بحران «هموطن کشی» در امریکا

سمیه خلیلی
روزنامه‌نگار
بیش از 50 سال از زمانی که لیندون بینز جانسون، رئیس جمهور وقت امریکا اعلام کرد «اسلحه ابزار اصلی مرگ و جنایت در امریکاست» می‌‌گذرد بی آنکه تا به امروز تغییری در روند خرید و فروش سلاح‌های جنگی در میان مردم عادی در این کشور ایجاد شده باشد. در زمانی که لیندون بینز جانسون به چرخش آزادانه سلاح گرم میان مردم کشورش اعتراض کرد، تنها 90 میلیون اسلحه در کشور در حال خرید و فروش بود. امروز ولی این تعداد بسیار بیشتر از هر کشوری در جهان است به طوری که امریکا را در خشونت‌های مسلحانه و مرگ و میرهای ناشی از سلاح‌های جنگی رکورددار کشورهای جهان کرده است. این واقعیت در طول این سال‌ها آنچنان به زندگی مردم امریکا گره خورده که آنها مرگ ناشی از خشونت‌های سلاح گرم را به عنوان یکی از راه‌های معمول کشته شدن در زندگی خود می‌‌دانند. بین سال‌های 1968 تا سال 2017 بیش از 1.5 میلیون نفر در خشونت‌های مسلحانه کشته شدند که این تعداد بسیار بیشتر از کل کشته‌های نظامیان امریکایی در هر درگیری از زمان جنگ استقلال در امریکا در سال 1775 در این کشور است.
تنها در سال 2020 بیش از 45 هزار امریکایی بر اثر یک خشونت مسلحانه در داخل کشور و به دست هموطن خود کشته شده‌اند. این رقم تا به امروز بالاترین میزان مرگ و میر بر اثر استفاده از سلاح‌های جنگی در امریکا را به خود اختصاص داده است. این رقم نشان می‌‌دهد که خشونت‌های ناشی از استفاده از سلاح‌های گرم در امریکا نسبت به 5 سال گذشته 25 درصد و نسبت به سال 2010 بیش از 43 درصد افزایش داشته است. این موضوع اما بیشتر از آنکه یک معضل اجتماعی در بطن جامعه امریکا به حساب بیاید، یک کشمکش سیاسی است که در طول سال‌های متمادی لایه‌های مختلف سیاسی و سازندگان اصلی سلاح گرم در این کشور را رو در روی هم قرار داده است.
در حالی که تخمین آماری دقیق از تعداد اسلحه‌هایی که در اختیار مردم عادی در یک جامعه است، کار بسیار دشواری است اما یک مؤسسه پژوهشی ـ تحقیقاتی مستقر در سوئیس در تحقیقاتی میدانی در سال 2018 برآورد کرده بود بیش از 390 میلیون سلاح گرم تنها در جامعه امریکا و میان عموم مردم در حال گردش بوده است.
گزارش‌های این مؤسسه نشان می‌‌دهد در جامعه امریکا به ازای هر 100 نفر 120.5 اسلحه گرم وجود دارد که این رقم بسیار بیشتر از هر کشوری در جهان است. بررسی سایر داده‌های آماری نشان می‌‌دهد خرید و فروش اسلحه در امریکا در سال‌های اخیر به طرز چشمگیری رشد داشته و براساس آخرین گزارش‌ها بین سال‌های 2019 تا 2021 بیش از 7.5 میلیون امریکایی برای نخستین بار سلاح گرم شخصی خریداری کرده‌اند که باز هم این رقم نسبت به سایر داده‌ها رقمی قابل توجه است.
یک مطالعه جدید توسط بنیاد کودکان در امریکا نشان می‌‌دهد از زمان آغاز همه‌گیری کرونا در جهان آسیب‌های اجتماعی ناشی از استفاده از سلاح گرم در بین کودکان و نوجوانان امریکایی بشدت رشد داشته و تعداد نوجوانانی که در طول این سال‌ها سلاح گرم شخصی خریداری کرده‌اند، به طور قابل توجهی افزایش داشته است.
طبق آمارهای رسمی در داخل امریکا تنها در سال 2021 حدود 54 درصد از مرگ و میرها در این کشور بر اثر استفاده از سلاح گرم بوده که این می‌‌تواند عددی قابل ملاحظه در مقایسه با سایر معیارهای اجتماعی در 5 سال اخیر باشد.
یک مطالعه دانشگاهی در سال 2016 در امریکا نشان می‌‌دهد که رابطه‌ای مستقیم میان میزان مالکیت اسلحه با آمار بالای خودکشی میان زنان و مردان امریکایی وجود دارد.
این آمار و ارقام در سال‌های اخیر منبعی برای چالش‌های سیاسی میان گروه‌های طرفدار خرید و فروش آزاد اسلحه در جامعه امریکا – که اغلب از صاحبان کمپانی‌های بزرگ اسلحه‌سازی در این کشور هستند – با حامیان وضع قوانین سختگیرانه برای خرید و فروش سلاح‌های جنگی به مردم عادی بوده است.
