قلدری ممنوع!

بنفشه غلامی/ پس از حدود 4 سال رویارویی‌های چین و امریکا درعرصه‌های مختلف و تشدید تنش‌ها بین دو کشور در ماه‌های اخیر، رئیس جمهوری چین در نشست مجازی مجمع جهانی اقتصاد (داووس) در سخنانی با اشاره به سلطه‌جویی‌های امریکا ضمن تأکید بر مبارزه با «هژمونی و قلدری»، هشدار داد: «رویارویی بین قدرت‌ها عواقب فاجعه‌باری به دنبال خواهد داشت.»
به گزارش سایت مجمع جهانی اقتصاد (داووس)، هرچند «شی جین پینگ» سخنان خود را در چهار بخش دسته‌بندی کرده بود اما مهم‌ترین بخش سخنرانی او آخرین بخش آن بود که به نگرانی‌های جهانی بابت رویارویی‌های امریکا و چین و مبارزه با قلدری در جهان اختصاص داشت. او در این بخش از سخنان خود گفت: «ما باید تفکر جنگ سرد را کنار بگذاریم و به دنبال همزیستی‌های مسالمت‌آمیز که نتیجه‌ای برد- برد خواهد داشت، باشیم. دنیای امروز ما عاری از آرامش است و سخنان ناشی از نفرت و تعصب جهان را آکنده است. مهار دیگران، سرکوب یا رویارویی به صلح و امنیت جهانی آسیب می‌زند و فایده‌ای در بر ندارد.» وی سپس در حمایت از چندجانبه‌گرایی گفت: «رویکرد یکجانبه‌گرایی از هیچ‌کس محافظت نمی‌کند و نه تنها به خود که به دیگران نیز آسیب می‌زند. هژمونی و قلدری برخلاف جریان تاریخ است. کشورها طبیعتاً گاه اختلافاتی دارند. با این حال تنها به سود خود عمل کردن و یکجانبه‌گرایی کمکی به جهان نخواهد کرد. راه درست پیش روی بشریت توسعه صلح‌آمیز همکاری‌های برد- برد است. کشورها تنها بر‌اساس احترام به یکدیگر است که می‌توانند در کنار هم پیشرفت کنند. ما باید با درس گرفتن از تاریخ برای نظم بین‌المللی تلاش کرده و از ارزش‌های مشترک بشریت دفاع کنیم. باید به جای تقابل، گفت‌و‌گو و به جای منزوی ساختن دیگران، همه جانبه‌گرایی را انتخاب کنیم و با هرگونه یکجانبه‌گرایی، هژمونی و قلدری مبارزه کنیم.»
«شی جین پینگ» در حالی از هژمونی و قلدری امریکا و غرب انتقاد کرده است که «ژیکون ژو» تحلیلگر علوم سیاسی چین می‌گوید: «استراتژی چین در مواجهه با این مسائل قابل توجه است. چین در عین آنکه به دنبال جنگیدن با نظم جهانی ساخته امریکا است، نمی‌خواهد نظم موجود را بشکند. در واقع آنچه پکن به دنبال آن است، ایجاد اصلاحات است نه انقلاب بنابراین نباید رقابت بین چین و امریکا را رقابتی ببینیم که نتیجه‌ای صفر یا صد خواهد داشت.»
رئیس جمهور چین در سه بخش نخست سخنرانی خود نیز که به نوعی پیوستگی داشتند، تأکید کرد:«همه کشورهای جهان باید هر کاری لازم است انجام دهند تا با پاندمی که هر قرن یک بار اتفاق می‌افتد، مبارزه کنند.» وی سپس به اقتصاد آسیب‌دیده از کرونا در جهان پرداخت و تأکید کرد: «با جهانی شدن و حمایت از چندجانبه‌گرایی می‌توان موانع را در راه اقتصاد از بین برد، جهان باید به دنبال یکپارچگی باشد نه جدایی. اقتصاد‌های بزرگ جهان باید جهان را به عنوان یک جامعه ببینند و مسئولانه عمل کنند.» وی این تلاش‌های همسو را راهی برای پر کردن شکاف‌های توسعه دانست و خواهان توسعه جهانی شد.

رویارویی، آری یا نه
سخنرانی توفانی «شی جین پینگ» در حالی ایراد شد که کشورش در شدیدترین مواجهه‌های تاریخی خود با امریکا در موضوعات مختلف از حق حاکمیت تایوان گرفته تا اقتصاد و حقوق بشر به سر می‌برد و بسیاری در جهان در انتظار برخوردی جدی بین دو قدرت بزرگ هستند. هرچند بسیاری معتقدند رویارویی‌های بین پکن و واشنگتن از جنگ سرد فراتر نخواهد رفت اما برخی معتقدند، وقوع جنگ بین آنها می‌تواند اجتناب‌ناپذیر باشد. در همین ارتباط «ای‌بی‌سی نیوز» در تحلیلی نوشته است: «رویارویی‌ها بین چین و امریکا که در سال‌های اخیر تند‌تر و تهاجمی‌تر از هر زمان شده است، یادآور رویارویی‌های بین اسپارت‌ها و آتنی‌ها در یونان باستان است. همان‌طور که توسیدید مورخ یونانی زمانی نوشته بود، تغییر موازنه قدرت می‌تواند جرقه شعله‌ور شدن جنگ را روشن کند. وقتی یک قدرت در حال ظهور برتر از یک قدرت رو به زوال نشان می‌دهد، رویارویی بین آنها اجتناب‌ناپذیر خواهد بود. اکنون نیز در حالی که قدرت امریکا رو به افول می‌رود، چین اندک اندک در حال تبدیل شدن به قدرت بلامنازع جهان است.»
با این حال به اعتقاد اغلب ناظران و تحلیلگران سیاسی جهان، وقوع هرگونه نبرد جدی بین چین و امریکا، همان‌طور که «شی جین پینگ» در سخنان خود در داووس به آن اشاره کرده است، می‌تواند «عواقب فاجعه باری» به دنبال داشته باشد و تأثیر آن به‌مراتب بیش از رویارویی دو کشور رفته و جهان را درگیر دامنه‌های خود کند.