اعلام اسامی روانشناس نماها؛ خوب اما ناکافی

آزاده سهرابی
دبیر گروه اجتماعی
​​​​​​​سال‌هاست روانشناسان گلایه دارند که اوضاع حرفه‌ای آنها بسامان نیست. کسانی که سال‌ها به تحصیل علم روانشناسی مشغول هستند و در کارگاه‌های مختلف تکنیک‌های روان درمانی را می‌آموزند گاه در مقابل کسانی دیگر که با رانت و زبان خوش و مدد برخی رسانه‌ها و در حالی که تحصیلاتی در حوزه روانشناسی هم ندارند، می‌بازند. وقتی در فضای مجازی حرف‌های انگیزشی بی‌پایه و اساس و بدون پشتوانه علمی پررنگ می‌شود دیگر گوشی به حرف‌های علمی بدهکار نیست. تغییر سخت است، کنار آمدن با استرس دشوار است، افسردگی با جملات انگیزشی بهبود پیدا نمی‌کند و... اما اگر شما سری به فضای مجازی مانند اینستاگرام بزنید می‌بینید عده‌ای درمان همه دردهای شما را دارند. واقعاً هم ممکن است در اثر تلقین مدتی حال شما با شنیدن برخی سخنان خوب باشد اما واقعیت این است که آنچه باید در عمل تغییر کند تا حال بد به حال خوب تغییر کند، شناخت و هیجانات و سرکوب‌هاست. باید ریشه‌ها پیدا شود. تکنیک‌های روان درمانی هر کدام سال‌ها آزمون و خطا شدند تا برای اثربخشی به نتیجه رسیدند.
یأس روانشناسان اما فقط این نیست. سال هاست آنها چشم انتظارند تا سازمان نظام روانشناسی که تلاش کرده تنها مرجع رسمی و حقوقی ارائه مجوز به روانشناسان باشد برای احقاق حق آنها تلاش کند. یکی موضوع ورود به روانشناسی زرد است. در این زمینه حالا با تأخیر بسیار سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور روز گذشته لیست افراد غیر روانشناس و فاقد مجوز را منتشر کرد که در بین این لیست 144 نفره که گفته شده لیست اولیه است، اسامی افراد مشهور مجازی نظیر «محمود انوشه»، «فرهنگ هلاکویی» و «علیرضا شیری» نیز بیشتر سر زبان‌ها افتاده است. برخی از اسامی که در این لیست قرار گرفتند و سازمان نظام روانشناسی آنها را فاقد مدرک روانشناسی و مجوز نامیده در کمال تعجب کسانی هستند که در برنامه‌های متنوع رسانه‌های رسمی حضور داشته‌اند. مخاطب میلیونی را راهنمایی کرده‌اند و درباره مسائل مربوط به حوزه روانشناسی داد سخن داده‌اند. اینها کسانی هستند که در فضای مجازی صفحات پر مخاطب دارند و رئیس سازمان روانشناسی می‌گوید به مدد همین تبلیغات وارد پروسه درمان شده‌اند و رقم‌های عجیب و غریبی هم دریافت می‌کنند. از آن سو عده‌ای از این افراد دست به کار شده‌اند و پس از انتشار اسامی در فضای مجازی با مخاطبان خود سخن گفته‌اند که مدرک خود را از دیگر کشورها گرفته‌اند یا در حوزه «روانشناس انگیزشی»، «مشاور تحصیلی» و «کوچینگ شغلی» فعالیت دارند و فعالیت آنها ربطی به سازمان نظام روانشناسی ندارد!
شاید موضوع اصلی این است که رو شدن دست برخی روانشناس نماها در این فضای پر التهاب جامعه پس از کرونا که نیاز مردم به روانشناس اصیل بیشتر شده است، خیلی خوب است اما در کنار آن روانشناسان می‌خواهند سازمان نظام روانشناسی تلاشی برای بهبود وضعیت فعالیت حرفه‌ای آنها بکند. کسانی که حتی با گرفتن مدرک کارشناسی ارشد و دکترای خود و داشتن انواع مدرک کارگاه سال‌ها در نوبت مصاحبه سازمان نظام روانشناسی می‌مانند و عملاً بسیار گفته می‌شود که این سازمان در دادن پروانه یک رانت‌هایی را لحاظ می‌کند. آنها می‌خواهند این سازمان وارد گفت‌و‌گو با ارگان‌ها و نهادهایی که نیاز به مشاور و روانشناس دارند مانند آموزش و پرورش، صدا و سیما، آتش‌نشانی و... شود تا ظرفیت اعضای خود را به آنها معرفی و کار آفرینی کند. آنها می‌خواهند برای فارغ‌التحصیلان دانشگاهی این سازمان ارزش قائل باشد نه اینکه مصاحبه‌های سلیقه‌ای را مبنای احراز صلاحیت حرفه‌ای آنها بداند. آنها می‌خواهند این سازمان تلاش کند تا نیاز به حضور روانشناس در جامعه و در پیوست‌های طرح‌های اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و... احساس شود. این روزها براحتی فیلم‌هایی ساخته می‌شود و تئاترهایی روی صحنه می‌رود که تصویری از روانشناس ارائه می‌دهند که بیشتر شبیه همین روانشناس نماهای در لیست سازمان نظام روانشناسی است. انگار آنها موفق‌تر در این سال‌ها عمل کرده‌اند تا سازمان نظام روانشناسی کشور.
اعلام اسامی روانشناس نماها اقدام مؤثری است اما بیشتر یک اقدام بازدارنده است در حالی که روانشناسان امروزه به اقدامات عملیاتی و جهادی برای تحول در‌شأن حرفه‌ای و تعریف جایگاه شغلی خود نیاز بیشتری دارند و بیش از هر چیز نیاز دارند تا انتخابات شورای مرکزی این سازمان در سلامت کامل و بی‌شائبه برگزار شود تا جایگاه خود را در دولت و نظام قانونی کشور به دست بیاورد.