براساس آخرین آمار رسمی منتشر شده در داخل امریکا به طور متوسط روزانه حدود 53 نفر توسط سلاح گرم در این کشور کشته می‌‌شوند. این میزان بسیار بالاتر از رقم قتل‌های اجتماعی و مرگ و میرهای ناشی از خودکشی در کشورهایی مانند استرالیا، انگلیس و کاناداست.
براساس نظرسنجی منتشر شده در پایگاه اطلاع‌رسانی گالوپ، علی رغم نارضایتی‌های عمومی در داخل امریکا از گسترش خرید و فروش سلاح گرم در میان مردم عادی، حمایت مقامات و مسئولان این کشور از وضع قوانین سختگیرانه‌تر برای مبادله سلاح جنگی میان مردم در سال 2020 به پایین‌ترین میزان خود در مقایسه با سال 2014 رسیده است. این نشان می‌‌دهد که جامعه امریکا و سرمایه‌داران امریکایی این روزها بیشتر از آن که به فکر جان مردم کشورشان باشند، به فکر پر کردن جیب‌های خود و انباشتن سودهای کلان ناشی از خرید و فروش اسلحه به هموطنان خود هستند. همان طور که در بالا هم به آن اشاره شد، این موضوع بیش از آنکه مسأله‌ای اجتماعی و چالشی عمومی برای جامعه امریکا باشد، بیشتر یک اختلاف پیچیده سیاسی میان مقامات امریکا و سران احزاب سیاسی است؛ افرادی که هر کدام به نوعی در سهام کمپانی‌های اسلحه‌سازی نقش دارند و منفعتی از آن عایدشان می‌‌شود.
براساس تحقیقات انجام شده میان احزاب سیاسی در امریکا، دموکرات‌ها بیشتر طرفدار وضع قوانین سختگیرانه در مورد حمل و خرید و فروش سلاح گرم هستند و جمهوریخواهان بر عکس آنها اعتقادی به محدود کردن گردش اسلحه در جامعه خود ندارند.
از طرفی دیگر انجمن ملی سلاح گرم امریکا سال‌هاست که به یکی از قدرتمندترین لابی‌های طرفدار خرید و فروش سلاح در جامعه امریکا تبدیل شده است. این انجمن با در اختیار داشتن بودجه‌های کلان تأثیر و نفوذ زیادی بر اعضای کنگره و قانونگذاران امریکا در وضع سیاستی واحد در زمینه حمل سلاح گرم دارد.
آمارها نشان می‌‌دهد طی چندین دوره انتخابات گذشته این انجمن بیش از هر گروه سیاسی دیگر برای پیشبرد اهداف خود در میان مقامات امریکایی و طرفداران احزاب مختلف برای به رسمیت شناختن حق حمل سلاح گرم در جامعه امریکا هزینه کرده است. حتی در برهه‌ای از زمان انجمن ملی سلاح گرم امریکا به دلیل برخی اتفاقات داخلی اعلام ورشکستگی کرد. اما حتی در این دوران هم متعهد شد تا در زمینه مقابله با فعالیت‌های ضد متمم دوم، ارتقای ایمنی و آموزش استفاده از سلاح گرم و پیشبرد برنامه‌های عمومی برای استفاده از اسلحه در سراسر امریکا اقدام کند.
طی چندین دوره از انتخابات مختلف در امریکا این لابی بیش از هر لابی دیگری در امریکا برای تقویت طرفداران حق مالکیت اسلحه در این کشور هزینه کرده است. در این میان بسیاری از مقامات و مسئولان ایالتی در امریکا نیز همراه این لابی طرفدار سلاح گرم شدند. برای مثال در ژوئن 2021، گرگ ابوت، فرماندار تگزاس لایحه حمل بدون مجوز سلاح گرم را امضا کرد تا به موجب آن هر یک از ساکنان این ایالت حق داشته باشد بدون هیچ مجوز دولتی و سازمانی اسلحه به همراه داشته باشد.
جو بایدن، رئیس جمهور امریکا نیز که از پیش از پیروزی در انتخابات به طرفدارانش وعده داده بود قوانین مشخصی برای خرید و فروش و حمل سلاح گرم وضع خواهد کرد، حالا تقریباً در نیمه‌های راه ریاست جمهوری خود نه تنها هیچ اقدامی در این راستا نتوانسته انجام دهد بلکه در سال‌های اخیر مرگ و میرهای ناشی از خشونت‌های مسلحانه به طرز غیرقابل باوری افزایش داشته است.
در دوران همه‌گیری کرونا که تقریباً تمام کمپانی‌ها و شرکت‌های بزرگ در جهان آسیب‌های جدی اقتصادی متحمل شدند، شرکت‌های بزرگ اسلحه‌سازی سودآوری زیادی را به ثبت رساندند. حقیقتی که نشان می‌‌دهد دست‌های پشت پرده در داخل امریکا از هر فرصتی برای پر کردن جیب‌های خود استفاده می‌‌کنند، حتی شده به قیمت جان شهروندان و هموطنان‌شان.