سرمایه‌گذاران از وضعیت بازار سهام در سال‌های 97 و 99 درس گرفته‌اند

مجید میرزاحیدری
خبرنگار
شاخص کل بازار سهام در چند روز اخیر با افت 51 هزار واحدی مواجه شده که به نظر می‌‌رسد ریشه آن در خروج بخشی از پول حقیقی‌ها از بازار سهام بوده است.
ساده‌تر اینکه بخشی از حقیقی‌های بازار سرمایه در چند روز گذشته خروج را به استمرار حضور در این بازار ترجیح داده‌اند.ناگفته نماند که بازار سهام از ابتدای امسال با اقبال خوبی مواجه شده و روند بازار نیز تا حدود زیادی این گزاره را تأیید می‌‌کند.با توجه به بازدهی  ناچیز سایر بازارها، به نظر می‌‌رسد که معامله‌گران توجه بیشتری را به بازار سرمایه معطوف کرده‌اند.
البته افت شاخص بازار سهام درچند روز اخیر برای بسیاری این پرسش را ایجاد کرده که بازار به کدام سو می‌‌رود و آیا رشد خواهد کرد یا از نقطه فعلی باز می‌‌گردد؟
دکتر کیارش هومن، مدیرعامل شرکت کارگزاری توسعه سهند در گفت‌وگویی کوتاه به این سؤالات پاسخ داده است:
با توجه به وضعیت بازار، علت خروج برخی حقیقی‌ها از بازار بورس در روزهای اخیر چیست؟
روند حاکم بر بازار بورس، کاملاً عادی است، واقعیت این است که بعد از عید امسال بازار سهام رشد خوبی را تجربه کرد و برخی از حقیقی‌ها در شرایط فعلی، فکر می‌کنند که نقطه فعلی، نقطه اوج بازار است به همین دلیل نسبت به فروش سهام خود اقدام کرده‌اند.برخی دیگر از حقیقی‌ها هم فکر می‌‌کنند که رشد صنایع ارزبر، به اندازه کافی صورت گرفته و جای رشد بیشتر در بازار سهام فعلی را ندارد، بنابراین ترجیح می‌‌دهند تا از بازار خارج شوند، اما در کل، رفتار عمده فعالان بازار کاملاً عادی است.
روند بازار را با مؤلفه‌های حاکم بر آن چگونه می‌‌بینید؟
روند بازار طی روز‌ها و ماه‌های آتی خوب خواهد بود اما همچون سال‌های 97 و 99 نخواهد بود، بازار سرمایه از آن وضعیت بازار سهام در سال‌هایی که مورد اشاره قرار گرفت، درس گرفته است.درست است که تصمیم نادرست وزیر قبلی اقتصاد منجر به حبابی شدن بازار شد و اجازه نداد که رئیس قبلی سازمان بورس به وظیفه خود عمل کند، اما در این بین، یک درس بزرگ هم برای بازار داشته زیرا فعالان بازار سرمایه عمدتاً سراغ سهم‌های با p/e  بالا نمی‌روند و بیشتر مراقب‌ هستند.
با توجه به روند بازار، جذاب‌ترین سهم‌ها برای معامله‌گران کدام‌ها هستند؟
به‌طور معمول، صنایعی که p/e پایینی دارند جذاب‌تر خواهند بود، از جمله صنایع پتروشیمی، معدنی، پالایشی و فلزات اساسی، چون در زمره صنایع پربازده هستند.اما سهام بانکی‌ها و خودرویی‌ها بعید است که رشد چندانی در این بازار داشته باشند، چون دولت‌ها بیش از اندازه در نظام بانکی  دخالت و فرصت‌های تکلیفی را به آنها تحمیل می‌‌کنند.
سهم‌های خودرویی هم، بیشتر خودرویی‌ها ورشکسته هستند و مدیریت آنها ناکارآمد یا دولتی است بنابراین در ماه‌های آتی، اقبال چندانی متوجه سهام بانکی‌ها و خودرویی‌ها نخواهد شد.
آیا بازار به افت و خیزهای خود ادامه می‌‌دهد؟
سهم‌های دارای p/e  بالا، بازارهای پر افت و خیزی را تجربه خواهند کرد اما سهم دارای  p/e  زیر 10 درصد رشد خوبی را خواهند داشت، به عبارتی، رشد آرام و پیوسته‌تری خواهند داشت.پیش‌بینی می‌‌کنم که شاخص کل بازار سهام تا آخر دولت اول، آرام آرام مرز 2200 واحد را فتح خواهد کرد.واقعیت این است که روی هم رفته بازار سرمایه در مقایسه با سایر بازارهای موازی، پربازده‌تر از همه آنها بوده است.
دستورالعمل سازمان بورس برای روند فعالیت و تأمین سرمایه کارگزاران را چگونه می‌‌بینید؟
کارگزاران خود را با شرایط تعیین‌شده سازمان بورس تطبیق خواهند داد و این دستور سازمان بورس اقدام درستی بوده و باید سایز شرکت‌های کارگزاری بزرگ‌تر شود. هرچند که تعداد آنها  باید کمتر باشد چون در همه جای دنیا هم همین است؛ ابعاد کارگزاری‌ها باید بزرگ باشد تا بتواند به‌خوبی به مشتریانش سرویس بهتر و اقتصادی‌تر بدهد.
تصور می‌‌کنم در دوره‌ای که صدور مجوزها افزایش یافته تحت فشارهایی اتفاق افتاده، در حالی که موافق صدور مجوزهای جدید برای کارگزاری‌ها نیستم، افزایش تعداد کارگزاری‌ها باعث خواهد شد تا کارگزار‌ها به جنگ با یکدیگر رفته و روند توسعه کارگزاری‌ها تضعیف شود.
با آمدن کارگزاری‌های جدید، پیش‌بینی می‌‌شود که تخفیف کارمزدها بیشتر شده و نرخ‌شکنی‌ها افزایش یابد که این امر توان کارگزاری‌ها را کاهش خواهد داد و مانع از توسعه شعب یا ارائه خدمات و سرویس بهتر خواهد شد.