندان سعودی را در پرونده 11 سپتامبر بی‌تقصیر نشان داد که 7 ماه قبل نیز وقتی در پرونده «جمال خاشقجی» روزنامه‌نگار منتقد سعودی، با افشای شواهدی ردپای «محمد بن سلمان» ولیعهد سعودی را در این جنایت پررنگ کرد، حاضر به مجازات مستقیم ولیعهد جوان نشد و انتقادات بسیاری را از سوی دموکرات‌ها پذیرا شد.
یادبودی که سیاسی شد
امسال مراسم بزرگداشت قربانیان 11 سپتامبر که با حضور رئیس جمهوری و مقامات بلندپایه امریکایی در سه منطقه مورد حمله برگزار شد تا حدودی ماهیتی سیاسی یافته بود. چون طالبان که در سال 2001 با خودداری از تسلیم مهره‌های القاعده‌ای دخیل در این فاجعه به واشنگتن، شیپور جنگ را به صدا درآورده بود در بیستمین سالگرد این فاجعه، سکان قدرت در افغانستان را به دست گرفته است. به گزارش «اسپوتنیک»، در 11 سپتامبر 2001، 19 تروریست القاعده موفق به ربودن 4 هواپیمای امریکا شدند که دو تای آنها برج‌های دوقلوی نیویورک را ویران کرد، هواپیمای سوم به ساختمان پنتاگون در حومه واشنگتن حمله کرد و هواپیمای چهارم که به سمت پایتخت در حرکت بود در حوالی پنسیلوانیا سقوط کرد که در نتیجه این حملات 2977 نفر کشته شدند. بنابراین مراسم‌ سالانه اصلی در این سه مکان برگزار می‌شود اما دیگر شهرها نیز مراسم‌ کوچکی دارند. در مراسم سال‌جاری نیویورک، علاوه بر «جو بایدن» و همسرش، مقامات همچون «میشل اوباما» و همسرش نیز حاضر شدند. به نوشته «فرانس پرس»، خانواده‌های قربانیان نیز به سنت هر ساله، پس از دقایقی سکوت، نام قربانیان را یک به یک بلند خواندند. «جورج دبلیو بوش»، رئیس جمهور وقت امریکا در سال 2001 نیز با حضور در مراسم بزرگداشت پنسیلوانیا در سخنانی یاد و خاطره قربانیان را گرامی داشت. همزمان با برگزاری مراسم بزرگداشت بیستمین سالگرد حملات تروریستی ۱۱ سپتامبر، «ایمن الظواهری»، رهبر گروه تروریستی القاعده با انتشار ویدیویی به شایعات مرگ خود پایان داد.