شاهکار دولت سیزدهم در کاهش مصرف انرژی

 وحید نوروزی
کارشناس محیط زیست
بر اساس اطلاعات آخرین سیاهه انتشار شهر تهران منابع متحرک بیشترین سهم را در تولید ذرات معلق به عنوان شاخص‌ترین آلاینده هوای تهران دارند. سهم منابع متحرک در تولید ذرات معلق کمتر از ۲/۵ میکرون ۶۰ درصد برآورد شده است.
علاوه بر منابع متحرک، منابع ثابت نیز در آلودگی هوا و تولید ذرات معلق نقش مهمی دارند. در این میان، موضوع مصرف انرژی در ساختمان‌ها و آلودگی هوای ناشی از آن تقریباً موضوعی فراموش شده بوده است.
در نتیجه، اجازه می‌خواهم به عنوان شاهکار دولت سیزدهم به تصویب نامه انقلاب زیست محیطی در صنعت ساختمان در سال ۱۴۰۰  که تأثیر قابل‌توجهی در مصرف انرژی و کاهش آلودگی هوا خواهد داشت، بپردازم.
حتماً می‌دانید که صرفه‌جویی در مصرف انرژی در ساختمان از مهم‌ترین چالش‌ها در صنعت ساختمان‌سازی است. در ایران ۴۰ درصد از کل مصرف انرژی در ساختمان‌هاست. مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان درخصوص قوانین و دستورالعمل‌های صرفه‌جویی در مصرف انرژی در ساختمان است و شامل ضوابط طرح، محاسبه و اجرای عایق‌کاری حرارتی پوسته خارجی، سیستم‌های تأسیسات گرمایی، سرمایی، تهویه، تهویه مطبوع، تأمین آب گرم مصرفی و الزامات طراحی سیستم روشنایی در ساختمان‌ها است.
حالا دولت سیزدهم در بیست و چهارم آبان۱۴۰۰ در راستای اتخاذ تدابیر لازم برای کاهش سالانه ۵ درصد از تلفات انرژی در بخش ساختمان به عنوان بزرگ‌ترین بخش مصرف‌کننده انرژی در کشور، «ضوابط صرفه‌جویی انرژی در ساختمان‌ها» را در هشت ماده تصویب و ابلاغ نموده است. خلاصه این مصوبه این است:
۱- سازمان برنامه و بودجه سازوکار مربوطه برای تشخیص صلاحیت مهندسان مشاور و پیمانکاران را با همکاری سایر وزارتخانه‌ها تدوین و ابلاغ کند.
۲- دستگاه‌های دولتی موظفند مبحث۱۹ مقررات ملی ساختمان را برای ساختمان‌های جدیدالاحداث اجرا کنند.
۳- وزارت راه و شهرسازی موظف است از طریق نظام مهندسی نسبت به اجرایی شدن‌ مبحث ۱۹ در ساختمان‌های جدیدالاحداث توسط بخش خصوصی اقدام‌ کند.
۴- از اول سال ۱۴۰۲ پایان کار ساختمان منوط به رعایت مبحث۱۹ خواهد بود و پلاک ‌گواهی انطباق هر ساختمان روی درب ورودی الصاق خواهد شد.
۵-  دستگاه‌های دولتی باید نسبت به ممیزی انرژی و دریافت برچسب انرژی برای ساختمان‌های موجود اقدام‌ کنند.
۶- از ابتدای ۱۴۰۲ حداقل پنج درصد تخفیف تعرفه برق و گاز به ساختمان‌هایی که حداقل رده انرژی را دریافت کنند داده می‌شود. هر رتبه بیشتر ۲/۵ درصد تخفیف اضافه خواهد داشت.
۷- از ابتدای ۱۴۰۲ ساختمان‌هایی که نتوانند برچسب انرژی دریافت کنند تا 30 درصد افزایش بهای برق و گاز خواهند داشت.
۸- اعتبار لازم برای پایش و نظارت بر ساختمان‌ها از محل فروش گاز به نام وزارت راه و شهرسازی تخصیص خواهد یافت.
اجرای صحیح این مصوبه و عزم جدی دولت در اجرای آن، انقلاب زیست محیطی به همراه خواهد داشت. از طرفی، صرفه‌جویی بسیار بالایی در مصرف انرژی صورت خواهد گرفت و عواید اقتصادی آن در میان مدت برای مالکین ساختمان‌ها بسیار قابل‌توجه خواهد بود.
به جرأت می‌گویم یکی از مهم‌ترین و انقلابی‌ترین مصوبات دولت آقای رئیسی، همین‌ مصوبه است که در بحبوحه اخبار گرانی و کرونا و... گم‌ شده بود.
پیشنهاد می‌کنم به فوریت ستادی قوی در سازمان برنامه ‌و بودجه با همین ‌محور تشکیل شود تا در زمان مقرر، سازوکار اجرایی طراحی و ابلاغ شود. این موضوع بسیار حیاتی و مهم است و تأثیر جدی در کاهش مصرف انرژی و در نهایت آلودگی هوا خواهد داشت.
پیشقدم شدن شهرداری‌های تعدادی از کلانشهرها و همکاری و همدلی سازمان برنامه و بودجه می‌تواند منجر به اقدامی بزرگ در کاهش مصرف انرژی شده و این امر را در سطح ملی نهادینه کند.