آب به پرآب‌ترین قنات جهان برمی‌گردد

حمیرا حیدریان
خبرنگار
در پی مسدود شدن قنات قنبرآباد بم که به پرآب‌ترین قنات ایران و جهان شهرت دارد، فرماندار این شهر از رفع این مسدودی تا دو روز آینده خبر داد.
هادی شهسوار‌پور در گفت‌و‌گو با «ایران» ضمن اعلام این خبر و با انتقاد از بزرگ‌نمایی و خبر کذب خشک شدن این قنات گفت: مدت یک هفته است که این قنات به علت لایروبی‌هایی که باید انجام می‌شده (و انجام نگرفته) مسدود شده است، اگرچه پروژه عمرانی که در نزدیک این قنات در حال انجام است بی‌تأثیر نبوده، اما مسدود شدن این قنات در قسمتی که عملیات عمرانی برای این طرح انجام می‌شده، نبوده است.
وی با بیان اینکه این سومین بار است که این قنات دچار مسدودی می‌شود، افزود: در سال‌های 92 و 95 و هم‌اکنون به‌دلیل جاری شدن سیل و پیش از آن زلزله و حالا لایروبی نشدن شاهد مسدود شدن این قنات پر آب هستیم که به علت رسوبی بودن نوع خاک این اتفاقات رخ می‌دهد.
وی با اشاره به اینکه هم اکنون فصل آب‌دهی باغ‌های کشاورزان است اظهار داشت: مدت یک هفته است که این قنات مسدود شده و با استقرار 7 اکیپ از کارشناسان و مهندسان فن در حال بازگشایی مسیر این قنات هستیم تا هرچه زودتر با جاری شدن آب کشاورزان و باغداران قادر به آبیاری اراضی خود شوند.
وی با تأکید بر اینکه کارشناسان در پی علت اصلی وقطعی این اتفاق هستند خاطرنشان کرد به محض اعلام کارشناسی نتیجه منتشر خواهد شد. مدیر پایگاه جهانی قنوات بم نیز در این خصوص گفت: قنات قنبرآباد شیخی در مسیر تردد خودروهای سنگین قرار دارد و همچنین به‌دلیل سیلاب سال ۹۵ نیز این قنات آسیب دیده بود. منیره ستارزاده افزود: با توجه به اینکه در فصل اردیبهشت دبی قنات‌ها بیشتر می‌شود و قنات‌ها از آبدهی بالاتری برخوردار هستند کوچکترین اخلال و لرزش باعث ایجاد موج در قنات می‌شود.
به گفته وی مسیر قنات در شیب قرار دارد و حجم زیاد آب باعث شده تا دیواره‌های قنات از داخل تخریب شوند.بهتر است در مسیر قنات‌هایی که در محور ترانزیتی کرمان -بم و برعکس قرار دارند تابلوهای هشدار‌دهنده برای آگاهی رانندگان به منظور کاهش سرعت نصب شود.
وی ادامه داد: پیمانکاری که در این مسیر برای احداث بوستان فعالیت داشته است حدود چهار متر در بین دو طرف جاده را خاکریزی و تسطیح کرده و فشار و لرزش ایجاد شده به قنات آسیب زده است.
به گفته این مسئول، میله چاه‌ها کار هواکش قنوات را برعهده دارند و اگر بسته شوند قنات خفه می‌شود و ریزش می‌کند؛ همچنین پیمانکار بدون اطلاع و آگاهی به طور تصادفی یکی از میله چاه‌ها را پر کرده است.
اطراف میله چاه‌های دیگری که در مسیر فعالیت عمرانی وجود داشته خاک ریخته شده و از آنجا که سطح آن پایین است، هر لرزشی باعث می‌شود خاک‌ها پایین بریزد.
بنابراین گزارش، شهرستان بم با داشتن پرآب‌ترین قنات‌های ایران، از جمله مهم‌ترین مراکز تاریخی در سازه‌های آبی جهان است. قنات در طول قرون و اعصار متمادی تأمین‌کننده حیات مردم بوده و حفظ قنات، حفظ محیط‌زیست و بخشی از تاریخ و تمدن این تاریخ کهن است. در سطح شهرستان بم بیش از ۳۰۰ قنات فعال و غیرفعال و در محدوده حریم ثبت جهانی نیز بیش از ۴۹ قنات فعال وجود دارد که قنات قنبر‌آباد شیخی با دبی ۳۶۰ لیتر بر ثانیه پر‌آب‌ترین قنات بم است که تأمین آب برای یکهزار کشاورز را فراهم می‌کند و ۴۰۰ هکتار از باغ‌های شهرستان بم از همین قنات آبیاری می‌شوند.